بررسی عوامل محیطی جغرافیایی و انسانی پارك چیتگر

آبرفتهای كنونی

این بخش متشكل از جوان‌ترین نهشته‌های رودخانه با سیلابی است و در بستر رودخانه با سیلابی است و در بستر رودخانه، مسیل‌ها پادگانه های آبرفتی، مخروط افكنه‌های جوان و كالها بر جای گذاشته شده است. دشت جنوب تهران از این آبرفت پوشیده شده است. به طور كلی رسوبات در شمال تهران از رسوبات دانه درشت منفصل) قلوه سنگ، شن‌گرد شده بدون سیمان)، و در جنوب تهران رسوبات دانه ریز (سیلت و رس) تشكیل شده است، آبرفتهای كنونی كه اكثراً به صورت رسوبات منفصل هستند كاملاً نفوذ‌پذیر بوده و مقاومت مكانیكی آنها نسبت به نقاط مختلف متفاوت است.

آزمایشات تجزیه شیمیایی برگ درختان

تجزیه شیمیایی برگ گیاهان بهترین روش برای تعیین میزان عناصر موجود در گیاه و برآورد موادغذائی مورد نیاز آنها می‌باشد چرا كه نمو گیاهان از غلظت عناصر غذایی موجود در بافتها و برگها تبعیت می‌كند. از روی نتایج تحقیقاتی كه روی درختان اقاقیا (پهن برگ) و كاج (سوزنی برگ) انجام شده است (جهاد تحقیقات آب و خاك، 1379)، میزان عناصر شیمیایی بدین شرح است:

ازت: در برگ درختان كاج بین 0/97- 1/14 درصد و اقاقیا بین 3/1-4 درصد متغیر بوده است لذا باید گفت درختان اقاقیا كه یك گونه تثبیت كننده ازت می‌باشند به مراتب بیشتر از درختان كاج ازت را از خاك جذب و در برگها ذخیره كرده است. ازت موجود در گیاهان حداكثر سه درصد است كه در درختان كاج به حد ماكزیمم نرسیده است.

فسفر: در سوزنهای كاج بین 0/12- 0/23 درصد و در اقاقیا بین 0/12- 0/17 در صد نوسان دارد یعنی كاج با توجه به شرایط محیطی نسبتاً‌ خشك كمی بیشتر از اقاقیا فسفر را در اندامهای هوایی خود ذخیره كرده است. مقدار متوسط فسفر در گیاهان حداكثر 0/5 درصد است كه در هر دو گونه به حد ماكزیمم نمی‌رسد.

پتاسیم: در كاج بین 0/63- 0/76 درصد و اقاقیا بین 0/76- 1/8  درصد نوسان بوده است یعنی اقاقیا نسبت به كاج پتاسیم بیشتری در اندامهای خود دارد. مقدار پتاسیم در گیاهان حداكثر 3 درصد است و در این دو گونه به حد ماكزیمم نمی‌رسد.

كلسیم: در برگ درختان كاج بین 1/54- 2/01 درصد و در اقاقیا بین 3/64- 4/76 درصد متغیر است، یعنی در اقاقیا به حد كافی وجود دارد. مقدار كلسیم در گیاهان حداكثر 4 درصد است و در كاج به ماكزیمم نمی‌رسد.

منیزیم: در كاج بین 0/23- 0/23 درصد و در برگ اقاقیا بین 0/38- 0/64 درصد نوسان دارد. مقدار متوسط منیزیم در گیاهان حداكثر 0/7 درصد است كه در هر گونه به حد ماكزیمم نمی‌رسد.

آهن: در كاج بین 91-219 میلی گرم در كیلوگرم و در اقاقیا بین 230- 437 میلی گرم در كیلوگرم در نوسان است. مقدار متوسط آهن در گیاهان حداكثر 200 میلی‌گرم است كه در هر گونه ماكزیمم رسیده است.

منگنز: در برگ درختان كاج بین 34-58 میلی‌گرم در كیلوگرم و در اقاقیا بین 103/ 56 میلی‌گرم در كیلوگرم متغیر است. مقدار متوسط منگنز در گیاهان حداكثر 100 میلی‌گرم در كیلوگرم است و در كاج به ماكزیمم نمی‌رسد.

روی: در درختان كاج بین 24-33 میلی‌گرم در كیلوگرم و در اقاقیا حداكثر 100 میلی‌گرم در كیلوگرم است كه در هیچ یك از دو گونه به حد ماكزیمم نمی‌رسد.

مس: در درختان كاج بین 4-5 میلی‌گرم در كیلوگرم و در اقاقیا بین 7-9 میلی‌گرم در كیلوگرم متغیر است. مقدار متوسط مس در گیاهان حداكثر 20 میلی‌گرم در كیلوگرم است  كه در هر گونه به حد ماكزیمم نمی‌رسد.

در مجموع میانگین عناصر شیمیایی موجود در برگ اقاقیا بیشتر از درختان كاج بوده است. نتایجی را به شرح ذیل می‌دهد.

نتایج حاصله از تجزیه واریانس میانگین فاكتورهای فیزیك و شیمیایی خاك متاثر از نوع جنگل حاصله حاكی از این است كه نوع جنگلكاری اثر جدی روی فاكتورهای فیزیكی و شیمیایی خاك مثل عمق (كاج 7/44 و اقاقیا 7/75 سانتیمتر) و هدایت الكتریكی (برای كاج 1/14 و اقاقیا 0/9 میلی‌موهس برسانتی‌متر مكعب) داشته و در مورد سیلت و شن‌ اثر ضعیفتری دارد و روی درصد رس، درصد رطوبت اشباع ، درصد مواد خنثی شونده، درصد كرین آلی و مواد آلی، درصد ازت كل، فسفر و پتاسیم قابل جذب تفاوت معنی‌داری نداشته است. گونه كاج دارای ریشه‌های عمیق نبوده و مواد غذایی را عمدتاً‌ از اعماق خاك تامین می‌كند ولی اقاقیا دارای ریشه‌های عمیق نبوده و مواد غذایی را عمدتاً از اعماق خاك تامین می‌كند ولی اقاقیا دارای ریشه‌های عمیق بوده و فعالیت‌ زیادی در اعماق خاك دارد و اسیدهای آ‎لی نیز ترشح می‌كند بنابراین گونه اقاقیا در جهت تغییرات عمیق خاك روئین موثر است و آنرا افزایش می‌دهد و در نتیجه ذخیره رطوبت در خاك هم بیشتر می‌شود و بستر مناسبی برای گیاهان زیر اشكوب فراهم می‌گردد و اسیدیته خاك را نیز كمی بالا می‌برد ولی گونه كاج اسیدیته خاك را كاهش داده و به حد خنثی رسانده است. مواد آلی خاك نیز كه از مهمترین خصوصیات خاك است. تحت تاثیر نوع جنگل قرار دارد یعنی با كاشت گونه كاج درصد كربن خاك بیشتر می‌شود. به هر صورت می‌توان گفت محدوده مورد نظر از حیث حاصلخیزی و كمبود مواد آلی با مشكل جدی مواجه است.

باد: جهت اصلی باد نسبت به فصول مختلف تغییر می‌كند یعنی در فصول سرد (پاییز و زمستان) از غرب به شرق است و در فصول گرم از جنوب غربی به شمال شرقی می‌باشد. بادهای فصل سرد معمولا سرعت زیادی دارند در صورتی كه بادهای فصل‌ گرم اغلب ملایم بوده و سرعت كمی دارند. در محدوده سایت نمی‌توان خسارت جدی از جانب بادها متوجه درختان دانست با این حال در برخی نقاط پارك كج شدگی در درختان كاج به علت وزش باد بوده است.

بارش: بر اساس آمار ده‌ ساله 1363 تا 1372 ایستگاه هواشناسی مهرآباد متوسط بارندگی سالیانه 242 میلیمتر می‌باشد. اكثر بارندگی ماهانه مربوط به اسفندماه 1370 با 141.7  میلیمتر و حداقل آن مربوط به ماههای خرداد تا مهر است كه بارندگی انجام نشده است. حداكثر بارندگی سالانه در سال 1366 با 289.8  میلیمتر و حداقل آن در سال1368 با 166.3 میلیمتر بوده است. بیشترین روزهای بارندگی ماهانه در سالهای فوق در مهر ماه 1363 با 17 روز بارندگی اتفاق افتاده است.