اهمیت مطالعه كردن در تعلیم و تربیت
به نام خداوندی كه والاترین تعلیم خویش را برای برگزیدهترین مخلوق حضرت محمّد(ص) با امر بخوان آغاز نمود و به ایشان چنین وحی فرمود «اقرء بِسمِ رَبّكَ الذَّی خَلَق« بخوان به نام پروردگارت كه تو را آفرید خواندن را آغاز تعلیم و كاملترین دین خویش قرار داد و قرائت را نخستین پایهای برای تكامل نهایی و رسیدن به آخرین مرحله تعلیم ضروری دانست و لوح قلم نگاشت |
دسته بندی | زبان و ادبیات فارسی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 100 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 176 |
در دو قرن اخیر كه سرعت پیشرفت بشر به واسطة پیدایش ابزار جدید ارتباط جمعی از قبیل روزنامه، مجلات، رادیو و تلویزیون و... و دگرگونی عمیق و شیوة چاپ و نشر كتب بیشتر گردیده و آموزش به نوعی عمومیت تامی یافته است نقش كتاب و كتابخوانی اهمیت و درخشش ویژه داشته است و توجه این موضوع نظر علمای تعلیم و تربیت را به خود جلب نموده تا جایی كه رشتة تخصصی روشهای مطالعه عنوان یكی از شاخههای آموزش گردیده است و عدهای از علمای تربیتی به تحقیق و بررسی آن مشغول شدند و نتایج پژوهشهای اكثر ایشان به صورت مختلف چاپ و نشر شده است آنچه را كه اكثر محققین بر آن معتقدند این است كه در جهان متغیر عصر حاضر كه هر روز در زمینههای علمی –سیاسی – اقتصادی – هنری دگرگونی تازهای رخ میدهد كتاب و مطالعه دیگر كار افراد ویژه نیست بلكه هر شخصی در هر موقعیت و در هر مقام و شغلی نیازمند به مطالعه و خواندن مستمر است و باید بطور مرتب مقداری از وقت روزانة خود را به خواندن مطالب كتب و روزنامهها و مجلات اختصاص دهد شك نیست كه اگر دانشآموزان به روزنامهخوانی و مطالعة كتب خود گیرند و هر روز كه از عمرشان میگذرد مقداری بر سطح آگاهیشان افزوده گردد میتوانند به عنوان افرادی آگاه و بصیر جامعه خود را به سوی پیشرفت و ترقی سوق دهند.
كتابخوانی انسان را در تعیین سرنوشت خود و جامعة خویش شریك میكند حس همنوعدوستی و خیرخواهی را برمیانگیزد، قوة ابتكار و خلاقیت، روحیة آزادیخواهی و بزرگمنشی را تقویت میكند. خواندن و مطالعه در نزد انسان یك توانایی اكتسابی است كه هر چه فرد در آن بیشتر تمرین كند تبحّر بیشتری كسب مینماید تمام كسانی كه با سرعت و علاقه به خواندن میپردازند سالها تجربة مطالعه و كتابخوانی از همان دوران كودكی داشتهاند بنابراین هر چه انسان بیشتر مطالعه كند و با كتاب و سایر مطالب خواندنی بیشتر سر و كار داشته باشد بر فنون و روشهای درست و تسریع مطالعه تسلط بیشتری پیدا میكند و بهتر میآموزد كه چگونه بر مشكلات سریعخوانی غلبه كند همچنین ایجاد علاقمندی و عادت به مطالعه بایستی قسمتی از برنامه مؤسسات آموزشی، كودكستانها، مدارس ابتدائی و متوسطه باشد و در هر سنی مطابق با امكانات و احتیاجات همان سن كار مداوم و مطابق با برنامة معین انجام گیرد.
2-1 بیان مسئله
علاقه به مطالعة كتاب كه ریشه در حس كنجكاوی انسان دارد امری فطری و هماهنگ با انگیزههای درونی افراد است و كم و بیش در تمام كودكان وجود دارد كودكان در صورتی كه در خانوادهای با هر موقعیت فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی باشند حداقل به تماشای تصویر كتاب علاقه دارند اگر چه این امر میتواند سرآغاز علاقه به مطالعة كتاب در بزرگسالی شود اما به مرور زمان با توجه به موقعیت خانواده این علاقه در دو جهت مختلف شكل میگیرد در عدهای نگرش مثبت به كتاب رشد كرده و علاقه آنها روز به روز بیشتر میشود تا آنجا كه طبق برنامة منظم و دقیق مطالعة كتاب را در برنامه روزانه خود جای میدهند و در عدهای نگرش منفی ایجاد میگردد و آنچنان از كتاب گریزان میشوند كه كتابهای درسی را میز برای كسب حداقل نمره قبولی مطالعه میكنند و با كتابهای دیگر هیچ رابطة دوستی و نزدیكی ندارند از دلایل عدم استفاده از مطالعه را میتوان گفت در كشور ما هنوز هیچ اقدام جدی در این زمینه صورت نگرفته است دلیل اصلی این بیتوجهی را میتوان در این دید كه مطالعه هنوز در ایران یك موضوع جدی تلقی نشده و نیاز به مطالعه هنوز برای مردم یك نیاز واقعی به حساب نمیآید.
نظر به اینكه گرایش و انگیزه به مطالعه در خانواده و از دوران كودكی شكل میگیرد قطعاً برای یافتن علت اصلی ابتدا باید سراغ خانواده و سپس به دنبال عوامل دیگر رفت كه به نوبة خود دارای اهمیت ویژهای هستند به همین دلیل به عنوان یك معلم كه میتواند در تشویق دانشآموزان به مطالعه مؤثر باشد تحقیقی را در زمینة تاثیر مطالعات غیر درسی در كمك به تحصیلی دانشآموزان دورة ابتدائی، موضوع پژوهش قرار داده تا قدم كوچكی در راه تعالی بخشیدن فرهنگ مطالعه در میان آیندهسازان كشور برداشته شود.
3-1 اهداف تحقیق
هدفهای كلی تحقیق
1- آگاهی از تاثیر مطالعات غیر درسی در موفقیت تحصیلی دانشآموزان.
2- آگاهی از تأثیر كتابخانة مدارس در ایجاد عادت به مطالعه در دانشآموزان و زمینهسازی برای توسعة فرهنگی.
هدفهای جزئی تحقیق
1- آگاهی از تأثیر تشویق والدین و معلمان در گرایش دانشآموزان به مطالعه
2- آشنایی با عواملی كه در مطالعة دانشآموزان نقش دارد.
3- آگاهی از ضرورت تهیة كتابهای ادبیات كودكان مطابق با سن و فهم و احتیاجات فعلی آنها از سوی متخصصان.
4- مشخص كردن میزان علاقة دانشآموزان نسبت به موضوعات مختلف مورد مطالعه
5- تحریك قوة خلاقیت و ابتكار دانشآموزان و تقویت و پرورش نیروی تخیل آنان.
6- آگاه نمودن والدین دانشآموزان به اهمیت مطالعات غیر درسی در كسب موفقیتهای تحصیلی.
7- آگاهی از تأثیر مطالعات غیر درسی در پیشرفت خواندن.
4-1 اهمیت موضوع تحقیق
انسان از زمانی كه خط را اختراع كرد تا امروز كه صفحة كامپیوتر منعكس كنندة افكار و امیال و جولانگاه فكر بشر است هیچگاه از كتاب و كتابخانه بینیاز نبوده است در دنیای معاصر كه بوسیلة وسایل ارتباطی مثل دهكدهای كوچك و محدود شده است و چهار گوشة آن هر لحظه روشنتر و واضحتر و قابل رویت میشود هنوز كتاب و مطالعه جایگاه رفیع فرهنگی خود را حفظ كرده و به عنوان سرآمدترین و بهترین وسیلة انتقال پیام و اطلاعات محسوب میشود.
دربارة اهمیت مطالعه و نقشی كه در سازندگی فرد و اجتماع و سرنوشت بشری دارد و اینكه مطالعه میتواند چه نقش عظیمی در تعلیم و تربیت ایفا كند صحبت فراوان شده است و امروزه كمتر كسی را میتوان یافت كه با كتاب سر و كار نداشته باشد و به این نكتة مهم واقف نباشد شكی نیست كه علاقمندی به مطالعه خصلتی است كه باید در افراد بوجود آید و مدام تقویت شود تا زمانی كه فرد خود بتواند این كار را ادامه دهد عادت به مطالعه اكتسابی است و باید از همان دوران كودكی در شخص تقویت گردد.
با توجه به اینكه یكی از وظایف آموزش و پرورش ایجاد عادت به مطالعة مستمر در دانشآموزان است و از طرفی نقشی كه مطالعة مدام در شكلگیری شخصیت انسان دارد به اهمیت نقش والدین و مدرسه و جامعه در این امر مهم پی میبریم هدف آموزش و پرورش به معنای واقعی گذشته از تعلیم و تدریس، جستجو و كنكاش در روح دانشآموزان برای درك ذوق و استعدادهای نهفتة آنان و رهبری این استعدادها به سوی كمال است. در عصری كه ما در آن زندگی میكنیم هدف آموزش و پرورش در آموزشگاهها به پایان رساندن برنامة درسی سالانه نیست امروز دیگر نمیتوان دانشآموزان را محكوم و محدود به خواندن چند كتاب درسی كرد ذهن كنجكاو و جستجوگر آنان پاسخ پرسشهای بیشماری را كه پیشرفت حیرتانگیز دانش و اكتشافات بیشمار امروز برای او بوجود آورده است، طلب میكند و برآوردن این نیازها دسترسی به منابع و خدمات كتاب و كتابخانه میباشد.
متأسفانه امروزه دانشآموزان به مطالعات جانبی به علل گوناگون رغبت و علاقة چندانی نشان نمیدهند و شمار قابل توجهی از اولیاء و معلمان نیز با غفلت و عدم آشنایی از اهمیت و نقش اینگونه مطالعات، دانشآموزان را در این جهت تشویق و راهنمایی نمیكنند گاهی بر این باورند كه این مطالعات باعث اتلاف وقت و موجب افت تحصیلی میگردد در صورتی كه كتاب بهترین دوست انسان و موجب باروری اندیشه و غذای روح بشر است بنابراین كودكان و نوجوانان به كتابهایی نیاز دارند كه جذاب و عمیق و شیرین بوده و با تجربههای آنان و نیز نیازها و علایق و تواناییهای آنها هماهنگ باشد و همچنین وسیلهای باشد برای كنجكاویهای خودانگیخته و آرمانهای بلندپروازانة آنها، خوراكی باشد برای تخیل سرشار و سیّال آنان و بر وسعت تجربههای آنان بیافزاید به آنها لذت خواندن و عمیق شدن را ارزانی دارد و سرانجام لذت را به علاقه و علاقه را به عادت مبدل سازد.