موقعیت جغرافیایی بافق و معدن اسفوردی در بافق

معدن اسفوردی در 35 كیلومتری شمال شرقی شهر بافق و در ارتفاع 1700 متری از سطح دریا واقع شده است و دارای كوههایی با روند شمال غربی - جنوب شرقی می‌باشد.

میزان بارندگی سالانه در منطقه بطور متوسط 50 میلی‌متر و میزان تبخیر فوق‌العاده شدید می‌باشد. به همین دلیل دارای آب و هوای گرم و خشك و اختلاف درجه حرارت زیاد در شبانه‌روزی می‌باشد. آب و هوا در قسمتهای كوهستانی منطقه معتدلتر می‌باشد. از لحاظ جریان آب در منطقه مذكور هیچگونه جریان آب دائمی وجود ندارد. پوشش گیاهی منطقه ضعیف و شامل بوته‌ها و به مقدار كمتر درخت و درختچه می‌باشد. از مهمترین حوضه‌های آبگیر منطقه می‌توان به دشت حسن‌آباد، دشت شیطور، دشت بهاباد و ده قطروم اشاره نمود.

این كانسار كه در منطقه نسبتاً كوهستانی و با ارتفاع متوسط 1700 متر از سطح دریا قرار دارد دارای كوههایی با روند شمال غرب- جنوب شرقی می‌باشد. این كوهها به صورت ارتفاعات نه چندان مرتفع در منطقه كشیده شده‌اند و در ادامه آنها تپه‌هایی با دره و فرو رفتگی‌های كم و بیش عریض قرار گرفته است.

از نظر آب و هوائی دارای آب و هوای خشك و بیابانی می‌باشد. و از نظر میزان نزولات جوی، دارای بارندگی نسبتاً كم و در حدود تقریبی 50 میلیمتر در سال می‌باشد. البته گاهی اوقات مقدار بارندگی از این مقدار ذكر شده نیز تجاوز می‌نماید. از لحاظ جریان آب در منطقه مذكور، هیچگونه جریان آب دائمی وجود ندارد و تنها رودخانه منطقه، رود شور است كه به دریاچه شور بافق می‌ریزد.

از لحاظ دما، دمای متوسط هوا در این منطقه در حدود 40 سانتی‌گراد است كه این دما از حدود صفر درجه در زمستان تا 50 درجه در تابستان در حال تغییر است.

از نظر پوشش گیاهی، پوشش گیاهی منطقه نسبتاً ضعیف بوده بطوریكه ارتفاعات فاقد پوشش گیاهی و مناطق پست دارای پوشش گیاهی شامل بوته‌ها و درختچه‌ها می‌باشند.

2-2- زمین شناسی عمومی منطقه

محدوده مورد بحث در یكی از بالا، آمدگیهای قدیمی كه قسمتی از واحد زمین شناسی ایران مركزی محسوب می‌شود قرار گرفته است. فازكوهزایی آلپی در تشكیل بلوكهای ساختمانی مجزایی آن نقش اساسی را ایفا كرده است. یكی از این بلوكهای تشكیل شده، بلوك پشت بادام- بافق می‌باشد. كه از طرف شرق و غرب بوسیله گسلهای بزرگ كوهبنان و دویران محدود شده است. بطوریكه این بلوك منطقه وسیعی از جمله كانسار فسفات اسفوردی را شامل شده است.

بلوك مورد نظر در محدوده شناخته شده متالوژنی ایران قرار دارد. در این بلوك معادنی از قبیل چفارت (آهن) اسفوردی (فسفات)- كوشك (سرب ورودی)- چادرملر (آهن و آپاتیت) قرار دارند.

در این ناحیه سنگهایی كه كانی‌سازی آپاتیت در آنها انجام شده است. سنگهای آذرین (نفودی- خروجی) به سن پركامبرین- كامبرین می‌باشند كه در اینجا برای واضحتر شدن موضوع، توضیح مختصری در رابطه با چینه‌بندی- تكتونیك- ماگماستیم و متامورفیسم آن داده می‌شود.

2-2-1- چینه‌شناسی منطقه

چینه‌شناسی منطقه مذكور با توالی قدیم به جدید عبارتست از:

دوره پركامبرین

ابتدا سنگهای دگرگونی با رخساره شیست سبز- آمفیبولیت- مرمر- گنیس (كمپلكس سركوه - كمپلكس بنه شور) بوجود آمده‌اند بعد روی این واحدها را سنگهایی با رخساره شیست- گریواك- ماسه سنگ كوارتزیتی- شیلهای اسلیتی (سازند تا شك) پوشانیده‌اند.