گسل های ایران
گسل ها نوعی ساختار خطی، همراه با جابه جایی هستند كه برتحولات زمین ساختی و همچنین تكوین حوضه های ساختاری – رسوبی ایران اثر در خور توجه داشته اند از این میان، اثر گسل های طولی عمده، همزمان با جنبش های كوهزایی كاتانگایی (پركامبرین پسین) به مراتب بیشتر است روند این گسل ها در بیشتر جاها با روندهای زمین ساختی مربوط به چین خوردگی كاتانگایی همخوان است و د |
دسته بندی | عمومی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 10 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 6 |
- جهت شمال باختری – جنوب خاوری كه با امتداد زاگرس،زون سنندج-سیرجان، كمان ماگمایی ارومیه-بزمان و البرز هم روند است .
- جهت شمالی خاوری-جنوب باختری كه با امتداد البرز خاوری، گودال كویر بزرگ موازی است.
- روند شمالی- جنوبی، كه با جهت یافتگی لوت و تمام مناطق خاور گسل نایبند و شمال بزمان، مشخص است.
گسل های یاد شده به طور عموم مرز واحدهای ساختاری-رسوبی مختلف ایران را تشكیل می دهند و با فعالیت خود، موجب تغییرات عمده دررخساره های سنگی، ستبرای رسوبات به ویژه تحولات زمین ساختی (ماگماتیسم، دگرگونی،شدت و الگوی چین خوردگی 000) می شوند و لذا شناخت آنها از نظر زمان تشكیل، فعالیت ها تثایر آنها بر زمین شناسی ایران و لزره زمین ساخت بسیار ضروری است.
ویژگی های عمومی گسل های ایران
به جز حالت های استثنایی، ویژگی های زیر درگسل های ایران عمومیت دارد.
- گسل های دارای روند شمالی – جنوبی و یا شمال باختری –جنوب خاوری به سن پركامبرین پسین و حاصل كوهزایی كاتانگایی هستند.
- گسل های شمالی- جنوبی و شمال باختری-جنوب خاوری از انواع امتداد لغز راستگرد هستند.
- گسل های دارای روند شمال خاوری- جنوب باختری به سن دونین و حاصل عملكرد های احتمالی جنبش های زمین ساختی كالدونی هستند.
- گسل های شمال خاوری-جنوب باختری تغییر شكل برشی چپگرددارند.
- گسل های مربوط به رخدادهای زمین ساختی چرخه آلپی بیشتر موازی روند زاگرس یعنی امتداد تقریبی N140درجه دارند.
- گسل های ایران نقاط ضعیف پوسته هستندكه رها شدن انرژی متمركز را ممكن می سازند و لذا گسل ها به ویژه انواع طولی عمده (با طول بیش از ده كیلومتر) درلزره خیزی ایران نقش دارند(به جز گسل هایی كه در 700 هزار سال گذشته حركت نداشته اند). دراین میان، نباید گسل های بی نام نادیده گرفته شوند، چرا كه بسیاری از گسل های بی نام نیز می توانند لرزه از باشند . برای مثال می توان به بزرگ ترین زمین لرزه ایران با بزرگی 7/7 در 16 سپتامبر 1978 (شهریور 1357) درشهر طبس اشاره كرد كه بروی یك گسل بی نام و ناشناخته روی داده است(بربریان، 1980)
- قرار گیری كانون زمین لزره های سده بیستم دردازای بسیاری از گسل های ایران نشان می دهد كه بسیار از گسل های ایران هنوز فعال هستند.