بیماریهای دستگاه گوارش (مری)

مری از محاذاتC7 شروع شده سپس از مریاستن خلفی عبور كرده و در محل هیاتوس دیافراگماتیك در محاذات T₁₀ وارد شكم شده و به معده وصل می شود. پس از لحاظ practical و عملكردی مری طولی حدودcm40 را اشغال كرده كه25cm آن فقط مربوط به مری است و15cm بقیه فاصله ای است كه از دندان ثنایا یا داخل دهان تا شروع مری است. نكته عملی این مطلب آن است كه زمانی كه می خواهیم برای مریض (Nace gastric tube) Ng Tube بگذاریم باید لوله را از دهان و مری عبور دهیم تا در معده قرار گیرد كه باید 2 سانتی متر پایین تر از انتهای مری قرار گیرد كه باید سر مریض را Hyper extent كنیم و سپس از دندان ثنایای تحتانی تا2cm زیر زائده زایفوئید فاصله را حساب كنیم این طولی است كه می توان Ng Tube مؤثر گذاشت. چنان چه این طول كوتاه تر از این باشد لوله داخل مری،‌و اگر بزرگتر باشد در قسمت های تحتانی تر معده كه محل ذخیره نیست قرار می گیرد در حالی كه هدف از NgT وصل كردن خارج معده به محل ذخیره معده است (ان شاء الله وقتی وارد بخش شدید این مطلب را بهتر درك خواهید كرد).

مری در طول مسیر خود در مجاورت با عناصر فوق العاده مهم قرار می گیرد. در جلوی آن نای قرار گرفته، مری در میانه های مسیر خود در محاذات قلب و دهلیز قلب، سپس بعد از عبور از دهلیز در كنار برونكوس چپ قرار می گیرد و سپس وارد شكم می شود. لذا كلیه مشكلاتی كه در این مسیر ایجاد می شود روی آناتومی مری تأثیر گذاشته. مثلاً بزرگی دهلیز یا قوس آئورت مری طبیعی بافتی مثل پوست دارد منتها لایه های سطحی دیگر شاخی نیست (non cornified squamous call) سطح مری توسط مخاط squamous پوشیده شده كه یك لایه ژرمیناتیو (زایا) در Base آن قرار می گیرد كه 15-10% كل ضخامت مخاط را تشكیل می دهد و به درون لایه non cornified نفوذ كرده و پیت ها را به وجود می آورد. به تدریج این سلول های زایا سلول های سطحی را به وجود می آورد و بافت مری را از صدمات ناشی از عبور غذا یا حرارت یا تغییرات ناگهانی PH حفظ می كند. لذا این لایه زایا به سرعت تكثیر پیدا كرده و هر 3 روز یكبار سلول های سطحی مری ریزش پیدا كرده و با سلول های جدید جایگزین می شود تا مری صدمه نبیند و به همین دلیل turn overبالای مری احتمالcancer هم وجود دارد. لذا هر عاملی كه این turn over را زیاد كند مثل غذاهای داغ و بعضی مواد سمی مثل قارچ ها بافت را مستعد concer می كند. در زیر لایه زایا lamina propia قرار گرفته كه شامل سلول های لنفوسیت و گاهاً ائوزینوفیل است. اما هرگز نوتروفیل در این لایه نیست و سیستم لنفاتیك هم در این لایه وجود ندارد لذا اگر concer در این بافت ایجاد شود و به زیر ناحیه L.P گسترش پیدا نكند (یعنی محدود به اپی تلیوم سطحی وL.Pباشد) چون لنف در این ناحیه نیست به آن carcinoma insitue می‌گوییم. اما بعداً خواهید دید كه به لحاظ وضعیت آناتومیك و خصوصیات بافت مری c.i به ندرت دیده می شود.

مری به دلیل مجاورت با یكسری عناصر تشریحی مهم دو طرف آن توسط 2 اسنفگتر محافظت می شود:

1- (UES) upper esophageal sphenter 2- (LES) lower esophageal sphengter

همانطور كه دیدید كنار مری نای قرار گرفته لذا باید محتویاتی كه قرار است از دهان وارد مری شود به نای نریزد و از طرفی محتویات داخل معده و مری هم به داخل نای نریزد و منجر به آسپیراسیون شود ك این كار را این دو اسنفگتر انجام می دهند.