روشهای موجود برای بررسی شبكه حمل و نقل بعد از بروز زلزله

جنبة دیگر به ساختمانهایی نظر دارد كه بتوانند به هنگام زلزله بدون تخریب باقی بمانند و در نتیجه اولاً خسارات جانی به حداقل برسد ثانیاً خسارات مالی فقط به هزینه های لازم برای تغییر احتمالی محدود شود. در این جنبه بخصوص در دهه های اخیر علم زلزله شناسی و مهندسی زلزله پیشرفت چشم گیری داشته است.

در طرح ساختمن با مصالح بنایی مختلف اگر چه اصول كلی مشتركی وجود دارد اما بسیاری از جزئیات طرح و اجرا به نوع مصالح وابسته است. در این میان مصالحی كه بیشترین مصرف را در اكثر ساختمانهای شهری و در همة ساختمانهای روستایی ایران دارند مصالح بنایی مانند آجر، بلوك و سنگ است جزء این در ساختمانهای با اسكلت بتون آرمه با فولادی نیز بسیاری از اجزاء نظیر: دیوارها و بعضاً سقف ها با مصالح بنایی ساخته می شود. اجرای ناقص ضوابط استاندارد 2800 ممكن است نتواند از تخریب ساختمانها جلوگیری كند. مثلاً ساختمان بدون كلاف – بازشوهای بزرگ بدون كلاف در اطراف آن – عدم عملكرد یكپارچه سقف و دیوارهای اطراف آن و همه و همه می تواند در هنگام زلزله به تخریب ساختمانها منجر شود در خارج از ایران مثلاً در مناطق زلزله خیز ایالات متحده آمریكا در دهه های اخیر قبل از اینكه دستورالعمل های ساخت ساختمانهای بنایی مقاوم در برابر زلزله در آیین نامه هایشان ارائه گردد ساختمانهایی بدون رعایت این مقررات ساخته شده بود كه قطعاً تحمل نیروهای ناشی از زلزله را نداشته و تخریب شده اند.

فیلم ارائه شده با توجه به ضوابط استاندارد 2800 ایران تمم مراحل ساخت یك ساختمان تجربی با مصالح بنایی را در مقیاس واقعی نشان می دهد. ساختمان ما از دو قسمت تشكیل میشود: در یك قسمت كلاً اجزای فلزی بكار رفته است و كلاف های قائم و افقی فلزی اند قسمت دیگر با كلاف های افقی و قائم با بتون آرمه در تراز 4 و 6 متری ساخته می شوند. در اجرای این ساختمان تجربی ابتدا كلاف های افقی و قائم بتونی زیر دیوار بعد كلاف های قائم فولادی و پس از آن كرسی چینی و آجرچینی بعد از آن در قسمت بتون آرمه اجرای كلاف های قائم و افقی در تراز 4 و 6 متر و محدودیت های ابعاد بازشوها و كلاف های لازم در اطراف بازشوهای بزرگ نشان داده می شود در آخرین مرحله طاق ضربی و سقف تیرچه بلوك به نمایش خواهد آمد.

پی و كلاف افقی بتونی زیر دیوار:

ساختمان تجربی ما در ابعاد 4×6 متر است با تیغه ای بطول 1 متر عمود بر یكی از طول های آن ضخامت یكی از دیوارهاcm35 و ضخامت دیگر دیوارها cm22 و ضخامت تیغه cm10 است.

عرض مقطع كلاف زیر دیوار باید حداقل مساوی ضخامت دیوار عمق آن باید حداقل مساوی ضخامت دیوار باشد. و در هیچ حالتی ضخامت و عمق آن كمتر از cm25 نباشد. كلاف افقی بتونی مصلح به شبكة میله گردهاست. شبكه میله گردهای كلاف زیردیوار از میله گردهای طولی و خاموتهای بسته یا تنگ ها تشكیل می شود. از جمله فایدة تنگ ها تحمل برش و افزایش شكل پذیری كلاف است و از میله گردهایی به قطر حداقل 6 میلی متر ساخته می شوند. شكل تنگ هامتناسب با شكل كلاف ها ممكن است به شكل مربع یا مستطیل باشند. برای زیر دیوار cm35 ما كلاف حداقل 25×25 و برای زیر دیوار cm22 با تیغه 10 سانتیمتری عرض و ارتفاع كلاف حداقل 25*25 است. انتهای میله گردهای طولی به اندازه 90 درجه خم می شود و بهتر است میله گردها آج دار به قطر 12 میلی متر باشند و اگر ساده باشند قطرشان 14 میلی متر است. برای كلافهایی كه عرض كمتر از 35 میلیمتر را دارند 4 میله گرد و پیش از 35 سانتیمتر 6 میله گرد یا بیشتر بكار می رود. بطوری كه هیچ وقت فاصلةبین میله گردها از 25 سانتیمتر بیشتر نشود. روی میله گردها جای تنگ ها را علامت می زنیم و فاصله بین دو تنگ باید از ارتفاع كلاف كمتر باشد. چهارگوشة تنگ ها را با سیم به میله گردهای طولی متصل می كنیم. برای اولین كلاف افقی بتونی زیر دیوار 4 شبكه را آماده كرده كه برای دیوار cm22 تنگ های مربعشكل و برای دیوار cm35 تنگ های مستطیل شكل پیش بینی شده است. شبكه ها را داخل گود یا پی طوری قرار می دهیم كه cm5 از دیوارهای قائم و كف آن فاصله دارد. در جایگذاری شبكه ها باید توجه كرد كه در گوشه ها و محل اتصال كلاف به یكدیگر انتهای میله گردها توی هم افتاده و قلاب شوند. برای اتصال همیشگی كلاف ها واستحكام بیشتر آنها می توان از میله گردهای u شكل در انتهای آنها استفاده كرد. بعد از اینكه شبكه ها به خوبی در جای خود مستقر شدند نوبت صفحات فلزی زیر كلاف های قائم فولادی است ابعاد این صفحات متناسب با ابعاد بسته صفحه و ابعاد تیرآهن انتخاب می شود. ما در اینجا ابعاد 30*20 را انتخاب كرده ایم و صفحه ما 10 میلی متر ضخامت دارد. این صفحات با 4 میل مهار به قطر mm14 روی بتون كلاف افقی تثبیت خواهند شد. برای جایگذاری دقیق صفحات ریسمان كشی می كنیم. تا نقطة‌وسط صفحه با نقطه تقاطع دور ریسمان منطبق باشد.

پس از این آنها را با سیم به شبكة میله گردها تثبیت و بعد از تراز شدن با پیچ می بندیم. قبل از آنكه كلاف افقی زیر دیوار را بتون ریزی كنیم باید ریشةمیلهگردهای كلاف قائم بتون آرمه را در جای خود قرار می دهیم. ابتدا یك تنگ را بر شبكة كلاف افقی تثبیت می كنیم تا 4 میله گرد به شكل ال و به طول cm40 و به قطر 10 میلی متر در آن جای گیرد این تنگ ها فلقط برای تثبیت ریشه ها در موقع بتون ریزی است و می توان آنها را بعد از بتون ریزی درآورده و تنگ اصلی را به جای آن ها قرار دهیم.

در شرایطی كه بتون گیر وجود نداشته باشد بتون كلاف می توان بصورت دستی با دقت كافی با شن و ماسة‌شسته و دانه بندی شده بدون گرد و خاك ساخته شود. شن و ماسه را با هم مخلوط كرده و برای ساختن یك متر مكعب بتون 300 كیلوگرم سیمان به كار می‌بریم. البته برای بتون سازی ها با حجم نباید بتون بوسیلة‌مخلوط كن های مكانیكی ساخته شود.