تعریف غزل

غزل نوع شعری است كه مورد علاقه بسیار زبان های پارسی و هندو تركی است.

استاد جلال همائی دركتاب ضاعات ادبی خود می نویسد:

غزل در اصطلاح شعرای فارسی اشعاری است بریك وزن و قافیه،‌با مطلع مصرع كه حد معمول متوسط مابین پنج بیت تا دوازده بیت باشد، گاهی بیشتر از آن تا حدود پانزده و شانزده بیت، و به ندرت تا نوزده بیت نیز گفته اند، اما از پنج بیت كمتر،‌ چون از 3 و 4 بیت باشد می توان آن را غزل ناتمام گفت و كمتر از 3 بیت را به نام غزل نشاید نامید.

كلمة غزل در اصل لغت به معنی عشق بازی و حدیث و عاشقی كردن است و چون این نوع شعر بیشتر مشتمل بر سخنان عاشقانه است آن را غزل نامیده اند. ولیكن در غزل سرائی ، حدیث مغازله شرط نیست، بلكه ممكن است متضمن مضامین اخلافی و دقایق حكمت و معرفت باشد و از این نوع غزل های حكیمانه و عارفانه نیز بسیار داریم كه نمونة آن را نقل خواهیم كرد.

فرق میان غزل با تغزل قصیده آن است كه ابیات تغزل باید همه مربوط به یك موضوع و یك مطلب باشد، اما درغزل تنوع مطالب ممكن است، چندانكه آن را شرط غزل دانسته اند، غزل هر قدر لطیف تر و پرسوز و حال تر باشد مطبوعتر و گیرنده تر است و همان اندازه كه درقصیده ضخامت و جزالت مطلوبست، در الفاظ و معانی غزل باید وقت و لطافت به كار برد و از كلمات وحشی و تعبیرات خشن و ناهموار سخت احتراز كرد.