مواد دیرگداز و نسوز

نمونه های اولیه آجر نسوز شامل موارد زیر است :

1. آجرهای آلومینو سیلیكاتی
2. آجرهای بازی
3. آجرهای سیلیسی
4. آجرهای عایق بندی
5.  نسوزهای مخصوص : C-Sic –Zro2  زیركن – بریدها و نیتریدها

البته آجرها قبلاً شكل داده شده و معمولاً قبل از مصرف در درجه حرارت بالا حرارت داده می شوند ولی در بعضی موارد گرما ندیده و با پیوند های شیمیایی محكم می گردند مانند گروهی از آجرهای دو لومیتی و منیزیتی زفت اندود شده كه اساس به هم پیوستگی آنها اتصالات شیمیایی است .

آجرها از نظر ابعاد و شكل خارجی نیز طبقه بندی می شوند و معمولاً به صورت اندازه های استاندارد و شكل های مخصوص به كار می روند كه در قسمت شكلهای استاندارد آجرها مفصلاً به آنها خواهیم پرداخت .

از نگاهی دیگر می توان محصولاتی را كه در دماهای بالا (بین 600 تا 2000درجه سانتیگراد ) در دستگاههای و كوره ها در صنایع مختلف به كار گرفته می شوند را به عنوان دیر گدازها توصیف كرد و می توان چهار گروه از موارد دیر گداز را به صورت زیر از یكدیگر متمایز كرد :

1. محصولات شكل دار (آجرها)
2.  محصولات بی شكل كه مونولیتیك نیز نامیده می شوند (جرمهای سازه ای و تعمیراتی و مواد اتصال دهنده )
3.  محصولات ویژه (المانهای سازه ای)
4.  محصولات عایق

از آنجایی كه نقطه خمیری شدن مواد نسوز در بكارگیری آنها همیت به سزایی دارد نمونه آزمایشی ان را به صورت مخروطهای زیگر می سازند و ابتدا در آزمایشگاه نقطه خمیری شدن آن را بدست می آورند . مخروط زیگر یك مخروط سه گوش مثلث القاعده باریك و بلندی می باشد و روی قاعده اش در كوره آزمایش قرار داده می شود . مخروط بر حسب تركیب خود در درجه حرارت معینی نرم و سرش به سمت قاعده خم می گردد . در موقع آزمایش با بهره گیری از نمودارهای استاندارد كه درجه حرارت خمیری شدن آنها معلوم است ، درجه حرارت كوره را به تدریج بالا می برند و زمانی كه نمونه آزمایشی نرم و خمیری گردید در مقایسه با مثلاً سه مخروط استاندارد دیگر كه یكی وا رفته و دیگری خم گشته و سومی هنوز نرم نشده به درجه حرارت خمیری شدن ماده نسوز مورد آزمایش پی می برند .