موانع توسعه فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران

پیشگفتار : 

یكی از مباحث مهمی كه در نیمه دوم قرن بیستم و به دنبال ظهور كشورهای تازه استقلال یافته جهان سوم در عرصه روابط بین الملل توجه بسیاری از اندیشمندان علوم سیاسی را به خود جلب نموده است، نوسازی و توسعة سیاسی و توسعة اقتصادی است. اما این سوال مطرح می‌شود كه چرا تابه حال ایران نتوانسته است به الگویی درجهت نیل به توسعه سیاسی و اقتصادی دست یابد؟ در این مسیر با چه مشكلاتی مواجه می‌باشد؟

باعنایت به اهمیت این موضوع، مانیز در این پژوهش سعی نموده‌ایم ضمن ارائه تصویری از توسعه و ویژگی‌های آن، به بررسی ساختارهای فرهنگی ایران بپردازیم و مهمترین علل توسعه نیافتگی ایران را فرهنگ حاكم بر روح ملت ایران ذكر نموده، و به عنوان راه حل توسعه فرهنگی را مقدم بر توسعه سیاسی و توسعه اقتصادی دانسته‌ایم.

ضمنا در این پژوهش سعی شده است ریشه‌ای ترین مسائل موجود در بطن فرهنگ ایرانی و مشكلات ساختارهای اجتماعی ایران مورد بررسی قرار گرفته تا علل توسعه نیافتگی ایران در عرصه های سیاسی و اقتصادی مشخص تر گردد. 

در مجموع می‌توان گفت كه هدف اصلی در این تحقیق این است كه توسعه سیاسی و توسعه اقتصادی در كشور ما، در مقام نخست به معنای پالایش ویژگی‌های منفی و فرهنگی است كه در طول تاریخ و در بستر زمان شكل گرفته‌اند و رفع این موانع جز از طریق ایجاد یك نظام آموزشی كار آمد آن هم از طریق اهتمام جدی دولت كه قادر به تربیت انسانهایی خلاق و با فرهنگ باشد میسر نیست. بدیهی است كه رفع این نواقص در فرهنگ جامعه، بستری مناسب جهت توسعه همه جانبه را در كشور فراهم خواهد آورد.

اثبات این موضوع كه توسعه فرهنگی مقدم تر از توسعه سیاسی و توسعه اقتصادی است، انگیزة انتخاب موضوع از جانب محقق می‎باشد.

در خاتمه لازم است از زحمات استاد عزیزم جناب آقای دكتر سریع القلم كه افتخار شاگردی ایشان را دوران تحصیلم در دانشگاه شهید بهشتی داشتم تشكر و قدردانی نمایم. زیرا از ایشان مطالب بسیاری آموختم كه در تمامی ابعاد زندگیم راهگشایم بودند و در این پژوهش هم از مطالب كتاب عقلانیت و آینده توسعه‌ یافتگی در ایران ایشان استفاده فراوانی نموده‌ام.

البته مطالب كتاب مذكور را با آمیخته‌های ذهنیم عجین ساخته‌ام بدیهی است كه هرگونه كاستی متوجه حقیر می‌باشد.