1- آزارهای جسمی 2- مسامحه 3- آزارهای جنسی 4- آزارهای روانی و خلقی 5- آزارهای مراسم و آئین خرافی[1].

1- آزارهای جسمی: به كلیه اعمالی گفته می شود كه نتیجه آن صدمات جسمی كودك است و عامدانه انجام می شود. از قبیل كتك زدن، گاز گرفتن، سوزن زدن، لگد زدن، سوزاندن و مسموم كردن كه در اثر این عمال آسیب به پوست و بافت سطحی بدن، صدمه به سر، صدمه به ارگان های داخلی بدن و اسكلتی بدن كودك وارد می شود.

2- مسامحه و اهمال كاری: عبارت است از انواع سهل انگاری و مسامحه و كوتاهی كردن در فراهم آوردن مناسب و كافی عواملی كه در نگهداری مناسب از كودكان لازم است و به عبارت دیگر سهل انگاری در حفاظت كودك از خطرات و صدماتی كه وی را تهدید می كند كه این خطرات ممكن است خطرات محیطی و یا صدماتی باشد كه از طرف دیگران یا به صورت جاهلانه و یا بدخواهانه به كودك وارد می شود كه شامل صدمات فیزیكی یا خلقی و یا تربیتی است. كلاً مسامحه و سهل انگاری به انواع سهل انگاری های جسمی و یا سهل انگاری های خلقی و روانی، سهل انگاری های تربیتی و سهل انگاری در درمان بیماری های كودك و سهل انگاری های بهداشتی می باشد، این نوع كودك آزاری شایع ترین نوع كودك آزاری است.

3- آزارهای جنسی: شامل طیف وسیعی از سوء رفتارهای جنسی با كودك می باشد كه توسط یك فرد بالغ و یا كودكی دیگر كه از او بزرگتر است از روی اجبار و زور اعمال می‌شود و از دستكاری و دستمالی از روی لباس تا زنای به عنف را شامل می شود. این اعمال می تواند بین دو جنس یكسان و یا دو جنس مختلف باشد. بزرگسالان و فامیل های كودك كه ممكن است نسبت دوری با وی داشته باشند ولی بی واسطه در رابطه با كودك می باشند، بیشترین موارد كودك آزاری جنسی را مرتكب می شوند. بدین صورت كودكان معمولاً شخص آزاردهنده را می شناسند و او شخصی است كه معمولاً مورد اعتماد و اطمینان و یا دارای شخصیت مثبت و مقبول در نزد خانواده می باشد و دسترسی وسیع به كودك دارد. كودك آزاری جنسی به علت طبیعت زشت و ناپسند آن و به علت احساس شرم و احساس گناه قربانیان آن و یا جهالت و نادانی آنها و یا به علت عادی شدن مسئله برای آنها و یا به علت تهدید از طرف متجاوزین جنسی كه قربانیان را از بازگو كردن مسئله به شدت می ترسانند و به علل مختلف دیگر كمتر گزارش و ثبت می شود.

4- آزارهای روانی و خلقی: آزارهای روانی معمولاً به اعمالی مانند حبس كردن و جدا كردن طفل و عدم دوست داشتن وی و یا واپس زدن كودك و یا بی ارزش جلوه دادن و یا خوار و ذلیل كردن وی و جلوگیری از ارتباطات اجتماعی كودك و تهدید كردن و ترساندن وی گفته می شود.

آزارهای خلقی به حملات و تهدیدها و ایجاد رعب و وحشت و هتك حرمت كودك و فحش و ناسزاگویی به صورت لفظی و شفاهی گفته می شود.

5- آزارهای مراسم و آیین خرافی: شامل آزارهایی است كه به سبب عقاید خرافی به كودك اعمال می شود و شامل آزارهای جسمی و جنسی و روانی و خلقی می باشد كه در اثر اعتقادات خرافی و شیطانی كودك وادار به انجام كارهایی می شود كه ننتیجه آن رخداد حوادثی است كه به صدمات فیزیكی و انواع دیگر صدماتی كه ذكر شد می انجامد. به عبارت دیگر كودك آزاری آئینی یك مفهوم ستیزه جویانه از نظر صاحبنظران است كه یك پدیده وحشتناك در آمریكا می باشد. در صورتی كه كسانی كه كودكان را وادار به این اعمال می كنند، ممكن است عمیقاً مدعی باشند كه دلایل و طرح و نقشه قانع كننده درباره اینگونه رفتارها دارند.

تاریخچه

از گذشته های دور و از هزاران سال قبل در همه قسمت های زمین سركوب اطفال و انواع بدرفتاری با كودكان قسمتی از رفتارهای بشری بوده است.

از زمان های درازی در تاریخ اروپا و آمریكا تمایل ایجاد شد كه در این زمینه جار و جنجال و سر وصدا ایجاد شود (كودك آزاری هایی كه از نظر اجتماعی قابل قبول بود).

از دوره دوم تا اواخر دوره سوم بعضی از رفتارها مورد نكوهش قرار گرفت ولی كماكان تا حدود سال 1860 بدرفتاری با كودكان چندان مورد توجه قرار نگرفته بود تا چارلز دیكنز[2] در كتاب (اولیور تویست[3] 1839-1873) و ویكتورهوگو[4] در كتاب (بینوایان[5] 1862) در مورد كودكان رنج دیده مطلبی نوشتند. از آن زمان بدرفتاری با كودكان بیشتر مورد توجه قرار گرفت. در سال 1860 یك فرانسوی پاتولوژیست به نام آمبریوس تاردیو[6] یافته های خود را در مورد كودكانی كه به شدت مورد بدرفتاری قرار گرفته بودند و فوت كرده بودند بعد از اتوپسی از آنان بیان كرد كه در سال 1874 در نیویورك ماری الن[7] در مدت 8 سال در مورد دخترانی كه مورد بدرفتاری قرار گرفته بودند، تحقیقاتی انجام داد و مطاب زیادی با كارهایی كه در كلیسا انجام داد، كشف كرد. اما آنها فهمیدند تنها مركزی كه موجود است و می تواند به انها كمك كند تنها یك مركز حمایت از حیوانات می باشد بدین طریق آنها یك جامعه ای جهت پیشگیری از بی رحمی نسبت به كودكان یافتند.

بدین طریق نیویورك در سال 1875 اولین ایالتی بود كه قانونی جهت حمایت از كودكان در آنجا وضع شد و این ایالت الگویی برای ایالات دیگر در آمریكا شد. در دوره چهارم تاریخی در سال 1946 در مورد كودك آزاری بازشناسایی جدید و كامل تری صورت گرفت این عمل توسط یك متخصص كودك و رادیولوژیست به نام جان كافی[8] انجام شد. وی متوجه سندرمی در كودكان به نام صدمات جسمی متعدد و هماتوم های مزمن ساب دورال شد. در سال 1962 هنری كمپ[9]و همكارانش جهت توجه پزشكان در هنگام گرفتن شرح حال و تاریخچه، به بدرفتاری با كودكان هشدارهایی دادند كه تحت عنوان «سندرم كودك كتك خورده[10]» می باشد.

در سال 1974 حكومت فدرال فعالیت هایی جهت جلوگیری و حمایت و درمان كودكان آزاردیده انجام داد. از جمله دادن اطلاعات یكسان و استاندارد جهت حمایت از كودكان آزاردیده. قانون مبارزه با كودك آزاری در ابتدا به پیدا كردن افرادی كه مرتكب كودك آزاری می شدند و مجازات آنها می پرداخت اما اكنون توجه اصلی جهت متحد كردن خانواده ها و احیاء كانون خانواده و پیشگیری از بروز كودك آزاری می باشد. در سال های بعد مفهوم سوء رفتار به صورت طیفی از بدرفتاری ها شامل فقدان محبت، اهمال كاری، سوء تغذیه و... درآمد. با پیشرفت مطالعات و تحقیقات مشخص شد كه آماری كه از كودك آزاری منتشر می شود مانند قسمت بیرونی كوه یخ است كه آن قسمتی كه ما می‌توانیم ببینیم تنها بخش كودكی از آن است و قسمت عمده آن زیر آب قرار گرفته است. با وجود قوانین فوق هنوز هم سالیانه هزاران كودك از طرف والدین خود و یا افراد دیگر كه سرپرستی كودك را به عهده دارند و یا در مدرسه، كتك می خورند، محبوس و زندانی می شوند، گرسنه می مانند، سوزانده می شوند و مورد تجاوز جنسی قرار می گیرند.

كودك آزاری در طبقه بندی علمی تشخیص بیماری های روانی

در اولین و دومین (DSMI, DSMII)DSM اشاره ای به بدرفتاری با كودكان نشده بود و فقط در كودكان با اختلالات مغزی اثرهای زیان آور سهل انگاری و مسامحه مانند سوء تغذیه و صدمات جسمی ذكر شده بود. در طبقه بندی در این سیستم كه توسط گروه مجرب روانپزشكی انجام شد، اگرچه در مورد مسامحه و آزارهای جسمی اشارات خوبی شده بود، با این وجود این بدرفتاری با كودكان به طور مشخص در این سیستم در نظر گرفته نشده بود. در DSM II كه توسط(APA)[11] منتشر شد، پنج مشخصه برای شرایطی كه كودك در گروه كودكان با اختلالات مغزی گنجانده نشده بود در نظر گرفته شد. این 5 مشخصه در واقع تمرینی برای طبقه بندی بین المللی بیماری بود در نهمین تجدید نظر (ICD-9-CM)مشخصات دقیقی برای بدرفتاری با كودكان در نظر گرفته نشده بود و یا وجود این كودك آزاری را در قالب (مشكل والدین- كودك)[12] گنجانده بودند.

DSM II به طور اختصاصی مشخص كرد كه به عنوان مثال (مشكل والدین- كودك) شامل كودك آزاری هایی نیز هست كه ارتباطی به اختلالات مغزی والدین ندارد.

برای اینكه یك وسیله به بهترین وجه ممكن طراحی شود باید تا حد امكان با مكان استفاده محصول آشنا بوده و خصوصیات آن را مشخص كنیم تا در انتخاب فرم، عملكرد، جنس و مسایل دیگر مربوط به طراحی محصول مواردی برگزیده شوند كه بیشترین سازگاری با محیط و عناصر وابسته به آنها از جلمه اشیاء پیرامون محصول و استفاده‌گر را داشته باشد.

تشریح خصوصیات محیط استفاده:

اتاق كودك به واسطة استفاده‌ای كه از آن می‌شود، دارای خصوصیات خاصی است كه در اینجا به بررسی آن می‌پردازیم:

1- اتاق كودك، اتاقی است كه در حدود 12 متر یا حدود 2*3 محسوب می‌شود.

2- دمای اتاق همواره متعادل است و از سرد و گرم شدن بیش از حد آن جلوگیری می‌شود.

3- حتی الامكان آفتاب گیر انتخاب می‌شود و نور خورشید به داخل اتاق می‌تابد.

4- كودك در اتاق خود احساس آرامش كرده و آنجا را حیطة قلمرو خود می‌داند.

5- در اتاق وی، معمولاً انواع و اقسام اسباب بازیها مشاهده می‌شود.

6- رنگ اتاق كودك معمولاً با دیگر اتاق‌ها متفاوت است و با توجه به جنسیت كودك، دیوارها رنگ آمیزی می‌شوند.

7- لوستر، تابلوها و وسایل فانتزی و كودكانه در اتاق وی استفاده می شود.

8- والدین سعی می‌كنند، حتی الامكان وسایل اتاق كودكشان قابل شستشو باشد.

تاثیرات محیط بر محصول:

17. تاثیرات بصری:

- چهار گوش بودن اتاق و صاف بودن دیوارها

- ابعاد اتاق كودك

- وجود وسایل فانتزی و كودكانه در اتاق كودك

- رنگ اتاق

17.   تاثیرات فیزكی و شیمیایی:

- ایجاد ضربه به محصول از جانب كودك یا حین حمل و نقل

باید توجه داشت كه این محصول توسط گروه سنی 4 تا 6 سال استفاده می‌شود و این گروه مایل به حركت، جنبش و بازی می‌باشند، در نتیجه ممكن است محصول با صدماتی روبه رو شود.

- رطوبت

این محصول معمولاً سر و كاری با محیط مرطوب ندارد و قابلیت شستشوی محصول بستگی به جنس آن دارد.

- مواد رنگی (ابزارهای كار و نقاشی)

خود مواد رنگی و ابزارهای نقاشی، كاردستی و خمیر بازی نیز می توانند عاملی برای آلودگی و آسیب رسی به محصول باشند.

- دستهای آلودة كودك:

كودكان به علت شیطنت و كنجكاوی غالباً آلودگی‌های مختلفی را از طریق دستهای خود به محصول منتقل می‌نمایند. این آلودگی‌ها به طور عمده شامل آلودگی‌های خوراكی و غیر خوراكی است. آلودگی‌های خوراكی مانند شكلاتها معمولاً ذرات چربی و نشاسته بر محصول باقی می‌گذارند كه معمولاً به وسیلة آب و مواد شوینده قابل نظافت است ولی آلودگی‌های غیر خوراكی می تواند شامل موارد مختلفی از جمله آلودگی‌های شیمیایی باشد.

از دیگر عوامل محیطی تاثیر گذار بر محصول می توان به موارد زیر اشاره كرد:

- گرد و غبار

- تابش احتمالی نور خورشید

-گرما

تاثیرات محصول بر محیط:

هر محصولی كه در محیط و مكان مخصوص به خود قرار می‌گیرد، تاثیراتی هم از لحاظ فرمی و بصری و هم از لحاظ فیزیكی و شیمیایی بر محیط خواهد داشت. نادیده انگاشتن این تاثیرات باعث می شود كه طرح یا محصول مورد نظر، آن طور كه باید موفق به نظر نرسد.

این تاثیرات در مورد اجزاء مختلف یك محصول نیز مشاهده می‌شود، به طوری كه یك طرح از نظر فرم و به طور كلی عناصر بصری باید هماهنگی داشته باشد.

این تاثیرات بدین شرحند:

- تاثیرات فرمی و بصری (ایجاد فضاهای مختلف محیطی بر اساس فرم محصولات در محیط استفاده)

- ایجاد فضاهای بصری مختلف بر اساس فرم محصولات (بزرگ یا كوچك جلوه دادن فضا و محیط)

- ایجاد حس آرامش، ترس، اضطراب و … بوسیله فرم محصولات

- ایجاد محیطی باز یا خفه به وسیله رنگ محصول

- تغییر دادن احتمالی مسیر رفت و آمد افراد خانواده در اتاق كودك

- تاثیرات فیزیكی و شیمیایی (صدمه زدن به كف پوش اتاق به وسیله پایه‌های محصولات، احتمال آسیب دیدن دیوارهای مجاور محصول در صورت بروز ضربه‌های احتمالی)

- تاثیرات اجزاء محصولات بر یكدیگر (تخریب و استهلاك قطعه‌ای به وسیلة قطعات دیگر، خراب شدن سریعتر یك قطعه نسبت به قطعات دیگر، هماهنگی عناصر بصری اجزاء با یكدیگر)

لازم به ذكر است كه بررسی قابلیت تعمیر پذیری (Repair)، قابلیت ساخت مجدد (Remanufature) قابلیت بازیافت (Recycle) و قابلیت استفاده مجدد (Reuse) در محصول نیز حائز اهمیت است.

نتیجه‌گیری: