مدیریت شهری و كنترل آلودگی هوا

نحوه ارائه مطلب به این شكل بخاطر آن است اولاً از پیچیدگی مطلب می كاهد و ثانیاً با ذكر هر مورد قانونی می توان دریافت چه سازمانهایی در رابطه با آن موضوع درگیر هستند. و در نهایت در بخش دوم كه اختصاص به ذكر راهكارهای جلوگیری از آلودی هوا دارد، ارائه راهكارهای مربوطه ما را به نتیجه در راستای دستیابی به كاهش آلودگی هوا و توجه بیشتر به آن رهنمون می كند.

2- علت انتخاب موضوع:

 بطور كلی به دو دلیل این موضوع بنظر اینجانب دارای اهمیت در انتخاب می باشد یكی بخاطر ارتباط این موضوع (آلودگی هوا) بعنوان یك معضل و پدیده مهم شهری با مدیریت شهری یعنی رشته تحصیلی اینجانب (خودم) و دیگر اینكه آلودگی هوا خصوصاً در شهرهای بزرگ مثل تهران (یعنی شهری كه در آن زندگی می كنیم) كه از آلودگی بالائی برخوردار است و در تمام لغات بطور جدی و عینی اثرات آن انسانها را تهدید می كند بسیار جلب نظر می كند.

3- فوائد (نظری، عملی، تكنیكی):

قبل از پرداختن به موضوع میزان شناخت بسیار سطحی بوده است ولی با پرداختن به آن بعنوان یك پروژه درس باعث دقت و كنكاش بیشتری در مطلب شده و جوانب موضوع برای دانشجو بهتر روشن می گردد مثل آلودگی هوا، آلاینده ها، اثرات آلودگی هوا بر انسان، سازمانهای مرتبط با آلودگی هوا و مدیریت شهری، موارد قانونی و غیره در واقع میزان اطلاع دانشجو از ادبیات موضوع هرچند مختصر افزوده می شود و از طرف دیگر توجه به راهكارها با در نظر گرفتن امكان بكارگیری آن چه بسا اگر بدرستی انتخاب و اجرا گردد می تواند موجبات كاهش آلودگی هوا را فراهم كند هرچند موضوعی با این درجه اهمیت و ضرورت نیازمند تحقیقات گسترده‌تری می باشد و در حد یك پروژه درس چندان كارساز نخواهد بود چرا كه این تحقیق زمانی در عمل قابلیت اجرا خواهد داشت كه به ریز (تفضیلی) نحوه اجرا و مراحل آن ارائه شود البته بطور خلاصه راهكارها فقط در قالب كوتاه مدت و بلند مدت ارائه شده اند و تنها زمانی امكان اجرا پیدا می كند كه اولاً زمان بیشتری صرف آن نمائیم و ثانیاً از نزدیك با سازمانهای مربوطه و متخصصین این امر جهت استفاده مشورتی و وظایف این سازمانها و مشكلاتی كه در این راستا قرار دارد شناخت داشته باشیم.

4- مدیریت شهری:

بطور كلی با رشد شتابان شهرها و تمركز (جمع شدن) جمعیت در آن (رشد طبیعی، كاهش مرگ و میر، مهاجرتها، رشد كلیدی، افزایش كارخانجات و فعالیتهای آنها) زمینه پیدایش مشكلات جدیدی در شهرها بدلیل عدم امكان ارائه خدمات زیربنائی كافی، ضرورت توجه به مدیریت احد شهری و بهبود ارائه احد شهر و برنامه ریزی برای یافتن راه حلهائی برای این مشكلات كه در واقع هدف اصلی مدیریت شهری است خواهم شد. (بعضی از اهداف: حفاظت از محیط فیزیكی شهر، بهبود شرایط كار و زندگی كلیه شهروندان، سازماندهی و بهبود كیفیت محیط فیزیكی زندگی شهری شهروندان). بروز مشكلات شهری و توجه به آن بطور جدی به انقلاب صنعتی (قرن 18 م) و خصوصاً بعد از آن باز می گردد.

از جمله عواملی كه به توسعه و رواج شهرنشینی پس از كشف قوه بخار در سال 1765م انجامید عبارت بودند از: اختراع برق، اتومبیل، لوكوموتیو، اختراع ماشین چاپ، وسایل ارتباط جمعی، هواپیما، و غیره كه به توسعه و بسط راهها انجامید و در واقع بروز این تحولات به انقلاب صنعتی مرسوم گردید نتیجه این تحولات افزایش مهاجرتها، تحول در حمل و نقل، ظهور تحقق و تقسیم كار، افزایش جمعیت و كاهش مرگ و میر (كه افزایش جمعیت موجب افزایش نیازها و در نتیجه افزایش صنایع و حمل و نقل را به دنبال دارد)، تمركز صنعت و تجارت (بخاطر جمعیت، تخصص، مواد اولیه، تنوع مشاغل، موقعیت و غیره)، و غیره بود.

 لذا توجه به مدیریت در امر شهر و برنامه ریزی در خصوص آن ضروری می باشد و در نهایت با توجه به توضیح فوق ارائه تعریفی از مدیریت شهری عازم می باشد. مدیریت شهری عبارت از اداره امور شهر به منظور بهبود توسعه پایدار (توسعه پایدار مبتنی بر سه اصل شامل 1- رشد تولید (موجب رشد اقتصادی)، 2- بهبود شرایط اجتماعی و فرهنگی، 3- حفظ منابع پایدار (منابع پایدار همان منابع محیط زیست شامل آب، خاك، هوا، جنگل و مرتع)) مناطق شهری با در نظر داشتن و پیروی از اهداف، سیاستهای ملی، اقتصادی و اجتماعی كشند.

در گذشته اداره احد شهرها بطور جسته و گریخته (پراكنده) و محدود (بسته) توسط حكام، پادشاهان و حكومتها اعمال می شد ولی در حال حاضر عمدتاً شهرداریها این امر را بعهده دارند هرچند كه هنوز پراكندگی در اداره احد شهر بین سازمانها و وزارتخانه ها و همچنین عدم وجود هماهنگی بین آنها (در لیوان) وجود دارد كه موجبات عدم برنامه‌ریزی صحیح و دقیق را بدنبال داشته است.

5- آلودگی هوا:

بطور كلی جدیت در پرداختن به موضوع آلودگی هوا بیشتر به انقلاب منطقی و بعد از آن مربوط می باشد چرا كه در این دوران سوخت متداول ابتدا ذغال سنگ و بعد نفت شد كه در اثر استفاده از این سوختهای فسیلی (نفت، گاز، ذغال سنگ، بنزینی و غیره) آلودگی هوا وجود می آید. هرچند كه قبل از آن نیز این آلودگی وجود داشته لیكن با توجه به جمعیت محدود و زندگی ساده آن زمان، طبیعت توان از بین برده این نوع آلودگی را در آن زمان داشته است.

آلودگی هوا با شروع انقلاب صنعتی (قرن 18م) به دلیل افزایش فعالیتهای صنعتی (یعنی ایجاد كارخانه ها و كارگاهها و افزایش تولید آنها موجب بهره برداری فراوان و بیش از حد از مواهب طبیعی مثل استفاده روز افزون از سوختهای فسیلی) و بدنبال آن دفع آلاینده های خطرناك (ریزش بیش از حد فضولات كارخانه ها و سموم) به سوی محیط زیست بصورت معضلی جدی در آمد بطوریكه ضرورت توجه به آن با در نظر گرفتن رشد سریع جمعیت و شهرنشینی موجب بروز و ظهور مشكلات اساسی خصوصاً در قرن بیستم زمینه وضع قوانین در این خصوص جهت رفع آن را مطرح كرد. در اثر فعالیتهای آلوده كننده در دهه های 1950م (1330ش) و 1960م (1340ش) توجه به مسائل زیست محیطی آغاز شد. تصمیم به برگزاری كنفرانس بین المللی زیست محیطی در سال 1968م (1347ش) و برگزاری اولین كنفرانس جهانی در این خصوص در ژوئن 1972م (مرداد 1351ش) در استكهلم و بدنبال آن صدور بیانیه محیط زیست انسانی و برنامه عملی و 106 توصیه نامه را می توان از جمله آن دانست (كه در آن توجه به استفاده منطقی از منابع، كاهش آلودگی، آموزش همگانی برای حفاظت از محیط زیست به تحقیقات زیست محیطی و تاسیس سازمانهای بین المللی زیست محیطی است).