بررسی حقوقی مالكیت فكری در ایران و به طور عام
از آغاز زندگی بشر، تا دوران تكامل اولیهای كه به تولد مفاهیمی چون «حق، مالكیت، و» منتهی شد، اعمال مالكیت و سلطة مالكانة انسان بر اشیاء، اموال و حتی افراد، تابع فرهنگ و عرف دوران مخصوص به خود است كه از موضوع موردبحث خارج میباشد با پیدایش مفهومی «مالكیت، مال و حق» مالكیت تنها به شكل سلطه بر اشیاء مادی و در غالب منقول و غیرمنقول و در مواردی نیز به ش |
دسته بندی | علوم انسانی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 44 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 60 |
فصل اول : بررسی مالكیت فكری به طور عام
1-1- ویژگیهای مالكیت فكری
به نوعی حقوق مالكیت فكری با توجه به اصول كلی حقوق از جنبه حقوق غیرمالی، مورد نظر است. چراكه در لحظة پیدایش و خلق اثر، وجود عنصر مالّیت هنوز متصور نیست و تنها ابداع و ایجاد اثر مورد بحث در ذهن موجود است. امّا با توجه به این واقعیت كه در پارهای از حقوق، جنبههای مالی و غیرمالی با هم مخلوط شدهاند، میتوان مالی بودن این حق را نیز بررسی كرد.
چنانچه برخی اساتید صراحتاً حق مؤلف برآثار خود را دارای هر دو جنبة مادی و معنوی میدانند[1]. مادی از این لحاظ كه حق انتشار یا بهرهبرداری توسط پدید آورنده قابل واگذاری است و نهایتاً بهای اقتصادی قابل توجهی نیز دارد.
و معنوی از این باب كه حق اخلاقی مولف نسبت به اثر خود در موارد مختلف از قبیل تغییر، تحریف و سوء استفاده محفوظ خواهد بود.
همچنین از باب عینی یا دینی بودن حق، مالكیت فكری را میتوان باز در دستة بینابینی و درست در نقطهای كه هر دو جنبه در آن نمود دارند، بررسی كرد. زیرا حقی كه مولف بر نوشتههای خود دارد هر چند كه در برابر همه قابل استناد است و از لحاظ انحصاری بودن با مالكیت شباهت تام دارد، برخلاف سایر حقوق عینی، موضوع آن شیء نیست و ناظر به ابداع فكر پدیدآورنده است. این وضعیت تا آنجا ادامه دارد كه برخی حقوقدانان تقسیم سومی را علاوه بر حقوق دینی و عینی، با عنوان حق معنوی قائل شدهاند[2].
به هر صورت امروزه رویة قانونگذاری و صدور آرای محاكم و نیز امضای توافقنامهها و كنوانسیونهای مربوط به مالكیت فكری در كشورهای مختلف بر این باور پیش میرود كه حقوق مالكیت فكری به عنوان یك سلسله حقوق فردی و شخصی كه به پدیدآورندگان تعلق دارد، مورد شناسایی قرار گرفته است و ضمانت اجرای این دسته از حقوق نیز قوانین مربوطهای است كه گاه علاوه بر جنبة مدنی و تجاری، از ابزار كیفری نیز بهره جسته است.