تجارت الكترونیك

تمدن بشری از دیرباز دستخوش تحولات شگرفی قرار گرفته كه از آنها با نام «انقلاب» یا «موج» یاد می كنند این امواج بسان امواج متلاطم دریا، نوع نگرش و زندگی انسان را با دگرگونیها و تغییرات ماهوی همراه ساخته اند.

گفته اند اولین اختراع بشر آتش بوده است كه تقریباً چهار میلیون سال قبل از میلاد مسیح شناخته شده حدود 2500 سال بعد اختراع دوم انسان یعنی «ابزار» بوقوع پیوست. فاصله بین دو اختراع نشان از بدوی بودن بشر اولیه دارد، بعدها اختراعات جدیدتری به تناوب رشد و تمدن بشر اولیه وجود دارد، بعدها اختراعات جدیدتری به تناوب رشد و تمدن بشر به وجود آمد تا اینكه زمینه تغییر اساسی یعنی «موج اول» فراهم آمد و جامعه كشاورزی شكل گرفت. اولین تغییر در جامعه انسانی كه به موج اول یا جامعه كشاورزی یا «عصر كشاورزی» مشهور شده است قبل از میلاد حضرت مسیح شروع شده و عمری 29500 ساله داشته است. هدف از ایجاد این موج حل مشكلات معیشتی و غذایی بشر آن زمان بوده است. بعد از ایجاد موج اول و گذشت تقریباً سی هزاره از آن، موج بعدی كه به آن انقلاب صنعتی یا عصر صنعت می گویند آغاز شد هدف از موج دوم تولید مواد و ابزار كار به منظور كاهش اتكای انسان بر قدرت بازوی كار بود. عصر موج دوم هم كه دوران پرتلاطمی را سپری كرده به 500 سال می رسد و دوران آن از نظر تئوری سپری شده است در موج دوم، بشر موفقیتهای شگرفی به دست آورد. اختراعات در صد سال پایانی موج دوم و به خصوص از سال 1900 میلادی به بعد باعث تغییرات وسیعی در مشاغل گردید و مشاغل كشاورزی را كه تا آن زمان 90% كل مشاغل را شامل می شد چنان تغییر داد كه در بعضی از كشورها مانند ایران این رقم به 17% و در كشورهای توسعه یافته به 4 تا 7% رسیده است. به مرور در پی موج دوم نیازهای جدیدی دیده شد كه دیگر امكان حل آن با دیدگاه قبلی امكانپذیر نبود. در حقیقت به توسعه صنعت نیاز بود تا اطلاعات بسیار بیشتری از نقطه ای به نقطه دیگر منتقل گردد و بشر نیاز بیشتری به دانش داشت. لذا تولید، توزیع و استفاده از اطلاعات محور این تغییر قرار گرفت.

با اختراع كامپیوتر در سال 1948 میلادی فضای تولید و پردازش اطلاعات و دانش توسعه یافت و به مرور با امكان اتصال چندین كامپیوتر به یكدیگر و ایجاد شبكه های كامپیوتری امكان و فضای تولید، پردازش و انتشار اطلاعات و دانش گسترش یافت،‌ به خصوص با مطرح شدن شبكه جهانی كامپیوتری یعنی اینترنت از سال 1968 این امر شتاب بسیار بیشتری به خود گرفت. بنابراین اختراع كامپیوتر و به دنبال آن مطرح شدن اینترنت باعث شد كه از 50 سال پیش تاكنون موج جدیدی به نام عصر اطلاعات یا جامعه اطلاعاتی شروع گردد. به طور خلاصه هدف از مومج سوم دسترسی به اطلاعات و دانش با استفاده از ابزار فناوری اطلاعات (IT) مانند رایانه، شبكه های متنوع محلی و جهانی و اینترنت به همراه توسعه نرم افزارها و سخت افزارهای موردنیاز عصر اطلاعات بوده است. از جمله ویژگیهای منحصر به فرد موج سوم، سرعت، شتاب و حركت آن است. وجود جنبه های كاربردی زیاد اینترنت به منظور رفع نیازهای ضروری و روزمره انسان، باعث رشد و توسعه روزافزون آن شده است در سال 1977 فقط 111 پایگاه در اینترنت وجود داشت در سال 1987 این تعداد به 10 هزار پایگاه رسید. این افزایش بصورت نمایی ادامه پیدا كرد به طوریكه در سپتامبر سال 2002 میلادی این تعداد به بیش از 200 میلیون پایگاه رسیده است. تعداد كاربران اینترنت نیز به شدت در حال افزایش می‎باشد به طوریكه از سپتامبر 2001 كه تعداد كاربران 407 میلیون بوده تا سپتامبر 2002 این رقم به 840 میلیون نفر در 218 كشور رسیده است. پیش بینی می‎شود تا سال 2006 تعداد كاربران اینترنت به حدود 2 میلیارد نفر و تا سال 2020 بیش از 80% افراد روی كره زمین دسترسی به اینترنت داشته باشند. اقتصاد جهانی در حال حاضر با سرعت زیاد به سمت اینترنتی شدن یا به بیان دیگر الكترونیكی شدن پیش می رود.