انرژی هسته ای و تاریخچه آن

این كشف از چند نظر دارای اهمیت بود. اولاً، تشریح ساختار اتم به شكل قابل قبول‌تری امكان پذیر شد و نشان داده شد كه هر عنصر بخصوص ممكن است چندین ایزوتوپ مختلف، یعنی گونه‌های مختلفی كه تعداد نوترون‌های آنها فرق می‌كند، داشته باشد. ثانیاً، نوترون ذرة جدیدی بود كه برای بمباران هستة اتم و ایجاد واكنشهای مصنوعی در اختیار دانشمندان فیزیك اتمی قرار می‌گرفت. در سالهای قبل از آن، دانشمندان برای این منظور از ذرات پروتون و آلفا (هستة عنصر هلیم) استفاده می‌كردند، اما بلافاصله بعد از كشف نوترون این دانشمندان، بخصوص دانشمند ایتالیایی فرمی كه در رم كار می‌كرد، دریافتند كه این ذره به علت بی‌بار بودن (برخلاف پروتون و ذرة آلفا) آسان‌تر به درون سد پتاسیل هستة اتم نفوذ كرده با آن برهم كنش می‌كند.

چند سال بعد، فرمی و همكارانش در رم عناصر طبیعی زیادی را با نوترون بمباران كردند و فرآورده‌های واكنشهای حاصل را مورد مطالعه قرار دادند. در بسیاری موارد فرمی دریافت كه ایزوتوپ‌های پرتوازی عنصر اصلی تولید می‌شدند، و وقتی این ایزوتوپ‌ها  وا می‌پاشیدند عناصر دیگری، كمی سنگین‌تر از عناصر اصلی است، تولید می‌شدند. با این روش اورانیم، سنگین‌ترین عنصر طبیعی، در اثر بمباران با نوترون به عناصر سنگین‌تر فرا اوارنیم، كه به صورت طبیعی روی زمین یافت نمی‌شدند، تبدیل شد. در این برهه، فرمی دو كشف بزرگ دیگر هم صورت داد، یكی اینكه نوترون‌های كم انرژی بطور كلی برای تولید واكنشهای هسته‌ای مؤثرند از نوترون‌های پر انرژی هستند، و دیگر

اینكه مؤثرترین راه كند كردن نوترون‌های پر انرژی پراكندگیهای متوالی آنها از عناصر سبك مثل هیدروژن در تركیباتی مثل آب و پارافین است. نقش مهم این دو كشف در گسترش انرژی هسته‌ای در سالهای بعد به ثبوت رسید.

آزمایشهای فرمی روی اورانیم توسط دو شیمیدان آلمانی به نامهای هان و استراسمن تكرار شد. این دو نفر در سال 1317/1938 كشف كردند كه یكی از فراورده‌های برهم كنش نوترون با اورانیم، باریم است كه عنصری است در میانة جدول تناوبی. ظاهراً واكنشی رخ داده بود كه در آن هستة سنگین اورانیوم، در اثر بمباران با نوترون، به دو هستة با جرم متوسط تقسیم شده بود. دو فیزیكدان، به نامهای مایتنر و فریش، با شنیدن خبر این كشف و بر مبنی مدل قطره ـ مایعی هستة اتم توضیحی برای این فرایند پیدا و محاسبه كردند كه انرژی بسیار زیادی (خیلی بیش از آنچه كه در فرایندهای شناخته شدة پیش از آن دیده شده بود) از این فرایند كه نام شكافت بر آن گذاشته شد آزاد می‌شود.

جلوه‌های مهم دیگری از شكافت در ماههای بعد كشف شد. ژولیو و همكاران او در فرانسه نشان دادند كه در فرایند شكافت چند نوترون هم گسیل می‌شود، و بعداً معلوم شد كه این نوترون‌ها انرژی خیلی بالایی دارند. به این ترتیب این امكان وجود داشت كه فرایند شكافت، كه با یك نوترون آغاز می‌شد و دو یا سه نوترون تولید می‌كرد، در صورت بروز شكافت دیگری توسط این نوترون‌های جدید، ادامه پیدا كند. زنجیره ـ واكنش خود ـ نگهداری كه به این ترتیب ایجاد می‌شد قادر بود مقدار فوق‌العاده زیادی انرژی ایجاد كند.