امنیت انرژی

ویژگی منحصر بفرد ارتباطی این منطقه بین اروپا و آسیای مركزی به عنوان منبع بزرگ انرژی، رقابت ویژه روسیه و غرب در این منطقه كه حیاط خلوت سنتی روسیه محسوب می شود، مناقشات دامنه دار قومی كه بستر بسیاری از منازعات در این منطقه است و عواملی از این دست، اهمیت قفقاز جنوبی را در روابط منطقه ای و حتی بین المللی بیش ازگذشته ساخته است.

متنی كه برگردان آن پیش روی شماست به قلم یكی از محققین و صاحبنظران برجسته مسائل ژئواستراتژیك جهانی و منطقه ای به رشته تحریر در آمده است.

بدیهی است ترجمه این مقاله به معنی تائید تمام ادعاهای نویسنده نبوده و هدف افزودن منابع اطلاعاتی به حوزه های كارشناسی مربوطه است.

ژئواستراتژی كنونی در قفقاز جنوبی

در ماههای اخیر روابط روسیه و گرجستان متلاطم شده است .تنش روی داده بین این دو كشور تنها یك نمونه ازصف بندی گسترده استراتژیك بین غرب وروسیه در منطقه قفقاز جنوبی است. در این عرصه، كشورها و سازمانهای مختلف در سطوح منطقه ای و فرامنطقه‌ای، در موضوع امنیت انرژی و ایفای نقش در معادلات قدرت در منطقه درگیر هستند. با در نظر گرفتن این دو عامل تعیین كننده، این سؤال مطرح می شود كه موقعیت كنونی منطقه چیست و چه آینده ای برای آن پیش بینی می شود ؟

رویكردهای امنیتی و سیاسی- نظامی بازیگران منطقه ای، در ابعاد مختلف بر این منطقه تاثیر گذار است .این بازیگران شامل گرجستان، ارمنستان و آذربایجان و آتش مناقشات همچنان مشتعل آنان در آبخازیا، اوستیا و قره باغ كوهستانی است .افزون بر آن تاثیر و اعمال نفوذ قدرتهای منطقه ای چون تركیه و ایران و قدرتهای جهانی مانند ایالات متحده، روسیه و چین، جزئی جدایی ناپذیر از آرایش قدرت در منطقه محسوب می شوند.

علاوه بر كشورها، سازمانهای بین المللی نیز در این بازی بزرگ درگیرند. این سازمانها در سطح منطقه ای عبارتند از سازمان همكاریهای اقتصادی دریای سیاه (B.S.E.C) ، سازمان نیروی دریای سیاه (BLACKSEAFOR)، سازمان نیروی دریای خزر (CASFOR)، سازمان همكاری بین گرجستان، اوكراین، آذربایجان و مولداوی (G.U.A.M)، و سازمان پیمان  امنیت دست جمعی (C.S.T.O) همراه با سازمان كشورهای مستقل مشارك المنافع (C.I.S). در سطح بین المللی سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (N.A.T.O) و اتحادیه اروپا از وزن مخصوصی در معادلات قدرت منطقه برخوردار می هستند.