مهاتما گاندی

مهاتما گاندی

از تولد تا شروع مبارزه :

رهبر آزاده هندوستان مهنداس كر مچند گاندی در دوم ماه اكتبر سال 1869 د شهر پور بندر متولد شد.مادرش « پوت لی بای » و پدرش كابا گاندی باكر مچند بود . پدر و پدر بزرگش  هر دو نخست وزیر هند بوده اند . از محیطی ثروتمند و هوشمند و تربیت شده برخاسته است ولی از طبقات ممتاز نیست . مذهب او هندو بود و به آهیمسا ( بدی نكردن و تعدی نكردن و صدمه نزدن به هر ذیحتاتی است) معتقد بود در هشت سالگی نامزد گرفت و در 13 سالگی با كاستور بای 13 ساله عروسی كرد و صاحب 4 پسر شد.در سن 15 سالگی پدر را از دست داد و در سال 1887 دیپلم دبیرستان خود را گذراند  و در سن 18 سالگی  به انگلستان رفت و با تلاش و كوشش موفق شد. در سال  1891 از دانشگاه لندن ، مدرسه حقوق تحصیلات خود را در رشته حقوق و سیاست تكمیل  و به هندوستان برگردد ،چه بازگشت غم انگیزی! مادرش تازه مرده بود .در دادگاه  جنائی بمبئی به وكالت پرداخت ولی چون آنرا خلاف اخلاق تشخیص داد از شغل خود كناره گیری كرد. بعد به دعوت یك بازرگان ثروتمند سر از آفریقای جنوبی در آورد و به كار وكالت پرداخت . در سال 1893 است كه فعالیت گاندی برای هند شروع می شود و آنرا به دو دوره تقسیم می كنند : از سال 1893 تا 1914 كه میدان فعالیت او در آفریقا ی جنوبی است و از سال 1914 به بعد كه در هندوستان به منصة ظهور می رسد . گاندی در افریكا یك انجمن تربیتی برای هندیان بنیاد نهاد وبعد روزنامه ای تحت عنوان عقیدة هندی منتشر نمود. در سال 1906 درباره براهما چاریا با خود عهد كرد . ( یعنی تسلط بر نفس و خویشتن داری از جهات مختلف ) در افریقا مزرعه تولستوی را تاسیس كرده بود و در آنجا خودش و همكارانش و شاگردانش و پیروانش اصول تعلیمات اورا عمل می كردند . فونیكس نام یكی دیگر از مراكز آموزشی بود كه گاندی در آفریقای جنوبی تاسیس كرده بود . او در سال 1915 مقارن جنگ جهانی اول به هند بازگشت و هندیان آنچنان  استقبالی از او بعمل آوردند كه در تاریخ هندوستان سابقه نداشت . او با لباس ساده و رفتار حكیمانه خود توجه عموم هندیان را به خود جلب كرد و دستور داد پارچه های انگلیسی تحریم شود و لباسهای وطنی و بافتنی معمول شود و تجارت انگلیسیها را به   تقلیل داد . در اول مارس 1919 به اتفاق آراء از طرف نمایندگان فرق مختلف كه برای استقلال هند فعالیت می نمودند به رهبری انتخاب شد. او در سپتامبر 1921 گام دیگری در راه استقلال برداشت . یعنی جامة فقیرترین فقیر را پوشید . لنگی به كمر می بست و در هوای سرد شال وطنی بر دوش می انداخت.

و بعد در یك سخنرانی اعلام كرد كه هند باید آزاد باشد و … انگلستان هرگز استقلال را به ما نخواهد بخشید . به تاریخ نگاه كنید ، گرچه دوستدار آزادیند اما هرگز به ملتی كه خود آزادی را به دست نیاورد آن را نخواهد داد . ( آزادی بخشیدنی نیست).

گاندی از طرفداران خود می خواهد هرگز دست به خشونت نزنند و در برابر تحریكان دیگران به منظور برانگیختن احساسات آنان ایستادگی كنند و همیشه بر روش های  مسالمت آمیز و آرام خود تاكید می كرد، بعداَ روش دیگری در پیش می گیرد و از مردم می خواهد به نشانة اعتراض به عهد شكنی های بریتانیا و ظلم و ستم فرمانروایان انگلیسی وهندی یك روز كامل را دست به سوگواری و نیایش ( عزا و دعا) بزنند و می گوید : دیوانگی را با دیوانگی پاسخ نگوئید . در برابر  دیوانگی عاقلانه رفتار كنید.

در سال 1919 قانون رولات  « وضع گشت كه به دولت مركزی هند اجازه می داد هر نوع انتقاد و مخالفتی را با خشونت از میان ببرد و خاموش سازد. ( درحقیقت این قانون هندیان را از بعضی حقوق اساسی محروم ساخت). و در این موقع حساس بود كه گاندی وارد صحنه شد و پیام نبوغ آمیز خود را برای مبارزة  عدم خشونت كه آنرا ساتیا گراها و قدرت حقیقت می نامید منتشر ساخت . (ساتیا گراها در اصل به معنی هوادار حقیقت است  . اما گاندی  این كلمه را برای مبارزه  خاص خود كه مقاومت همراه با عدم خشونت بود بكار برد ) و دعوت كرد كه در مقابل نیروی خشن دشمن متجاوز با قدرت تحمل رنج و فداكاری در راه حق و با روش عدم خشونت مبارزه شود.

مذهب و حقیقت:

فكر گاندی دارای دو طبقه بود : یكی زیر بنای مذهبی كه بسیار قابل  توجه است و دیگری تحرك اجتماعی است . مذهبی وبدن او ذاتی و سیاستمدار بودنش  برحسب ضرورت . مذهب او دو ناظر دارد ، یكی وجدانش و دیگری عقلش . او می‌گوید من از مذهب بت نمی‌سازم و هیچ عمل بدی را كه در لوای نام مقدس او انجام بگیرد نمی بخشم … هیچ اشتیاق ندارم كه كسی را به دین خود بیاورم مگر آنكه بتوانم از عقلش مدد بگیرم.

در نظر من خدا حقیقت و محبت ، اخلاق و نیكی ، نترس و بی باك است، سرچشمه روشنایی و زندگی و برتر وماورای همه این چیزهاست. من در تلاش آن هستم كه از راه خدمت به خلق و بشریت خدا را ببینم زیرا می دانم كه خدا نه در آسمانها است ونه در اعماق زیر بلكه در وجود هر فرد است . من پیرو هیچ چیز جز حقیقت نیستم و هیچ انضباطی را نسبت به هیچكس نمی‌پذیرم جز به خاطر حقیقت و هیچ مذهبی برتر و والاتر از حقیقت و راستی نیست . او در مورد صلح بین‌المللی می گوید كه هدف من دوستی با تمامی جهان است و من می توانم عالی ترین حد محبت را با حداكثر مخالفت نسبت به دورغ و نار استی در هم آمیزم ، اگر این جهان نتواند روزی به صورت جهانی واحد در آید ، هیچ میل ندارم كه در آن زندگی كنم.

دموكراسی و مردم :

گاندی می گوید تصور من از دموكراسی این است كه در این وضع باید ضعیف ترین و نیرومندترین مردم امكانات مساوی داشته باشند ، چنین وضعی جز از راه  عدم خشونت نمی تواند  برقرار شود و دموكراسی واقعی توده های مردم هرگز نمی‌تواند با وسایل نادرست و خشونت آمیز تحقق پذیرد. و معتقدم دموكراسی واقعی فقط محصول و نتیجه عدم خشونت است. دموكراسی همراه با انضباط و روشن بینی ، زیباترین چیز جهان است.

در مورد فرهنگ می‌گوید:

هیچ میل ندارم كه در اطراف منزل خود دیوار بكشم و پنجره های آن را مسدود سازم . می‌خواهم كه نسیمی از فرهنگ تمام سرزمینها ، هر چه آزادانه‌تر به درون خانه من بوزد. اما نمی‌گذارم و نمی‌خواهم كه هیچ تندبادی مرا از جا بر كند و از پای بیندازد.

و درمورد وقت شناسی می گوید از انگلیسی‌ها وقت شناسی ، سكوت ، بهداشت عمومی ، استقلال فكر و اجرای عدالت را آموخته است. تنها وقت شناسی او در سرزمینی كه بوقت وعده و ترتیب كار اهمیت نمی‌دهند، وقت شناسی گاندی و تعلیم آن به پیروانش تاثیر تازه ای در اجتماعی و سیاست هند بجای گذاشت.

اشرام احمد آباد:

در هند باستان ، اشرام نوعی صومعه و خانقاه بوده است. گاندی مراكزی را برای زندگی هم مسلكان خود بوجود آورده بود و آنها را «اشرام» نامید كه در آنجا زندگی و كار و درس و تفكر بهم آمیخته بود . در این كلاسها جامعه شناسی ، علم اقتصاد و سیاست و مذهب تدریس می‌شد و دانشجویان تعهد داشتند كه موارد زیر را رعایت كنند:

1ـ حقیقت نگری ، حق‌جویی  تمام عیار   2ـ عدم خشونت     3 ـ مجرد بودن    4ـ سرقت نكردن     5ـ كنترل تشكیل و دائقه     6ـ بی نیازی یعنی تسلیم خواسته های … و اسباب مالكیت نشدن     7ـ سواد شی یعنی  خودمختاری ، استفاده از صنایع داخلی و وفاداری  به میراث فرهنگی كشور    8ـ بی باكی و رشادت.

گاندی در مورد ترس و زورگویی می گوید:

آنجا كه امر منحصراَ بر انتخاب ترس و زور گویی دایر است من زورگویی را توصیه می كنم …من هزار بار بیشتر راغبم تن به زورگویی بدهم ولی نسلی را از مردی و مردانگی نیندازم… من بسیار ترجیح  می‌دهم كه هند برای دفاع از شرافت خود دست به اسلحه ببرد  ولی بزدلانه ناظر بی آبرویی خود نشود … لیكن می دانم كه عدم زور بی اندازه بر زور گویی برتری دارد و بخشایش مردانه تر از كیفر دادن است.

ورود به سیاست :

گاندی با ورد به سیاست می‌گوید : اگر به نظر می رسد كه من در سیاست شركت جسته ام فقط برای این است كه امروز سیاست ما را همچون ماری در حلقه های  چنبر خود می فشارد و به هیچ تدبیری نمی‌توان از بند آن نجات یافت . بنابراین  من می خواهم بوسیلة مار نبرد كنم… من سعی می‌كنم مذهب را با سیاست در آمیزم.  لیكن «تاگور» ( را ببیندرا نات تاگور شاعر معروف هندوستان) بر چنین لزومی تاسف می خورد و چنین می نویسد: آن شور و شوق روحانی كه در زندگی مهاتما گاندی دیده می‌شود برای ما لازم است .