نكته‌های كنكوری عربی 1و2

انواع كلمه:

كلمه در زبان عربی بر 3 قسم است: 1- اسم 2- فعل 3- حرف

1. اسم: آن است كه به تنهایی در جمله معنا دارند و بدون داشتن زمان در جمله ایفا می‎شوند. مانند تلمیذ- رجل

اسم از لحاظ جنس و تعداد حروف به چهار دسته تقسیم می‎شوند.

1. اسم یا مفرد، مثنی، جمع
2. اسم یا مذكر، مونث
3. اسم یا مجازی، حقیقی
4. اسم یا معرفه، نكره

1- اسم مفرد: تنها بر یك نفر، یا یك شیء دلالت می‌كند مانند: مسلم، كتاب، رجل

مفرد هیچ علامت و نشانه ای ندارند.

2- مثنی: (تثنیه): بر 2 نفر یا دو شیء دلالت می‌كنند علامت آن در عربی (انِ، ینِ) به آخر مفرد مذكر است مانند: طالب                   طالبانِ ، طالبینِ

نكته: هرگاه بخواهیم از اسم مفرد مونث           مثنی مونث بسازیم از طریق زیر عمل می‌كنیم:

1. ة گرد را از آخر آن حذف می كنیم. 

                  مومنة           مؤمن           مومنت          مومنتانِ- مومنتینِ

1. به جای آن (ت) می گذاریم.
2. سپس علامت مثنی را به آخرش می افزائیم.

3- اسم جمع: بر بیش از 2 ، 3 نفر یا بیشتر دلالت می‌كنند.

1- جمع مذكر (سالم)

جمع بر 3 نوع است    2- جمع مونث (سالم)

            3- جمع مكسر (تكسیر)

1. جمع مذكر (سالم): علامت آن (ونَ - ینَ) به آخر اسم مفرد مذكر.

مانند: مسلم                مسلمونَ - مسلمینَ                   طالب               طالبونَ - طالبینَ

1. جمع مونث (سالم): علامت آن (اتِ) به آخر اسم مفرد مونث.

نكته: هیچگاه از مفرد مذكر، جمع مونث ساخته نمی‎شوند.

«طریقه ساختن اسم جمع مؤنث»

1. جمع مونث: از مفرد مونث ساخته می‎شوند       

     مجتهدة              مجتهد             مجتهداتِ

بدین ترتیب

1. ة گرد را از آخر آن حذف می كنیم.
2. به جای آن نشانه جمع مونث (اتِ) به آخرش می افزائیم.

نكته: برخی از كلمات هستند كه با (ات) جمع بسته می‎شوند اگر با این وزنها بر جمع مكسر می باشند.

1. جمع مكسر: (تكسیر)

وزنهای جمع مكسر عبارتند از:

1. هر كلمه ای كه بر وزن (اَفْعالْ ، فَعُولْ) باشند جمع مكسرند.

نكته: هر كلمه با 3 حرف (ف ، ع ، ل) خلاصه می‎شوند كه جزء حروف اصلی نامیده می‎شوند.

حروف زائد: یك یا 2 حرف به 3 حرف اصلی اضافه شوند را حروف زائد گویند.

مانند:

اَشرار                 شرر= شرّ                         ذَنوُبْ                 ذنب

1. هر كلمه ای كه بر وزن (فِعالْ) باشند جمع مكسرند.

    عِبادْ               عَبدْ          قبار        قبر

نكته: دو كلمه ای از قبیل (ایّام - اسماء) این دو كلمه بر وزن جمع مكسر می روند اما برای مفرد پیدا كردن طبق (ف . ع . ل) مفردشان بدست نمی آیند كه مفردشان «یوم، اسم» می‎باشد.

1. هر كلمه ای كه بر وزنهای زیر باشند جمع مكسرند.

وزن: «مَفاعِلْ ، مَفاعِیلْ ، اَفاعِلْ ، اَفاعِیلْ ، فَواعِلْ ، فَواعِیلْ ، فُعَلاء»

مثال:  مَساجِدْ ، مكاتیب ، اَكابِر ، اَقاریر ، شواعِرْ ، تواریخ ، شُعَراء

مفرد:  مَسْجِدْ  ، مَكْتَبْ  ،  كِبْرْ  ،   قدر  ،   شعر  ،   تاریخ  ،  شِعْر

اسم مذكر، مونث:

1. اسم مذكر : بر جنس نر یا مذكر دلالت می كند، هیچ علامت و نشانه ای ندارند.

مانند : مسلم - علی - تلمیذ

1. مونث : برجنس زن، یا یكی از نشانه های مونث را به خود دارا باشند مونث است.

نشانه های مونث عبارتند از:

1. ـة گرد در آخر كلمه : شهادة - عالمة - مومنة
2. كلیه اسمهای زن : مریم - زینب - …
3. هر كلمه ای كه در آخر آن (ی: الف مقصوره) ، (اء : الف ممدوده) ذكر شوند مونث است.

مانند كبری- صغری- موسی- دنیا (دنیی)   ،     زهراء - حمیراء - شعیراء

1. ت در فعل . در ماضی آخرین حرف، در مضارع به اولین حرف

ذَهَبَ     ذَهَبَتْ            یَذْهَبُ            تَذْهَبُ

1. اعضای زوج بدن كه عبارتند از:

(یَدْ): دو دست    ،     (رِجْلْ): دوپا    ،    (الاذن): دوگوش    ،     (العین): دو چشم

6- اسامی شهرها و كشورها، قبایل، ایران، طهران، كویت، قریش

7- بیشتر جمع مكسر غیراشخاص: مَدارسْ، مَنازِلْ، مَكاتِبْ

8- كلماتی از قبیل: (شَمْس، نَفْس، الارضْ، حَربْ، بَیت، دار، نار) : مونث اند.