بررسی عوامل فنی تصادفات جاده‌ای و اصول طراحی بزرگراه‌ها و جاده‌ها

اكنون آمار صدمات و خسارات حوادث رانندگی در شهرها و جاده های كشور آماری تكان دهنده، غیر قابل قبول و بسیار نگران كننده است و متاسفانه از آن می توان به عنوان یك سرشكستگی ملی نام برد. رفع این گرفتاری از اهم امور و وظیفه انسانی ملی و شرعی ما است. به جهت هزینه های گزاف اجتماعی و اقتصادی تصادفات جاده ای و آثار كوبنده فیزیكی و روانی آن روی افراد و جوامع این روزها موضوع ایمنی جاده ای یكی از مهمترین موضوعات تحقیقات علمی است. این اهمیت برای كشور ما چندین برابر بیشتر است زیرا تعداد تصادفات و به الطبع آن تعداد كشته ها و مجروحین این تصادفات به سرعت در حال افزایش است و هزینه های مستقیم و غیر آن هم در مقایسه با كشورهای توسعه یافته بیشتر است به طوری كه در سال گذشته حدود 6400 میلیارد تومان هزینه تصادفات در ایران تخمین زده شده و متاسفانه نزدیك به 30 هزار نفر از هموطنان مان هم در تصادفات جاده ای جان خود را از دست داده و بیش از 250 هزار نفر مجروح شده اند این در حالی است كه میانگین شهدا در جنگ حدود 25 هزار نفر در سال بوده است و این بدین معنی است كه جاده های ما از جبهه های جنگ خطرناك تر و پرحادثه تر است. امروز در كشور ما عامل تصادف جاده‌ای جزو 3 عامل اصلی مرگ و میر می باشد. موضوع وقتی بیشتر مشخص می گردد كه بدانیم هر تصادف ، هر حادثه و هر كشته و مجروح علاوه بر شخص حادثه دیده دامن خانواده دوستان و نزدیكان آنها را هم می گیرد. یك محاسبه ساده و خوشبینانه مشخص می کند كه حدود 10 میلیون نفر یعنی قریب به 15% از افراد جامعه خود یا نزدیكانشان در هر سال درگیر ماجرای تصادفی مرگ بار جاده ای هستند. به نظر می رسد كمتر موضوعی چنین آثار گسترده و كوبنده ای بر پیکره اجتماع داشته باشد ابعاد موضوع وقتی بیشتر حادتر و پیچیده تر می شود که بدانیم اکثر افراد درگیر تصادف اعم از مسبب حادثه و یا حادثه دیده از اقشار فعال جامعه و قشر درآمدزای جامعه می باشند موقعیت خاص كشورمان و عدم گستردگی و پوشش كافی شبكه ریلی، هوایی و آبی زمینه ساز اهمیت حمل و نقل جاده ای و توسعه آن گردیده است. به نحوی كه در سال های اخیر بیش از 90% درصد كل بار و بالغ بر 95 درصد كل مسافر جابجا شده در كشور از طریق جاده صورت گرفته است. از طرفی از سهم 10 درصدی كل حمل و نقل در تولید ناخالص ملی بالغ بر 5/8 درصد آن را حمل و نقل جاده ای به خود اختصاص داده است.

با عنایت به جایگاه و اهمیت حمل و نقل جاده ای و نیز درصد بالای تصادفات و خسارات جانی و مالی ضرورت تحقیق و بررسی در این مورد بیشتر اعیان می‌شود. مرور تجربیات كشورهای مختلف در این زمینه نشان می‌دهد تمامی كشورها ( حتی كشورهای پیشرفته كه نرخ تصادف خیلی پائین تری دارند) با تعریف اهداف خاص برنامه های ویژه ای را جهت كاهش تصادفات و نرخ مرگ و میر در دستور كار خود قرار داده اند جدول 1-1 اهداف و مدت زمان دستیابی به اهداف را نشان می‌دهد.