نقدی بر كتاب زندگی قوام السلطنه

این كتاب با همكاری همه دوستان در بهار 1376  در انتشارات جاویدان تدوین و به چاپ رسیده است. این كتاب دارای نثری روان و با قلمی زیبا به نگارش درآمده است و دراین مجموعه همه سالها به یك صورت  ذكر شده  (یعنی همه سالها شمسی ذكرشده) حوادث به ترتیب سالها مورد بررسی قرار گرفته. دراین كتاب فعالیتها و همه وقایع زندگی آقای قوام السلطنه در دو بخش مجزا مورد بررسی قرار گرفته است. كتاب دو بخش دارد:

بخش اول: قوام در دوران قاجار: كه شامل فعالیتهای قوام السلطنه در قبل از مشروطیت 2/ بعداز مشروطیت 3 / فرمانروای كل خراسان و سیستان  4/ بركناری سید ضیاء الدین و رئیس الوزرائی قوام السلطنه 5/ رئیس الوزرائی دوم قوام السلطنه.

بخش دوم: قوام در دوران پهلوی: 1/ قوام در اروپا 2/ نخست وزیری چهارم قوام السلطنه 3/ نخست وزیری پنجم قوام السلطنه.

زندگینامه قوام السلطنه:

احمد قوام در 1252 ش. در تهران متولد شد مادرش طاووس خانم دختر میرزا محمد خان مجدالملك سینكی و پدرش معتمد السلطنه مردی نسبتاً با سواد و در امور مالی بصیر وآگاه بود فوق العاده خسیس بود و درجمع آوری مال و منال از هیچ كوششی فروگذار نمی كرد و در مشاغل خود منافع شخصی اش را در نظر می‌گرفت نه منافع دولت را. احمد قوام یكسال بیشتر نداشت كه از نوازش مادر برای همیشه محروم شد. بعد از 6 سالگی تحصیلات مقدماتی آغاز كرد پس از فراگرفتن خواندن و نوشتن و تلاوت كلام ا… ، تحصیلات متوسطه و عالی خود را آغاز نمود.

او نیم قرن از عمر خود را در دوران حكومت قاجاریه گذرانید و مانند تمام اعیان‌زادگان آن زمان تحصیلات خود را در سطح عالی تحت نظر معلمین خصوصی به اتمام رسانید و دروسی مانند ادبیات فارسی وعربی و سیاقنوسی، معانی بیان منطق و علم كلام و فقه و اصول را به طور كامل فرا گرفت او خط را به زیبایی می‌نوشت. در تربیت و مراقبت از تحصیل قوام دودایی از میرزاعلی خان امین الدوله و محمد تقی خان مجدالملك ثانی كه از اعاظم رجال سیاسی و علمی بودند سهمی به سزا داشتند. وی برای ادامه تحصیل چندی به اروپا سفركرد.

قوام السلطنه درمسائل سیاسی شمی قوی داشت و همیشه شخصیت ایرانی و استقلال فكری خود را بروز می داد. و در برابر خارجی ها هرگز احساس حقارت نمی‌كرد. قوام مردی مقتدر و جاه طلب بود از این رو به احدی حتی شاه اجازه دخالت درامور مربوطه را نمی داد. در دشمنی كینه توز و در دوستی وفادار بود به حفظ قانون اساسی اعتقاد داشت ادیب و ادب پرور بود فطرتاً درویش مسلك بود.

قوام مردی متمول بوده و در عین حال بذال و خراج هم بود. مایه اصلی ثروت او از اجاره داری آستانقدس رضوی سرچشمه گرفته بود قبل از رفتن به خراسان بهترین و زیباترین خانه تهران متعلق به او بود. او پروردة  دوران استبداد بود پیشكش دادن و پیشكش گرفتن جزء آداب و رسوم كهن ایران بود از این رو قوام از این قبض و اقباض روگردان نبود و طبق سنن آن روز به این عمل دست می‌زد.

قوام در 20سالگی با اشرف الملوك دختر محمد حسن خان حاجب الدوله ازدواج كرد. در دسال 1325 با خانم زهرا فدائی در لاهیجان ازدواج كرد و صاحب یك پسربه نام حسین شد درهنگام فوت قوام حسین 8 ساله بود واو هم در سال 1362 در اروپا درگذشت.

قوام پس از پشت سرگذاشتن 82 بهار از زندگی اش در 31 تیر 1334 در تهران درگذشت.