درس تأسیسات فاضلاب

لوله چدنی:

از لوله چدنی معمولا در سیستم فاضلاب منزل در محل مجرای اصلی و لوله هوا گیر اصلی استفاده می شود این نوع لوله گاهی در خطوط افقی فاضلاب نیز بكار برده می شوند.

لوله چدنی از آنجا كه دوام فوق العاده زیادی را داراست برای لوله كشی در زیر زمین بسیار مناسب است اما بهرحال خیلی سنگین بوده و نصب آن نیز وقت گیر است.

سیستم های تخلیه یا فاضلاب :

سیستم فاضلاب منزل ،آب آلوده و مصرفی را از خانه دور ساخته و آنرا در فاضلاب عمومی یا چاه و یا سپتیك تانك خصوصی منزل تخلیه می كند.جریان فاضلاب صرفا بعلت فشار ناشی از ثقل زمین یا وزن آب صورت می گیرد.

سیستم فاضلاب از سیستم آب رسانی كاملا جدا است تا از آلودگی آب تازه شما جلوگیری بعمل آید اما بهر صورت مواردی هستند كه احتمال آلودگی در آنها وجود دارد . این موارد به ارتباط بینی موسوم بوده و در فوق شرح داده شده اند.

در سیستم فاضلاب خانه ،آب و كثافات از محل وسایل مصرفی و آبریزگاه ها و از طریق لوله های فاضلاب فرعی بطرف لوله اصلی فاضلاب حركت می كنند. لوله اصلی فاضلاب به مجرای تخلیه متصل می شود كه فاضلاب از طریق آن خانه را ترك می كند. دریچه های درب دارای (سه راهی درب دار) هستند كه معمولا در یكطرف هر خط افقی فاضلاب وجود دارند از محل این راه بازكن ها می توان در مواقع بند شدن فاضلاب به باز كردن آن مبادرت نمود.

هر وسیله مصرف آب به یك لوله هوا گیری وصل شده است كه این به نوبه خود به یك هوا گیر پشت بام متصل است هواگیر اصلی خود ادامه قسمت بالای لوله فاضلاب اصلی است و بهمه توالت های خانه متصل می باشد . هوا گیر های به وسایل مصرف آب دیگر وصل هستند .هوا گیر ها گازهای فاضلاب را خارج ساخته و موجب می گردند كه سیستم تخلیه منزل فشاری معادل فشار فضای آزاد داشته باشد.

برای جلوگیری از خروج یا تخلیه آب از تله ها یا سیفونهای آبی مربوط به وسایل مصرف آب فشار لوله های فاضلاب بایستی با فشار هوای آزاد برابر باشد. آبیكه كه در هر كدام از این تله ها وجود دارد موجب انسداد مسیر فاضلاب شده و از عبور گاز فاضلاب یا باكتریها به داخل خانه جلوگیری     می كند.

چاهها و سپتیك تانكها :

چاهها و سپتیك تانكها جزو سیستم خای دفع كثافات خصوصی منازل محسوب می شوند و از آنها در منازلی استفاده می شوند كه به سیستم فاضلاب عمومی متصل نیستند.

چاهها چیزی جز مخزنی برای فاضلاب خام منازل نیستند و طبعا در آنها هیچگونه پیش بینی خاصی برای تجزیه فاضلاب نشده است و در چاهها فاضلاب صرفا به زمین های اطراف نفوذ كرده و دفع می شود.

چاهها جز سیستم های غیر بهداشتی محسوب می شوند زیرا فاقد هر گونه وسیله تجزیه فاضلاب هستند وقتی این چاهها در مجاوری یك منبع آب قرار گرفته باشند ،احتمال آلودگی منبع وجود خواهد داشت.

در صورتیكه منزل شما به چاه فاضلاب مجهز باشد است آنرا زود به زود تخلیه كنید . برای تجزیه و جذب بهتر فاضلاب مواد مایع كننده تجاری خاصی وجود دارند كه می توان آنها را خریداری نموده و بداخل چاه ریخت.

لوله چدنی در دو نوع سبك و سنگین وجود دادرد. این لوله ها بدو نوع ساخته می شوند.

1-طوقه دار 2-بی طوقه

 لوله چدنی طوقه دار را می توان له صورت یك سر طوقه ابی یا دو سر طوقه ای خریداری كرد .چنانچه لوله دو سر طوقه ای در دسترس بوده و خریداری شود برای طول های كوتاه مفید خواهد بود زیرا وقتی این لوله به دو قسمت بریده شود هر دو قسمت یك سر طوقه دار یا گشاد را خواهند داشت.

لوله چدنی طوقه دار یا بی طوقه معمولا در دو قطر 5تا10 سانتی متری و طولهای 5/1 متر تا سه متر وجود دارد برای لوله های چدنی طوقه دار    رابطه ها و اتصالات زیر وجود دارند.

1-زانویی 90درجه 2- سه راهی با دهانه های هم قطر كه از آن برای اتصال سه لوله یا دولوله ویك درپوش راه بازكنی استفاده می شود .3-دو راهی Y شكل كه از آن برای اتصال سه لوله یا دو لوله همراه با یك در پوش راه باز كنی استفاده می شود .4- سه راهی با یك دهانه باریك كه برای ارتباط لوله های فرعی فاضلاب به لوله  های اصلی فاضلاب به كار می رود .

برای لوله های چدنی بی طوقه رابط ها و اتصالات زیر وجود دارند.

5- زانوئی 90 درجه 6-زانوئی 45 درجه 7- سه راهی با دهانه های هم قطر كه برای اتصال سه لوله و یا اتصال سه لوله و یك درپوش راه باز كنی به كار می رود .8- دو راهی Y شكل كه برای اتصال سه لوله و یه اتصال سه لوله و یك درپوش راه باز كنی به كار می رود.

لوله مسی:

لوله مسی در هر دو قسمت آب رسانی و فاضلاب منزل قابل استفاده است . دوام لوله مسی از لوله های برنجی و یا فو.لادی بیشتر بوده و در برابر عوامل خورنده مقاوم می باشد وهمچنین مار با آن بسیارآسانتر است.

از لوله مسی در آبرسانی منزل غالباً به هر دو منظور تامین آب سرد وگرم وهمچنین خطوط منشعب به نقاط مصرف استفاده می شود.در سیستم فاضلاب می توان از لوله مسی درلوله اصلی فاضلاب، لوله های افقی ولوله های هواگیراستفاده نمود.

لوله مسی در انواع سخت ونرم یا قابل انعطاف وجود دارد.

لوله مسی سخت در سه ضخامت وجود دارد1-نوعM-جدار نازك          2-نوعLجدار متوسط3-نوعKجدار ضخیم

لوله مسی نرم در دو ضخامت وجود دارد :1-نوعLجدار متوسط             2-نوعKجدار ضخیم

لوله های سخت ونرم هردو در قطرهای3/8تا3اینچ وجود دارند.برای لوله سخت از رابطها واتصالات لحیم شدنی استفاده می شود.

برای لوله نرم می توان از رابطهای لحیم شونده  یا انواع فشاری(مهره،ماسوره،ممك وغیره)یا لب برگشته استفاده نمود.

برای لوله های مسی سخت ولوله های مسی نرم رابط های لحیم شونده ذیل قابل استفاده اند.

5- سه راهی با ورودی اضافی در پهلوی كه برای اتصال سه لوله هم هم قط با یك لوله با قطر باریكتر به كار می رود.

2-زانویی 90درجه6-ادابتور لوله چدنی كه برای اتصال لوله مسی به لوله چدنی به كار میرود.

3-زانویی 45درجه7-ادابتورلوله فولادی كه برای اتصال لوله مسی به لوله چدنی به كار میرود.

4-دوراهی Yشكل 45درجه كه از آن برای اتصال سه لوله یا اتصال دو لوله ویك راه باز كنی استفاده می شود

8-فلانچ كه برای اتصال توالت فرنگی به سیستم فاضلاب به كار می رود   1-سه راهی كه برای اتصال سه لوله به كار می رود.

 برای لوله های مسی نرم می توان از رابطهای لبه برگشته و فشاری ذیل استفاده كرد.

1-سه راهی برای اتصال سه لوله بهم2-زانویی90درجه3-ادابتور نر4-ادابتور ماده كه برای اتصال لوله مسی به لوله فولادی به كار می روند5-مهره ماسوره یك رابط سه تكه مخصوص است كه از آن برای ارتباط دولوله استفاده  می شود. مهره ماسوره برای ارتباط لوله هایی به كار می رود كه احتیاج به باز وبست كردن متناوب آنها داریم.برای مثال می توان نقطه اتصال لوله ویا سایر وسایل آبی دیگری را ذكر نمود.

درهنگام تعویض یك لوله ویا افزودن یك انشعاب جدید بایستی از مهره ماسوره  در محل استفاده شود بكمك این رابطها میتوان قسمتی از یك لوله را بدون باز كردن تمام لوله های دیگر از محل خارج ساخت.

تعیین محل مسدود لوله فاضلاب:

در هر نقطه از سیستم فاضلاب منزل احتمال انسداد یا بستگی وجود دارد.

برای تعیین محل این انسداد از نقطه وقوع آن در خط فاضلاب  اصلی یا فاضلاب یك وسیله مصرف خاص می توان آزمایش ساده ای را انجام دهید. روش باز كردن گیر در سیستم اصلی فاضلاب با رفع گیر درفاضلاب یك نقطه مصرف تفاوت دارد از این رو تعیین محل گیر حائز اهمیت است.

1-شیر آب رادر محل همه دستشویی ها ،ظرفشوییها،وانهاو دوشها باز كنید واز تخلیه آب بوسیله لوله فاضلاب هر یك از این  وسایل اطمینان حاصل نمایید.

در صورتیكه آب از بیش از دو یا چند نقطه مصرف تخلیه نشود گیر یا راهبندان در محل خط اصلی فاضلاب است .در این صورت به قسمت زیر كه مربوط به باز كردن خط اصلی فاضلاب می باشد  مراجعه می نماییم .

اگر آب تنها از یك نقطه مصرف تخلیه نمی شودگیر در محل فاضلاب خاص آن وسیله است كه بصورت زیر عمل می كنیم.

باز كردن فاضلاب نقاط مصرف:

 هر نقطه مصرف آب در منزل شما دارای یك فاضلاب مخصوص به خود است كه آنرا به فاضلاب اصلی مرتبط می سازد .گرفتگی مجرا می تواند در هر قسمتی از فاضلاب اتفاق بیفتد برای رفع گرفتگی كار را با پاك كردن مسدود كننده 1-از صافی شروع می كنیم.

اگر دستشویی یا هر نقطه مصرف آب دیگر شما به مسدود كننده جریان آب مجهز باشد به مبحث پاك كردن صافی شروع كنید.

باز كردن مجرای فاضلاب اصلی تعیین محل انسداد:

سیستم فاضلاب اصلی منزل شما دارای یك یا چند نقطه راه باز كن است كه از آنجا می توان به فاضلاب دسترسی پیدا كرده و گیر آنرا رفع نمود.

برای تعیین تعداد نقاط را باز كن 1-سیستم فاضلاب را بازرسی می كنیم .اگر فاضلاب تنها دارای یك راه باز كن است كار را بایستی از آن نقطه شروع كرد.

اگر فاضلاب منزل دارای 2 یا چند راه باز كن باشد برای آنكه بدانیم از كدام یك از این نقاط بایستی به رفع گرفتگی مبادرت نماید لازمست ابتدا محل گرفتگی را تعیین می كنیم.

برای تعیین محل گرفتگی از راه بازكن نزدیك به فاضلاب خروجی ساختمان شروع بكار می كنیم.