نقش روانشناسی در ادبیات

فهرست

1- چكیده مقاله..........................

2- مقدمه................................

3- تعریف روانشناسی و تاریخچة آن.........

4- روانشناسی و ادبیات...................

5- مفهوم هنر............................

6- رابطة ادبیات و روانشناسی.............

7- روانشناسی هنر و ادبیات عرفانی است....

8- مثال روانشناسی در ادبیات و اشعار سهراب سپری ( شاعر معاصر) .................................

9- نتیجه گیری...........................

10- منابع ..............................

مقدمه :

عنوان نقش روانشناس در ادبیات معاصر

در این تحقیق رابطه بین روانشناس و ادبیات بحث شده است البته این تحقیق همة آن تحت تأثیر كتاب و منابع نیست بلكه خود نویسنده افكار خود را بیان كرده است اگر چه افكار نویسنده كوتاه می باشد ولی خدشه ای به خود تحقیق وارد نكرده است. و تحقیق دارای چند بخش است كه بخش اول آن در مورد تعریف روانشناسی و تاریخچة آن و تعریف ادبیات می باشد بخش دوم در مورد روانشناسی هنری و عرفانی و بخش دیگر آن دارای روانشناسی و رابطة آن با ادبیات می باشد و در آخر در مورد یك آثار ادبی معاصر سهراب از نظر روانشناسی صحبت شده است.

هدف از این تحقیق در مورد روانشناسی در ادبیات این است كه بدانیم امروزه این عامل اصلی كی اثری در خواند مربوط به دانستن روانشناسی است، كه اثر ان را در جامعه پایدار به ماند. به طور كلی امروز هر كس ناخودآگاه متن را می خواند برای فهمیدن درون خود می كوشد او با باز تولید متن در آن دخالت می كند ولی بداین مداخلات با تردیدی می نگرد و كنش خواندن را مورد تحلیل قرار می دهد نه نویسنده یا خواننده كشاكش میان خوانن و ظرفیت های نهفته‌ی متن را آشكار می كند تا خوانندة حرفه ای به عنوان پرسشگر در برابر متن باقی بماد و این امر در ساختار روانكاری صورت می گیرد.

تعریف و تاریخچه روانشناسی و تاریخچة آن:

برخی روانشناسان، روانشناسی را به این صورت تعریف می كنند : مطالعة علمی رفتار و فرایندهای ذهنی اما همة روان شناسان این تعریف را قبول ندارند و روان شناسی را تنها علم مطالعة رفتارهای قابل مشاهده می دانند.

برخی روانشناسان، از جمله رفتار گرایان، معتقدند كه فرایند های ذهنی قابل مطالعه نیست. روانشناسی با این كه تاریخی بسیار طولانی دارد و می توان گفت كه با خلقت خود انسان بد وجود آمده است، علم تازه ای به حساب می آید. برخی روانشناسان، تاریخ شروع آن را به سال 1860 نسبت می دهند: سالی كه گوستا و تئودور فیخنر آلمای كتاب اصول سایكو فیزیك را منتشر كرد. اما بیشتر روانشناسان، تولید روانشناسی را به عنوان یك عالم، به سال 1879 نسبت می دهند؛ یعنی سالی كه ویلهلم وونت، اولین آزمایشگاه روانشناسی را در شهر دینپزیك آلمانی بنا نهاد.

روانشناسی در ایران

روان شناسی ایران، از قرنها پیش با عنوان عالم النفس یا اخلاق، مورد توجه دانشمندان بوده است. اما رونشناسی جدید در ایران، با تلاشهای دكتر علی اكبر ساسی، دكتر محمد باقر هوشیار، دكتر محمد صناعی و عده ای دیگر از روان شناسان شروع شده است. دكتر علی اكبر ساسی و دكتر محمد باقر هوشیار. هر یك اولینكتاب علمی خود را در سال 1317 شمسی با عناوین علم ونفس یا روان شناسی علمی انتشار دادند. با این همه، شكوفای واقعی روان شناسی علمی در ایران، پس ازسالهای 1340 صورت گرفت، زیرا در این سالها بود كه روان شناسی به عنوان یك رشتة مستقل دایر شد و ترجمة كتاب اصول روانشناسی به وسیلة دكتر محمود صنای رونق خاصی به آن بخشید.

«روانشناسی و ادبیات»

در شیوه روانشناسی در ادبیات سعی می كند جریان باطنی و احوال درونی شاعر و نویسنده را ادراك و بیان نماید وقدرت و استعداد هنری و ذوق و قریحة او را بسنجد و نیروی عواطف و تخیلات وی را تعیین نماید و از این را تأثیری را كه محیط و جامعه و سنتها و مواریث در تكوین این جریانها دارند مطالعه كند. از این رو منتقدان یا ادبیان توجه به روانشناسی را در فهم آثار ادبی بسیار مهم می شمارند و آن را مفتاح سایر شقوق و اقسام نقد می انگارند و در واقع شعر و ادب را عبارت می داند از روان شناسی شاعر یا نویسنده

از مطالعة آثار ادبی می توان دریافت كه عواطف و احساسات هنرمند چیست و متحرك او در اندیشه ها و الهامات خویش كدام است و همچنین صفات و احوال نفسانی غالب بر عصر و معاصرانش را نیز می تون شناخت. در هر ال اثر هر شاعر یا نویسنده معروف خصال و سجایا و به عبارت دیگر روان شناسی او به شمار می آید.

بررسی در احوال روحی و نفسانی اشخاص خاصه در درام یا قصر چیزی است كه نویسندگان و شاعران از قدیم ترین ایام بدان پرداختند و آن را در نظر داشته اند و چه باس جست و جو زوایای روح انسان از كهن ترین ایام در شعر دراماتیك وجود داشته در اروپا كسانی مانند «شكسپیر» « داستایوسكی» و در ایران چون «سعدی» و معاصران چون « سهراب« «نیما» و حتی «شهریار» بدان پرداخته اند. با این همه یك جریان فركی و فلسفی جدید باعث شد كه ادبیات از دیدگاه علم روان شناسی مورد توجه قرار گیرد و آن تأثیر نظریه ها و اندیشه های كسانی مانند « فریودی» «دیونگ» « آدلی» بود.

در روانشناسی وظیفة ادبیات عبارت است از این كه درخواننده تعادلی روانی و یا در واقع عادت متعادل روانی به وجود آورد، به دین معنی كه معتقد است یك اثر هنری واكنش خاص  و موزدنی در بیننده یا خواننده ایجاد  می كند زیرا زیبایی خود چیزی است كه موجب تعادل تركیبی می شود. به هر حال او می كوشد كه شناخت ارزش ادبی آثار را بر مبنای روانشناسی استوار كند امروزه در ادبیات و روانشناسی 3 شاخه به وجود می آید كه به طور كلی این سه شاخه عبارت است از

1- روانشناسی نویسنده : كه خود نویسنده افكار خود را به طوری كه از جامعه پیرامون خود است یا از افكار خود است به طوری جدید در نوشته یا شعر خود می آورد و باعث جذب خواننده می شود.

2- روانشناسی جامعه : امروز نویسنده برای نوشتن خود از جامعه كمك می گیرد در حالی كه جامعه اگر روانی پاك داشته باشد تأثیر زیاید بر پیشرفت جامعه و خلق یك اثر هنری دارد.

3- روانشنای خواننده : امروز هر كسی كه بخواهد چیزی بنویسد دیگر به مخاطب خود نگاه میكند یعنی مخاطب او از نظر روانی دارای چه شخصیت سنی و مخاطب كلیت اثری را خلق می كند

پس این سه عامل بر ادبیات تذثیر می گذارد.

مفهوم هنر

هنر درمفهوم كلی خود یعنی آن چیزی كه انسان خلق كند محسوب می شود ولی تفاوتی كه هنر ادبیات با هنرهای دیگر دارد آن است كه هنر در ادبیات قلم است یعنی نوشتن مطلب كه اگر خلق اثری كند ان را هنر می گوییم.