نقش خط در ایجاد فضای تجسمی

انسان حتی خطوطی را تجربه می كند كه تنها تصور ذهنی اوست. اگر كف دو دست خود را بهم بچسبانید، در مرز میان دستها خطی را می بیند كه در حقیقت وجود ندارد. از همه جالب تر خط میان آسمان و زمین است كه در ذهن، ایجاد می شود و همه ما می دانیم كه چنین خطی وجود ندارد اما آن را می بینیم. بنابراین تشخیص و تجسم خط بصری مشروط است به این كه در چه وسعتی، با چه فاصله ای و از كدام زاویه دید عناصر بصری را در یك تركیب تجسمی قرار دهیم . در تعریف تجسمی خط عبارت است از حركت یا شكل كمتر بصری خواه بدون ضخامت و به صورت مجرد و خواه با داشتن ضخامت و برجستگی، مثل مرزهای پیرامون یك مسطح، محل برخورد دو سطح با دو زاویه مختلف، مرز حاصل از تباین دو سطح رنگین با تیرگی متفاوت و اثر حركت مداد، قلم مو یا یك شیء نوك تیز بر یك صفحه.

كلمه خط ، انواع اندازه ها و ضخامت های مختلف خطوط مستقیم یا منحنی و خطوطی را كه به تدریج پهن و نازك می شوند در بر می گیرد. خط در حوزه طراحی، قدیمی ترین ، مهمترین، و قاطع ترین عنصر بصری است. به طور كلی خط، نقله در حال حركت و ساده ترین شكل نمایش تحرك است. قدرت، سرعت اجرا و سهولت بیان مفاهیم، از خط عنصری ساخته است كه در بسیاری از موارد بر عناصر بصری دیگر برتری می یابد. مجموعه خطوطی كه انسان می تواند به وجود بیاورد سه نوع است. حركت یكنواخت دست در یك جهت خط مستقیم را به وجود می آورد كه آن را می توان با سرعت و دقت ترسیم كرد. خط مستقیم در سه حالت مختلف ترسیم می شود. 1- حالت عمودی 2- حالت افقی 3- حالت مورب خط مستقیم در هر سه حالت جهت و تحرك دارد. ما به صورت غریزی نسبت به خطوط واكنش نشان می دهیم. خط عمودی از نظر بصری احساس تعادلی و ثبات را بر می انگیزد. خط افقی احساس آرامش و یكنواختی را ایجاد می كند. خط مایل پویاترین خط است، جنبش و كشاكش بصری ایجاد می كند، حالتی ناپایدار دارد و تحرك آن بر انجام عمل دلالت می كند. این خط برای ایجاد تعادل تصویری به عناصر دیگر نیازمند است.