سهراب سپهری

در مورد زندگی این شاعر نامدار تنها مرجع معتبر كتاب ـ  مرغ مهاجر  ـ  است كه زندگینامه سهراب از زبان خواهرش است .

سهراب در بین افراد خانواده اش از لحاظ جثه كوچكتر و لاغرتر از همه بوده ولی در چابكی و زیركی از همه آنها پیشی گرفته است . بازیهای جالب , سرگرمی ها و كارهای عجیب او در میان خانواده معروف بوده است .

سهراب به موسیقی علاقه داشت از سنتور خوشش می آمد و نواختن آنرا توسط گروه ورزنده كه گاه به میهمانی های خانواده سهراب می آمدند از نزدیك دیده بود . از این رو سنتور مشقی كوچكی خرید و پیش خود به تمرین آهنگ های مختلف پرداخت . با نواختن نی نیز به همین طریق آشنا شد . گاهی هم تمرین آواز می كرد و به این شكل با دستگاه ها و گوشه هایی از موسیقی سنتی آشنایی یافت . از بچگی به آهنگ هایی كه گاه و بیگاه از گرامافون شیپوری عمویش در فضای خانه طنین اندازش می شد گوش     می داد . صفحاتی از بدیع زاده , قمر , تاج اصفهانی و …

                 طفل پاورچین پاورچین دور شد در كوچه

                 سنجاقك ها

                 بار خود را بستم , رفتم از شهر خیالات سبك بیرون

               دلم از غربت سنجاقك پر

سهراب پس از آن كه تحصیلاتش را تا سیكل اول متوسطه به پایان برد با این فكر به تهران رفت كه در محیط بازتر و بهتری دانش و بهتر بیاموزد . و به همین دلیل در دانشسرای مقدماتی كه شبانه روزی بود ثبت نام كرد . سهراب در اوقات فراغت خویش همیشه به سرودن شعر و كشیدن تابلو های نقاشی می پرداخت . و ذوق نقاشی هم در همان دوران كودكی در نبوغ او پیدا بود . نقاشی او در این زمان غالبا از طبیعت الهام می گرفته است .

سهراب در واپسین سال های تحصیل در دانشگاه در سال (1330 ) نخستین كتابش به نام ـ مرگ رنگ ـ را به دست چاپ سپرد .

در مورد صفات اخلاقی سهراب نمونه های بارزی وجود دارد . همیشه از مصابحه با روزنامه ها و خبرنگاران دوری می جست و هرگز مصاحبت با آنها را نمی پذیرفت . و همیشه جمله ای كه می گفت این بود كه : شما صلاحیت اظهار نظر در مورد هنر ندارید .

تواضع از خصوصیات بارز اوست . همیشه برای سلام گفتن بر همه پیشی می گرفت و حجب و حیای او مورد توجه همگان بود . همیشه كارهای هنری (تابلوهایش) را به دوستان می بخشید . وقتی فقیری از او درخواست كمك می كرد بدون درنگ دست در جیب می كرد و بدون اینكه پول را بشمارد به او پول می داد .

• منابع مطالعه سهراب

بخش عمده ای از كتاب های فارسی كه سهراب می خواند در كتابخانه خصوصی برادرش , زنده یاد منوچهر سپهری وجود داشت در این كتابخانه نه هزار جلدی , دیوان اشعار و آثار شعرا و عرفا و فلاسفه بزرگ ایران , فرهنگ های لغت و نیز شاهكار های ادبی جهان و كتاب های بسیاری در زمینه های گوناگون دیده می شد كه اغلب آنها با نظر و پیشنهاد سهراب جمع آوری و خریداری شده بود . كتاب های چندی هم درباره مذاهب و ادیان مختلف جهان و از جمله شرق دور در آن به چشم می خورد . سهراب تعدادی از شعر های ژاپنی را از انگلیسی به فارسی و نیز برخی از شعرهایش را به زبان فرانسه برگردانده است . شماری از اشعار او هم توسط دوستش آقای دكتر داریوش شایگان با نظر و هم فكری سهراب ترجمه و در پاریس چاپ شده است.

شعرهای سهراب گذشته از زبانهای انگلیسی , فرانسه ,آلمانی و عربی در سالهای اخیر به زبانهای اسپانیولی ,تركی و سوئدی هم ترجمه شده است .

برگردان شعرها به زبان اسپانیولی توسط خانم كلارا جینز (clara  janes ) شاعر, نویسنده و مترجم صورت گرفته است به اعتقاد مترجم سروده های سپهری شعر عرفانی ایرانی را به شعر امروز جهان پیوند می دهد برگردان تركی اشعار به وسیله شیرین مهران خانم ایشیك تا بار گنچر انجام شده است. پروفسور بواتاس نیز منظومه صدای پای آب سهراب را به زبان سوئدی برگردانده است.

• بیماری و پرواز

سهراب سپهری به اثر ـ  سرطان خون  ـ  حالش رو به وخامت می گذاشت . وی به همراه خواهرش برای ادامه معالجات به انگلستان رفتند ولی پیشرفت بیماری به حدی بود كه هیچ امیدی به بهبودی او نبود . در بیمارستان دوستانش به عیادت او می رفتند و روح بلند سهراب هرگز اجازه نمی داد كه در مورد بیماریش با كسی سخن بگوید و یا در حضور كسی آن را مطرح كند.

پشت این دیوار كتیبه ای می تراشند

            می شنوی ؟

میان دو لحظه پوچ در آمد و رفتم

انگار دری به سردی خاك باز كردم.