بورس

در سال 1345 قانون تاسیس بورس اوراق بهادار به تصویب مجلس رسید و بانك مركزی موظف شد كه آیین نامه های اجرائی قانون مزبور را تنظیم و به تاسیس بورس اقدام كند. فعالیت بورس اوراق بهادار تهران عملاً از بهمن ماه سال 1346 آغاز شد. بانك صنعت و معدن و نفت پارس سهام خود را در بورس تهران عرضه كردند. در سال 1347 در مجموع، 6 شركت با 6/2 میلیارد ریال سرمایه به بورس تهران راه یافتند. در سال های بعد با اجرای برنامه گسترش مالكیت سهام واحدهای تولیدی كه بر اساس آن واحدهای خصوصی و دولتی مكلف بودند به ترتیب 49 و 99 درصد سهام خود را به مردم عرضه كنند و نیز با برقراری معافیت های مالیاتی برای شركت های پذیرفته شده در بورس فعالیت های بورس توسعه یافت به طوری كه تا سال 1357 تعداد 105 شركت جمعاً با 9/229 میلیارد ریال سرمایه به عضویت بورس درآمدند. در سال 1358 به علت ملی شدن بانك ها و شركت های بیمه و حذف نام بانك ها و شركت های بیمه عضو بورس از فهرست نرخهای بورس تهران؛ هم چنین به علت تصویب قانون حفاظت و توسعة صنایع ایران و حذف نام شركتهای مشمول این قانون از فهرست نرخهای بورس تهران- قیمت سهام به شدت پایین آمد و ركود بورس آغاز شد كه تا سال 1368 ادامه داشت.

از سال 1368 بورس تهران دوباره فعال شد علت این بود كه برنامة اول توسعة اقتصادی- اجتماعی تصویب شد و واگذاری سهام كارخانه ها به مردم به منظور اصلاح ساختار اقتصادی كشور مورد تایید مسئولان قرار گرفت.

درسالهای 1369 و 1370 فعالیت  بورس هم به لحاظ تعداد سهم های مورد معامله و هم به لحاظ حجم ریالی معاملات پررونق بود . قیمت سهام ، به دلیل وجود تقاضای زیاد ، به سرعت افزایش یافت. اما در سال 1371 بازار سرمایه در كشور دستخوش بحران شد و بازار بورس سال سختی را گذراند و حجم معاملات كاهش یافت. سالهای 1372 و 1373 برای بازار بورس سالهای نسبتاً خوبی بود. تعداد سهام معامله شده و حجم ریالی معاملات افزایش یافت. در سالهای 1374 و 1375 فعالیت بازار بورس اوراق بهادار تهران اوج گرفت به طوری كه، به لحاظ افزایش شاخص قیمت سهام، بورس تهران در میان كشورهای عضو فدراسیون بورسهای جهان مقام دوم را كسب كرد. اما در بررسیهای بعدی معلوم شد كه متأسفانه این افزایش بی منطق و ساختگی بوده است. مردمی كه فاقد هر نوع آگاهی از مسایل مالی به امید رسیدن به سود باد آورده به بورس تهران هجوم آوردند و مثلاً سهمی را كه وعدة 2500 ریال سود سالانه داده بود به مبلغ 40000 ریال

                                          خریدند.

جالب آن بود كه تمام این سود هم صرف 200 درصد افزایش سرمایه و مالیات شد و پولی عاید سهامدار نكرد. و بالاخره وقتی از اواخر سال 1375 فعالیت بازار بورس تهران از رونق افتاد همین سهم به 2500 ریال معامله شد و دارندة خود را به شدت متضرر كرد (هر 40000 ریال سرمایه او شده بود 7500 ریال، یعنی نزدیك به 20 درصد اصل سرمایه او باقی مانده و بیش از 80 درصد سرمایه او از بین رفته بود.)