بدین ترتیب سرمایه گذاری در فعالیت سودده اقتصادی و تولیدی،‌خود باعث بالا رفتن سطوح درآمدی و قدرت خرید شده و از طرفی افزایش تعداد فعالیت واحدهای تولیدی و خدماتی،‌منجر به عرضه محصولات و خدمات بهتر و رقابتی تر گشته است.

آشنایی با نهادهایی كه در چرخه رونق اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردارند، برای همگان مفید است. از آن جهت كه این آشنایی باعث می گردد تا سرمایه ها براستی در جایگاه خود به گردش درآید و فرصتها بدرستی در دسترس همگان قرار گیرد. آشنایی با بازار بورس سهام و كالا از جمله مهمترین این موارد است. بورس اوراق بهادار به عنوان بازار سازمان یافته و متشكل، گردش سرمایه و سهام و اوراق بهادار را تسهیل می نماید. بسیاری از پس اندازها و سرمایه ها ، مستقیماً از طریق صاحبان سرمایه یا غیرمستقیم از طریق بانك ها، شركت ها و صندوق های سرمایه گذاری در نهایت در این بازار به گردش درآمده و در فعالیت های اقتصادی مشاركت می نمایند.

بورس كالا نیز بازار یكپارچه و سازمان یافته ای است كه در آن خریداران و فروشندگان، تولیدكنندگان و مصرف كنندگان، دلالان و معامله گران به گردش و داد و ستد كالا كمك كرده، در نتیجه قیمت ها به تعادل رسیده و ریسك و مخاطره موجود در بازار، هم برای تولیدكننده و هم برای مصرف كننده نهایی به حداقل می رسد.

سرمایه گذاری

• سرمایه
• بازار سرمایه
• سرمایه گذاری
• انواع سرمایه گذاری
• ریسك و بازده
• بورس

با شروع زندگی جمعی انسانها،‌علم اقتصاد پا به عرصه وجود نهاد. آنجا كه هر فرد یا خانواده در ازای كار و خدمت یا عرضه كالا و محصول، پاداش و مزدی می ستاند. كشاورزی كه گندم مازاد بر مصرفش را عرضه می كرد، می توانست دیگر اقلام مورد نیاز خود را دریافت نماید. در واقع كشاورز دریافته بود كه اگر بخواهد به تنهایی كلیه مایحتاج خود را تأمین نماید، ناچار است به كیفیت پایین دست ساخته های خود قانع باشد و حتی مجبور شود دست از بعضی از نیازمندی هایش بشوید.

شاید جزء اولین یافته های انسان در زندگی جمعی بود كه می توانست به جای آنكه خودش نخ بریسد، پارچه ببافد، كشاورزی و گله داری كند، به شكار برود و ... ، از آنجا كه در موقعیت بهتری برای كشاورزی بود (مثلا زمین كشاورزیش در كنار رودخانه قرار داشت یا خاك آن حاصلخیزتر بود)، با كیفیت بهتر و مقدار بیشتری محصول تولید كند و اجازه دهد دیگرانی كه در موقعیت بهتری برای شكار هستند برای خودشان و او شكار كنند. بنابراین كافی است او محصولات خود را با شكار، پارچه و دام همسایگان خود معاوضه نماید. این نوع مبادله كالا به كالا كه داد و ستد پایاپای نامیده می شود، پایه و اساس تمامی داد و ستدهای امروزی است.

این نوع معامله با وجود سادگی، مشكلاتی نیز دارد. عرضه كننده كالا باید همان موقع معامله را پایاپای كند. در صورتی كه شاید كالای طرف مقابل را نه در این زمان بلكه حتی در فصل دیگر احتیاج داشته باشد. دامنه این نوع معاملات از لحاظ زمانی و مكانی نیز بسیار محدود است، چرا كه نه شكار شكارچی تا فصل دروی گندم سالم می ماند و نه كشاورز می تواند محصول خود را برای مبادله به شهرهای دوردست بفرستد.

چنین بود كه كالای كمكی سومی وارد داد و ستدهای پایاپای شد كه تا حد زیادی مشكلات را برطرف می نمود. كالای استاندارد و مورد قبول همگان، دارای ارزش تقریباً ثابت و قابل اتكا، با توانایی بالا برای مبادله با هر نوع كالا و خدمات و قابل حمل و نقل و ذخیره و نگهداری، طلا و مسكوكات آن. با اتكا به این كالای كمكی كه اكنون پول نماینده آن است،‌طرف دیگر تمامی داد و ستدها جای خود را به آن دادند. كشاورزی كه كالایی برای عرضه دارد، در یك طرف بازار كالای خود را با پول معاوضه می نماید و در طرف دیگر بازار همان پول را به ازای پارچه و دام مورد نیاز خود می پردازد. اكنون مقیاسی همگانی و قابل فهم وجود دارد كه تمامی كالاها و خدمات را با آن بسنجند.

اكنون می توان پول را به جای هر كالا یا خدماتی ذخیره و پس انداز كرد، به شهر دیگری برد و هر جا و هر زمان كه نیاز باشد به كالا و یا خدماتی دیگر تبدیل نمود. میزان پول نزد هر كس قدرت خرید او رانشان می دهد. پس انداز پول به معنی ذخیره توانایی خرید كالا و خدمات است.

سرمایه

با پیچیده تر و گسترده تر شدن كارها و خدمات و تخصصی تر شدن آنها، دیگر بسختی می توان انتظار داشت كه كسی به تنهایی بتواند خود اقدام به تأسیس واحدی جهت انجام آن كار یا ارائه خدمات نماید. پر واضح است كه با وجود واحدهای بزرگ و پرتوان،‌اگر كسی به تنهایی چنین اقدامی نماید، توان رقابتی كافی نخواهد داشت. راه حل این مشكل در ایجاد بنگاههای اقتصادی شراكتی است. بدین معنی كه صاحبان ایده و متخصصان از یكسو و صاحبان سرمایه و پول از سوی دیگر گرد هم می آیند و با تشریك مساعی و شراكت در سود و زیان ،‌بنگاهی تأسیس می كنند تا در جهت كار یا خدمت مورد نظر فعالیت نماید. بدین ترتیب یك شركت تأسیس می شود، شركتی كه هر مؤسس آن سهمی از مالكیت شركت را به خود اختصاص داده است و در سود و زیان مجموعه به اندازه سهمش سهیم است. یك شركت می تواند به روشهای گوناگون تأسیس و راه اندازی شود (شركت با مسئولیت محدود، شركت سهامی خاص،‌شركت سهامی عام یا ... ).

آنگونه كه شرح داده شد، سرمایه ركن اساسی تشكیل و تأسیس هر فعالیتی است. صاحبان سرمایه با مشاركت صاحبان ایده و تخصص،‌اقدام به تأسیس واحدهای تجاری،‌صنعتی یا خدماتی می كنند. این شراكت منجر به تشكیل كارخانه ها، كارگاهها و شركتهای بازرگانی و خدماتی می گردد. فعالیت آغاز می شود و واحد تأسیس شده به سوددهی می رسد و یا احیاناً زیان ده می شود.

اكنون صاحب سرمایه اگر تصمیم بگیرد كه در تأسیس بنگاه اقتصادی دیگری مشاركت نماید، ممكن است مجبور شود مقداری یا تمام سرمایه مصرف شده در بنگاه پیشین را بازپس گیرد. به عبارتی دیگر، از سویی سرمایه ای وجود دارد كه در تأسیس یك واحد اقتصادی بكار رفته است و صاحب آن سرمایه نقداً آنرا در دست ندارد. اما این فرد احساس م یكند كه می تواند با در دست داشتن این سرمایه ،‌كار و فعالیت جدیدی را پایه گذاری نماید. از سوی دیگر، فرد دیگری كه صاحب سرمایه است می خواهد آنرا در فعالیتی با مشخصات موردنظرش سرمایه گذاری كند. كافیست این دو با هم آشنا شوند و در مورد مبلغ،‌شرایط پرداخت و مشخصات دیگر به توافق برسند. آنگاه سرمایه نخست جای خود را به سرمایه دوم می دهد و در بنگاه دیگر عامل تولید كار و فعالیت و ارزش افزوده می گردد.

فهرست مندرجات

عنوان ............................................................................................. صفحه

فصل اول- كلیات

1. مقدمه....................................
2. بیان مسئله...............................
3. ضرورت و اهمیت تحقیق......................
4. فرضیه‌های تحقیق...........................
5. تعاریف علمیاتی ..........................

فصل دوم- مبانی نظری تحقیق

2-1- سیر تكاملی حسابرسی در جهان..............

2-2- پیدایش حسابرسی در ایران.................

2-3- مبانی نظری تقاضا برای حسابرسی صورتهای مالی

2-3-1- تضاد منافع............................

2-3-2- پیامدهای اقتصادی با اهمیت.............

2-3-3- پیچیده بودن موضوعات اقتصادی...........

2-3-4-عدم دسترسی مستقیم......................

2-3-5- فرضیه نظارت...........................

2-3-6- فرضیه بیمه............................

2-3-7- فرضیه اطلاعات..........................

2-4- تعریف حسابرسی...........................

2-5- مسئولیت حسابرسی و انتظارات استفاده كنندگان از گزارش حسابرسی

2-6- استكالات ناستی از قبول صورتهای مالی حسابرسی نشده

2-7- استانداردهای حسابرسی....................

2-8- گزارش حسابرسی...........................

2-8-1- عنوان ................................

2-8-2- مخاطب گزارش...........................

2-8-3- بند مقدمه.............................

2-8-4- بند دامنه رسیدگی .....................

2-8-5- بند اظهار نظر.........................

2-8-6- تاریخ گزارش...........................

2-8-7- گزارشهای تحویل شده....................

2-8-7-1- انحراف از استاندارهای حسابداری......

2-8-7-2- محدویت در دامنه رسیدكی..............

2-8-7-3- ابهام...............................

2-8-7-4- تأكید بر مطلب خاص...................

2-8-8- اظهار نظر متفاوت......................

2-9- بورس اوراق بهادار تهران.................

2-9-1- تاریخچه...............................

2-9-2- تحوه تأمین اطلاعات.....................

2-9-3- نحوه نظارت............................

2-9-4- اظهار نظر حسابرسی توقف فعالیت شركتها در بورس

2-10- پیشینه پژوهشهای انجام شده در جهان

2-11- پیشینه پژوهش در ایران..................

فصل سوم- روش تحقیق

3-1- جامعه آماری.............................

3-2- روش نمونه‌گیری...........................

3-3- روش اجرای تحقیق.........................

3-3-1- سود غیر عادی سهام.....................

3-3-2- خطای پیش‌بینی سود هر سهم ..............

3-3-3- ضریب پاسخ سود.........................

3-4- روشهای جمع آوری اطلاعات..................

3-4-1- روش كتابخانه..........................

3-4-2- روش میدانی............................

3-5- روش آزمون فرضیه‌های تحقیق................

3-6- محدودیتهای تحقیق........................

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1- بررسی رابط سترو 1 حسابرسی و قیمت سهام...

4-2- تجزیه و تحلیل داده‌های گرد آوری شده از پرسشنامه

4-3- آزمون فرضیات دوم تا چهارم...............

فصل پنجم- نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها

5-1- نتیجه گیری..............................

5-2- پیشنهادات پژوهش.........................

5-3- پیشنهاد برای تحقیقات آتی................

منابع و مآخذ.................................

پیوستها......................................

پیوست 1: جدول محاسبه ERC......................

پیوست 2: پرسشنامه............................

فهرست جداول

عنوان .............................................................................................  صفحه

جدول شماره 2-1- خلاصه تحقیقات انجام شده در خصوص رابطه میان گزارشهای حسابرسی وضعیت‌های بازار سهام..................

جدول شماره 4-1- ضریب پاسخ سود برای شركتهای انتخاب شده   

جدول شماره 4-2- آماده‌ها مركزی و پراكندگی برای شركتهای انتخاب شده

جدول شماره 4-3- خلاصه اطلاعات عمومی- جمعیت شناسی

جدول شماره 5-1- خلاصه نتیجه بدست آمده از آزمون فرضیه اول 

جدول شماره 5-2- خلاصه نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل پرسشنامه  

در پی تحولات ناشی از انقلاب اسلامی صنعتی در ارو    پا، تاسیس شركتهای بزرگ در قرن نوزدهم و در اوایل قرن بیستم، نیازمند سرمایه‌های كلان بود، بنابراین سرمایه‌های كوچك تعداد كثیری سرمایه گذار، تحت عنوان سهام، یكجا جمع شده، برای تامین سرمایه شركتهای بزرگ تخصص یافت. با رواج معاملات و نقل و انتقادات حقوق مالكیت سهامداران، ضرورت قانونمند شدن بازار سرمایه و جلب اعتماد سرمایه گذاران بیش از بیش بر دولتها معلوم شد. ایجاد بازارهای سرمایه و بورس اوراق بهادار از عوامل با اهمیتی بود كه به رشد و گسترش شركتهای بزرگ و افزایش تعداد سهامداران و دینفعان بازار سرمایه گذاران نمی‌توانستند به طور مستقیم در اداره شركتها دخالت داشته باشند لذا مسئولیت را به عهده هیئت مدیره منتخب خود قرار دادند. با رواج اندیشه جدایی مالكیت از مدیریت در اوایل قرن بیستم، دامنه مسئولیت و وظایف، گسترش یافت وارائه گزارشهای مالی جدیدتر و مناسبتر، بر اساس نیاز استفاده كنندگان، از جمله صورت سود و زیان، ضرورت یافت تا صاحبان سرمایه بتوانند از چگونگی بكارگیری سرمایه‌هایشان، توسط مدیریت، و از چشم انداز آتی سرمایه‌گذاری خود مطلع شدند.

در سال 1345 قانون تاسیس بورس اوراق بهادار به تصویب مجلس رسید و بانك مركزی موظف شد كه آیین نامه های اجرائی قانون مزبور را تنظیم و به تاسیس بورس اقدام كند. فعالیت بورس اوراق بهادار تهران عملاً از بهمن ماه سال 1346 آغاز شد. بانك صنعت و معدن و نفت پارس سهام خود را در بورس تهران عرضه كردند. در سال 1347 در مجموع، 6 شركت با 6/2 میلیارد ریال سرمایه به بورس تهران راه یافتند. در سال های بعد با اجرای برنامه گسترش مالكیت سهام واحدهای تولیدی كه بر اساس آن واحدهای خصوصی و دولتی مكلف بودند به ترتیب 49 و 99 درصد سهام خود را به مردم عرضه كنند و نیز با برقراری معافیت های مالیاتی برای شركت های پذیرفته شده در بورس فعالیت های بورس توسعه یافت به طوری كه تا سال 1357 تعداد 105 شركت جمعاً با 9/229 میلیارد ریال سرمایه به عضویت بورس درآمدند. در سال 1358 به علت ملی شدن بانك ها و شركت های بیمه و حذف نام بانك ها و شركت های بیمه عضو بورس از فهرست نرخهای بورس تهران؛ هم چنین به علت تصویب قانون حفاظت و توسعة صنایع ایران و حذف نام شركتهای مشمول این قانون از فهرست نرخهای بورس تهران- قیمت سهام به شدت پایین آمد و ركود بورس آغاز شد كه تا سال 1368 ادامه داشت.

از سال 1368 بورس تهران دوباره فعال شد علت این بود كه برنامة اول توسعة اقتصادی- اجتماعی تصویب شد و واگذاری سهام كارخانه ها به مردم به منظور اصلاح ساختار اقتصادی كشور مورد تایید مسئولان قرار گرفت.

درسالهای 1369 و 1370 فعالیت  بورس هم به لحاظ تعداد سهم های مورد معامله و هم به لحاظ حجم ریالی معاملات پررونق بود . قیمت سهام ، به دلیل وجود تقاضای زیاد ، به سرعت افزایش یافت. اما در سال 1371 بازار سرمایه در كشور دستخوش بحران شد و بازار بورس سال سختی را گذراند و حجم معاملات كاهش یافت. سالهای 1372 و 1373 برای بازار بورس سالهای نسبتاً خوبی بود. تعداد سهام معامله شده و حجم ریالی معاملات افزایش یافت. در سالهای 1374 و 1375 فعالیت بازار بورس اوراق بهادار تهران اوج گرفت به طوری كه، به لحاظ افزایش شاخص قیمت سهام، بورس تهران در میان كشورهای عضو فدراسیون بورسهای جهان مقام دوم را كسب كرد. اما در بررسیهای بعدی معلوم شد كه متأسفانه این افزایش بی منطق و ساختگی بوده است. مردمی كه فاقد هر نوع آگاهی از مسایل مالی به امید رسیدن به سود باد آورده به بورس تهران هجوم آوردند و مثلاً سهمی را كه وعدة 2500 ریال سود سالانه داده بود به مبلغ 40000 ریال

                                          خریدند.

جالب آن بود كه تمام این سود هم صرف 200 درصد افزایش سرمایه و مالیات شد و پولی عاید سهامدار نكرد. و بالاخره وقتی از اواخر سال 1375 فعالیت بازار بورس تهران از رونق افتاد همین سهم به 2500 ریال معامله شد و دارندة خود را به شدت متضرر كرد (هر 40000 ریال سرمایه او شده بود 7500 ریال، یعنی نزدیك به 20 درصد اصل سرمایه او باقی مانده و بیش از 80 درصد سرمایه او از بین رفته بود.)