خواهیم دید ارتباط چه مشكلاتی برای كاربرد شناسی ایجاد می‌كند و دارای كدام ساخت است . در نهایت به برخی موضوعات ویژه در كاربرد‌شناسی خواهیم پرداخت.

طرح مسئله

شاید رایج‌ترین ویژگی تعامل انسان كه به سختی آن را قابل ملاحظه می‌دانیم، این است كه ما صحبت می‌كنیم. بعضی اوقات با اشخاص خاص، بعضی اوقات با هر كس كه گوش می‌دهد، و در زمانی كه كسی را برای گوش كردن نمی‌بابیم، با خودمان صحبت می‌كنیم. اگرچه زبان انسان، نقش‌های بسیار متنوعی را ایفاء میكند- از بیدار كردن كسی در صبح زود با گفتن تا نامگذاری یك كشتی با گفتن ولی در اینجا به آن كاربرد‌‌های زبان خواهیم پرداخت كه برای ارتباط انسان، ابزاری است. برای مثال، متكلمین ماهرزبان انگلیسی حقایقی از قبیل زیر را می‌دانند:

الف- برای سلام به كارمی‌رود.

ب- برای خداحافظی به كار می‌رود.

ج – گروه به طور صحیح می‌تواند توسط متكلم در یك موقعیت خاص برای اشاره به میز خاصی بكار برود.

د – گروه به طور صحیح می‌تواند توسط متكلم در یك موقعیت خاص برای اشاره به میز خاصی بكار برود.

ه - برای درخواست نمك به كار می‌رود.

و - برای پرسیدن سن شخصی به كار می‌رود.

ز - برای بیان اینكه باران می‌بارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ح - برای قول دادن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 ما از این فهرست می‌توانیم به شمه‌ای از انواع گستردة كاربردهای احتمالی زبان دست یابیم، ولی قبل از مرور این كاربردهای گوناگون، نخست باید بین استفاده از زبان برای انجام دادن كاری، واستفاده از زبان در انجام كاری تمیز قایل شویم، بدون شك یك حقیقت بسیار مهم دربارة انسان این است كه ما زبان را در اكثر  افكارمان به كار می‌بریم. احتمال دارد كه برخی از افكار راكه به آن می‌اندیشیم، و به ویژه افكار مجرد و انتزاعی را، اگر زبانی در دسترس نداشتیم، نمی‌توانستیم به آنها بیاندیشیم. این حقیقت ممكن است برای حیات شناختی ما مهم باشد ، ولی برای مفهوم كاربرد شناختی كاربرد زبان ، یعنی استفاده از زبان برای انجام  كارها، مهم نیست . وقتی توجه خود را  بر اینكه مردم با استفاده از زبان می خواهند چه بكنند،  معطوف می‌كنیم، در واقع توجه خود را معطوف به این می‌كنیم كه شخص با كلمات درمواقع خاصی چه می‌مند ، در واقع بر نیات، مقاصد، تاورها ،و  آرزوها ‌یی كه یك متكلم در صحبت كردن دارد، متمركز می‌شویم .

 صحبت كردن همواره بدون تلاش وامری عادی است، ولی كاربرد موفق زبان عملی فوق‌العاده پیچیده است، همانطور كه این موضوع را هركس به عنوان فردی بزرگسال كه سعی كرده است تا زبان دومی را یاد بگیرد، می‌داند. افز‌ون بر این‌، كاربرد یك زبان بیش از دانستن آن وقادر به تولید وفهم جملات آن است. ارتباط    همچنین امری اجتماعی است،           كه معمولاَ در درون بافت نسبتاَ به خوبی تعریف شدة موقعیت اجتماعی صورت می‌گیرد. در چنین بافتی ما به دیگران اتكا می ‌كنیم تا در درك ما از اینكه آن موقعیت چیست، سهیم باشند. با مردمی كه می‌شناسیم ، به فهمیدن مشترك متكی هستیم تا  ارتباط تسهیل شود. ولی این فرایند ،چگونه  فرآیندی است؟ ارتباط زبانی به آسانی حاصل می‌شود ولی مسلم است كه به آسانی قابل توصیح نیست، هر نظریه ارتباط زبانی كه شایستگی این عنوان را داشته باشد،باید سعی ن‌‌ماید تا به سؤالات زیر پاسخ دهد:

1- ارتباط زبانی (موفق) چیست؟ 2- ارتباط (موفق) چگونه صورت می‌گیرد؟ برای مثال ، فرض كنید‌ كه یك متكلم قصد د ارد تا به شنونده‌ای گزارشكند كه جاده یخ زده است. چه چیزی متكلم را قادر می‌سازد تا بتواند این موضوع را به شنونده بگوید؟     ‌  

( جای تعجب است كه این سوالات در پیشینه هیچ رشته اصلی بطور جامع مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. زبان‌شناسی با توجه به ویژگی ساختاری زبان، سعی كرده است تا پدیده‌های ارتباطی را در خارج از قلمرو اصلی آنها بداند. به همین منوال ، می‌توان آن علایق فلسفی درباره معنی، صدق، وارجاع را  بدون بررسی جزئیات امر ارتباط  دنبال كرد. روانشناسی سنتی توجه خود را معطوف به پردازش جمله‌ها می‌كند، اما علاقه زیادی به ویژگی‌‌های پدیده‌های ارتباطی ندارد. در نهایت، برخی جامعه‌شناسان و انسان‌شناسان شروع به بررسی گفتگوها و مكالمات كرده‌‌اند، با این وجود مسئله ماهیت خود ارتباط را نادیده گرفته‌اند (یا فرض كرده‌اند كه پاسخ آن را داده‌اند) .

فهرست مطالب

1. مقدمه
2. تاریخچه
3. تعریف ارتقای سلامتی
4. empowerment & impowerment
5. تعاریف كاربردی ارتقاء سلامتی
6. دیدگاههای ارتقای سلامتی
7. ارتقای سلامتی و بهداشت عمومی جدید
8. ارتقای سلامتی و آموزش بهداشت
9. ایدئولوژیهای موثر بر ارتقای سلامتی
10. ارتقای سلامتی و بازاریابی اجتماعی
11. اصول ارتقای سلامتی بر اساس منشور اوتاوا
12. ساختار ارتقای سلامتی
13. سیاستهای ارتقای سلامتی
14. فعالیتهای عمده ارتقای سلامتی
15. گروههای هدف و ارتقای سلامتی
16. health literacy و ارتقای سلامتی
17. قلمرو ارتقای سلامتی
18. نقش كاركنان ارتقای سلامتی
19. مراحل لازم در اجرای برنامه های ارتقای سلامتی
20. اعتبار اجتماعی مداخلات ارتقای سلامتی
21. پیشنهاداتی در رابطة با اثر بخشی برنامه ها
22. ارزیابی برنامه های ارتقاء سلامتی
23. ویژگیهای برنامه ارتقاء سلامتی در جهان سوم
24. ارتقاء چه زمانی خاتمه می یابد ؟
25. ارتباط ارتقاء سلامتی و علوم مختلف
26. اولین ژورنال و كنفرانس در زمینه ارتقاء سلامتی
27. فهرست منابع

تاریخچه

قبل از دوره رنسانس ، سلامتی و رفاه بطور ضمنی با مذهب در ارتباط بودند ، بیماری اغلب به عنوان پیامد اشتباهی در زندگی و یا تخلف از تابوهای اجتماعی
( Social taboos ) محسوب می شد ، به هر حال دوره های پزشكی اروپا
( Hippocratic  Bc 600 Medicine تا AD200 و AD 1500 modern tradition تا زمان حال ) هر یك با گشودن قید بندهای خود از ریشه های مذهبی كه در ابتدا به عنوان منبع آنها پذیرفته شده بودند ، به قدرت دست یافتند .

health promotion در پیوند با Hippocratic medicine شكل گرفت ولی نه تحت همان نام در حقیقت عبارت H.P ( از این به بعد به جای عبارت Health promotion  مخفف.H.P بكار می رود) از 1973 مطرح گردید (در معنایی كه اخیراً استفاده می شود). در همین راستا می توان از بیانیه  Mare Lalonde ( 1974 ) وزیر بهداشت و رفاه كانادا  نامه برد . كه چشم اندازی جدید به روی بهداشت و سلامتی كانادا باز نمود .

بیانیه فوق الذكر ، بیانیه ای مهم است ، چرا كه نه تنها عجیب و نادر می باشد كه وزیری نظرات خود را بدینگونه انتشار دهد بلكه وی در این بیانیه علتهای ضعف سلامتی را به گونه ای اساسی به منابع non – medical استناد داد و چهار علت زیر را مشخص نمود:

1. عدم كفایت در ارائه مراقبتهای بهداشتی اولیه واقعی
2. فاكتورهای رفتاری ( فرادی – گروهی )
3. ویژگیهای bio – physical
4. آلودگیهای محیطی

وی مفاهیمی شجاعانه را مطرح نمود كه اثر خودش را هم داشت ، بطوریكه دولت امریكا به تغییر سیاست رایج خود از درمان بیماری به پیشگیری رای داد . دیدگاه Lalonde دیدگاهی عملكردی ( functional ) از سلامتی بود ، كه در آن اجزاء رفتار انسانی ، محیط ، شیوه زندگی ( life style ) و سازمانهای مراقبت كننده بهداشتی
( سازمانهای خدمات بهداشتی ) مد نظر قرار گرفته بودند . یكی از جنبه های مهم سلامت در دیدگاه وی طرح شیوه زندگی ( life style ) به عنوان یكی از تعیین كننده‌های مهم سلامت بود .

Lalonde سلامت را موضوعی Subjective دانست و آن را به گونه ای holistic
( كلیت ) معرفی نمود كه تركیبی از مسئولیت افراد در محیط اطراف می باشد . این دیدگاه مشابه تعریف اخیر WHOاست كه از علتها و دیدگاههای بیولوژیك سلامتی به عنوان اجتماعی ( Social ) و كلیت ( holistic ) آن حركت نموده است . ا ز طرف دیگر دیدگاه WHO , Lalonde را برانگیخت تا كنفرانس مشهور Alma Ata را برگزار نماید كه به بیانیه آلما آتا منجر گردید ( Health for all = HFA / 2000 سلامتی برای همه ( WHO / 1977 ) كه اساسی برای H.P. شد و بعد از آن نیز كنفرانس H.P.
( November 1986 ) در Ottawa با شركت 200 نماینده از 38 ملیت برگزار گردید . در این كنفرانس بحثها بر اساس نیازهای كشورهای صنعتی بود كه با در نظر گرفته مشابهات به دیگر نواحی تعمیم داده شده . تا این زمان توافقی جدی در زمینه تعریف H.P. وجود نداشت اما منشور اوتاوا كه نتیجه كنفرانس اوتاوا بود تعریفی ازارائه داد كه مورد قبول همگان واقع گردید ( بر اساس اصول Primary Health care = PHC در كنفرانس آلماآتا ) . بنابراین می توان نتیجه گرفت كه منطق ارائه استراتژی برای سلامتی از فعالیهای WHO نشأت گرفته است ، در حقیقت WHO حركتی اساسی از مدل پزشكی (Medical ) مراقبتهای بهداشتی به سمت مفهوم چند نظامنامه ای ( Multdisciplinary ) ارتقاء سلامتی ( H.P. ) آغاز كرده و بدین ترتیب H.P. كه از دوران رویایی ( embryonic ) خود در اواخر دهه  1960 ، به سرعت در ربع آخر قرن بیستم بالغ شد ، نمونه ای از انحراف از تأكید فردی بر مشكلات پزشكی به دیدگاه ساختاری وسیع تر بود كه شامل مد نظر قرار دادن معیارهای محیطی اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی و قانونی برای ارتقاء سلامتی می باشد . درحقیقتH.P. سلامتی را به عنوان رویدادی درون یك سیستم پیچیده از متغیرها آمیخته با فاكتورهای روانشناختی و biomedicalفردی را درون یك مفهوم محیطی و Socio – ecological  درنظر گرفت.