بی مهری در اسلام

اصولاً مردمی كه مهر و محبت ندارند و جاذبه ندارند افراد ناقصی هستند. امیر مومنان علی (علیه السلام) می فرماید: ناتوان ترین مردم كسی است كه از دوست یافتن ناتوان باشد و از او ناتوانتر آنكه دوستان را از دست بدهد و تنها بماند.

محبت در بنیان تشیع

یكی از بزرگترین امتیازات مذهب تشیع بر سایر مذاهب این است كه پایه و زیر بنای اصل آن بر محبت بنا نهاده شده است، از اولین روز دعوت پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) كه این مذهب پایه گذاری شد زمزمه محبت و دوستی علی (علیه السلام) در كار بود و دوستی امیر مومنان (علیه السلام) امتیاز شیعیان بود و بقدری شیعیان در محبت امیر مومنان ثابت قدم و استوار بودند كه آن حضرت (علیه السلام) می فرمود:

اگر با این شمشیرم بینی مومن را بزنم كه با من دشمن شود، هرگز دشمنی نخواهد كرد. و اگر همه دنیا را بر سر منافق بریزم كه مرا دوست بدارد، هرگز مرا دوست نخواهد داشت. زیرا كه این مطلبی است ثابت و بر زبان پیامبرانی جاری گشته كه گفت:

یا علی: مومن تو را دشمن ندارد و منافق تو را دوست نمی دارد. از این رو وقتی یكی از دوستان امیرالمومنین (علیه السلام) كه مردی با فضیلت و ایمان بود، متاسفانه از روی لغزشی كه از وی انجام گرفت و می بایست حد بر او جاری شود امیرالمومنین (علیه السلام) به عنوان حد دزدی، پنجه راستش را برید و به دست چپش داد. او در حالی كه قطرات خون از دستش می چكید می رفت. در بین راه ابن الكواء خارجی آشوبگر، خواست از این جریان به نفع خوارج و علیه علی )علیه السلام) استفاده كند، با قیافه ای ترحم آمیز جلو رفت و گفت كی دستت را برید؟! او به جای اینكه ازعلی (علیه‌السلام) مذمت و یا شكوه كند گفت:

دستم را برید آن كس كه آقای جانشینان پیامبران، پیشوای سفیدرویان قیامت، ذی حق ترین مردم نسبت به مومنان، علی بن ابی طالب، مبارز شجاعان، انتقام گیرنده از جهالت پیشگان، بخشنده زكات،… .

رهبر راه رشد و كمال گوینده گفتار راستین و صواب شجاع مكی او بزرگوار باوفا…

ابن الكوء گفت: وای بر تو، دستت را می برد و این چنین ثنایش می گوئی؟

گفت: چرا ثنایش نگویم و حال آنكه دوستیش با گوشت و خونم در آمیخته است و به خدا سوگند كه نبرید دستم را جز به حقی كه خداوند قرار داده است.

روش پیامبر با مردم

پیامبر اسلام در عین اینكه در مقام اجراء قوانین كیفری و مجازات گناهكاران بسیار جدی بود، ولی در معاشرتهای اجتماعی، پدری رووف و مهربان بود، هیچ كس از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نمی ترسید و اگر اتفاقاً ابهت پیامبر (صلی الله علیه و آله) كسی را می گرفت خود حضرت آن را در هم می شكست.

عن ابن مسعود می گوید: مردی خدمت رسول اكرم رسید خواست سخن بگوید ترسید، حضرت فرمود: نترس من شاه نیستم.

خداوند در قرآن كریم، این فضیلت اخلاقی و سجیه روحانی رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) را از مراتب رحمت خود می شمارد و می فرماید:

با رحمتی از جانب خداوند با مردم ملایمت و مهربانی نمودی.

پیامبر با همین خصلت صفا و صمیمیت بود كه هیچگاه نمی خواست با اصحاب خویش كدورت و رنجشی داشته باشد و از این جهت می فرمود:

كسی درباره اصحاب من مطلبی كه موجب دلسردی و رنجش خاطر است به من نگوید، دوست دارم با دلی پاك و سالم به جمع اصحاب بپیوندم. برخورد پیامبر اسلام با مردم به قدری گرم و محبت آمیز بود كه اشخاص با حضرت شوخیهائی می كردند كه با دیگران مشكل بود. چنان كه ابوهریره از شوخی كردن با عرب از جانب رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نهی شده بود ولی در عین حال روزی كفشهای پیامبر را دزدید و در مقابل قیمت مقداری خرما نزد خرما فروش گرو گذاشته بود حضرت فرمود: یا ابا هریره ما تا كل؟

فقال: نعل رسول الله، ای ابا هریره چه می خوری؟ عرض كرد: كفش پیامبر را.

محبت و عطوفت و احترام به مردم یكی از برنامه های قطعی زندگی رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) بود و بدون مبالغه می توان گفت این خصلت از بزرگترین عوامل موفقیت آن حضرت بود پیامبر اسلام به تمام دقائق روانی مردم توجه داشت و آنها را مراعات می كرد و از كوچكترین وظیفه شانه خالی نمی كرد.

پیامبر (صلی الله علیه و آله) چنین بود كه هر كس بر او وارد می شد به او احترام می گذاشت چه بسا عبای خود را به جای فرش زیر پای او پهن می كرد و بالشی كه تكیه گاه خودش بود به او می داد.

وقتی یكی از اصحاب به دیدن آن حضرت می آمد به احترام او آنقدر می نشست تا وقتی كه آن مرد از مجلس برخیزد و چون كسی به ملاقات پیامبر می آمد و می‌خواست مصافحه كند، به او دست می داد و دست خود را نمی كشید تا وقتی كه آن مرد دست خود را بكشد.

پیامبر اسلام برای پاسخگویی و جلب عواطف و محبت تمام اصحبا، در مجالس عمومی نگاه های مودت آمیز خود را بالسویه متوجه كلیه حضار می فرمود.

اگر پیامبر اسلام سوار بر مركب بود، اجازه نمی داد كسی پیاده در ركابش راه رود، او را بر مركب خود سوار می كرد و اگر از سوار شدن امتناع می كرد به او می فرمود تو جلو برو و در فلان مكان مرا ملاقات كن.