كوكسیدیوز (بیماری انگلی طیور)

وسعت آسیب‌ها و ضایعات ناشی از این بیماری بستگی به زمان وقوع در دوره پرورش دارد، در صورتیكه جوجه‌ها در دروة بحرانی[1] یعنی هفته سوم، چهارم و پنجم مبتلا به بیماری شوند، در دروه پس از بیماری تا زمان كشتار در جوجه‌های گوشتی و زمان تولید در مرغان تخمگذار خسارت وارده به تولید دیگر قابل جبران نخواهد بود.

این بیماری از لحاظ اقتصادی ضررهای هنگفتی را در بردارد كه در نوع خود بی‌‌نظیر است زیرا در جهان این بیماری سالیانه حدود 60 تا 120 میلیون دلار خسارت‌ مالی ایجاد می‌كند كه این امر بخوبی گویای عمق فاجعه است علاوه بر این هزینه‌‌هایی كه به طور سالانه در دنیا صرف خرید دارو، درمان و یا پیش‌گیری كوكسیدیوز می‌گردد، رقم اعجاب‌آور 150 میلیون دلاری می باشد (7)

در آمریكا به تنهائی سالانه 60 میلیون دلار صرف هزینه‌های داروئی مربوط به كوكسیدیوز می‌شود برای اینكه بتوانیم تصویر درستی از كل سرمایه‌ای كه سالانه بواسطه  كوكسیدیوز بطور جبران ناپذیری در سطح جهان زایل می‌شود ارائه دهیم، در اینجا سود خالص چند شركت چند ملیتی را كه بر طبق گزارش مجله معتبر اقتصادی فورچون[2]در سال 1986 مقامهای اول تا ششم را از حیث درآمد سالانه از بین 500 شركت چند ملیتی كسب كرده‌اند ذكر می‌كنیم

1. آی، بی، ام                  000/555/6 دلار در سال

2. اكسون              000/870/4 دلار در سال

3. جنرال متورز            000/999/3 دلار در سال

4. فورد متور              400/515/2 دلار در سال

5. جنرال الكتریك          000/336/2 دلار در سال

6. آموكو              000/953/1 دلار در سال

این مقایسه ساده نشان می‌دهد كه سرمایه‌ای كه بوسیله كوكسیدیوز در سال زایل می‌شود از مجموع درآمد خالص چند شركت چند ملیتی بزرگ بسیار بیشتر است.
(7 و 8)

متخصصین حدود 10-5% كل مرگ‌ومیر را در سطور جهان بواسطه كوكسیدیوز می‌دانند (56) البته خساراتی كه در سطح بالا ذكر گردید، شامل خساراتی فراوان ناشی از كوكسیدیوز تحت  بالینی نمی‌شود. خسارت منسوب به كوكسیدیوز تحت بالینی عبارت از افزایش ضریب تبدیل غذایی و كاهش اضافه وزن می‌باشد. محاسبه انجام شده نشان می‌دهد كه این شكل بیماری ضریب تبدیل غذائی را 4 تا 10 درصد افزایش می‌دهد. همچنین باعث كمبود وزن بدن بمیزان 50 تا 100 گرم در پایان دوره پرورش جوجه‌های گوشتی می‌شود. پیش‌بینی شده است كه به ازای هر پرنده خساراتی معادل 5 تا 10 سنت آمریكا وارد می‌شود.

سرمایه‌ای كه اكنون در صنعت پرورش طیور گوشتی در ‎آمریكا در جریان است به چندین میلیارد دلار بالغ می‌شود و بنابراین كاربرد گسترده داروهای ضد كوكسیدیوز بخصوص در طیور گوشتی از اهمیت فراوانی برخوردار می‌باشد. و از ضررهای اقتصادی بسیار هنگفتی جلوگیری بعمل می‌آورد.