تغییر ساختار سازمان ملل متحد

نوید ساختار سازمان ملل  كه حدود پنجاه و نه سال بعد از عمر این سازمان توسط كوفی عنان دبیر كل این سازمان داده شده است توانست به بحث مهمی در میان سیاستمداران تبدیل گردد سازمانی كه به گفته دبیر كل سازمان ملل آقای كوفی عنان  می‌تواند بیش از این نقش مهمی در روابط بین الملل ایفا نماید!

آنچه امروز در سازمان ملل با آن روبه‌رو هستیم ساختار حقوقی ناهمگون با شرایط توزیع قدرت در روابط بین كشورها است. این شرایط سبب از بین رفتن هر گونه بازدارندگی و یكسویه شدن تصمیمات این نهاد به خصوص شورای امنیت  شده در حقیقت امروزه پس از تجربه جنگ دوم عراق با وجود مخالفت كشورهای جهان و حتی اعضای دائم شورای امنیت كه به آن وقعی نهاد شده است این امر آشكار گردیده كه تنها تعابیر موجود در منشور ملل متحده به گونه‌ای قابلیت تقسیم را دارا می‌باشد كه آزادی عمل خطرناكی برای اعضای دائم شورا فراهم می‌كند بلكه بسیاری از اصول نادیده گرفته شده و اصول فرعی جدید جای آنها را می گیرد و ذهن را با این واقعیت روبه‌رو می‌كند كه حقوق تنها توجیه كننده و نه محدوده كننده قدرت را بازی می‌كند.

باید بپذیریم كه دایناسور سازمان ملل نیاز به كوچك شدن سریع و عادلانه شدن را دارد تا بتواند حافظ صلح قلمداد گردد. صلحی كه نظم و آرامش را نمایندگی می‌كند و نه صلح عادلانه و اگر نه باید ما شاهد شكل‌گیری رژیم عرفی برای اعمال قدرت باشیم و آنچه پس از فروپاشی بلوك شرق آرام آرام در حال تولید است. ولی این را نباید از نظر دور داشت كه با گسترش شورای امنیت امكان دستیابی به صلحی پایدار را خواهیم داشت.

در این مقال اندك ابتدا تاریخچه‌ای از سازمان ملل اهداف اصول آن خواهیم پرداخت و سپس بحث اصلی كه راجع به تغییر ساختار سازمان ملل است را پیگیری خواهیم كرد.

مرحله بعد به سهم آفریقا از بازسازی و نقش ایران در سازمان ملل خواهیم پرداخت. بعد از آن فصلی نسبتا مهم در مورد حقوق بشر را از پیش رو خواهیم گذراند.

در آخر هم كه به نتیجه‌گیری خواهیم پرداخت كه آیا سازمان ملل اصلاح می‌شود و دگرگون و همچنین به نقش و عملكرد این سازمان بر قرن بیست و یكم خواهیم پرداخت.

در پایان جای دارد از راهنمایی‌های ارزنده استاد ارجمند جناب آقای دكتر محمد تقی رضایی به عنوان استاد راهنما تشكر نموده و از درگاه ایزد منان سلامتی روز افزونشان را خواستارم.

محسن شیرازی

زمستان 1384

پیام دبیر كل سازمان ملل متحد

جناب آقای كوفی عنان به مناسبت روز ملل متحد

24 اكتبر 2003 برابر با دوم آبان 1382

دوستان عزیز در سراسر جهان

هم اكنون دوره دشواری برای جهان و سازمان ملل است.

در عراق  و بسیاری از مناطق دیگر، خشونت و وحشت به عنوان عامل مرگ و رنج مردم بی‌گناه ادامه دارد. در ماه اوت، خود سازمان ملل بر اثر حمله‌ای مرگبار به مقر آن در بغداد دچار مشقت گردید. ما بعضی از عزیزترین دوستان و همكارانمان را از دست دادیم. شما مردم دنیا، تعدادی از بهترین و متعهدترین خدمت‌گزاران خود را از دست دادید.

اما در این روز ملل متحد، اجازه دهید تا عزادار یا افسرده نباشیم. اجازه دهید به یاد آوریم همكارانمان برای چه كار در عراق حضور داشتند. آنان آنجا بودند تا به مردم عراق كمك كنند كشورشان را بعد از سال‌ها جنگ، ستم و انزوا از نو بسازند. درست مانند سایر كارمندان سازمان ملل در دیگر كشورهای جنگ زده كه به كاهش مشقت، بازگرداندن صلح و آرامش و ایجاد نهادهای جدید كمك می‌كنند.

ما باید به كار خدمت به بشریت در هر جا كه  بیشتر مورد نیاز است ادامه دهیم. ما باید به شما مردم جهان كمك كنیم تا راه حل مشترك برای مشكلات مشترك بیابیم. و چنین خواهیم كرد.

ما به تلاش‌هایمان برای مهار فقر، بیماری، تغییرات آب و هوایی و گسترش سلاح‌های كوچك ادامه می‌دهیم. ما همچنین برای مبارزه تا تروریسم و اشاعه سلاح‌های كشتار جمعی با یكدیگر همكاری خواهیم كرد. ما نباید برای مبارزه با این موارد، انتخابی عمل كنیم. سازمان ملل باید با تمامی این تهدیدها یكجا و بلافاصله رودرو شود.

برای اقدام موفق شاید نیاز باشد تا تغییراتی در نظام بین المللی‌مان شامل خود سازمان ملل متحد ایجاد كنیم. در مجموع، معتقدم سازمان ما طی پنجاه و هشت سال به بشریت به خوبی خدمت كرده، اما هرگز كامل نبوده است و شاید به راستی وقت آن رسیده كه در بهبود آن بكوشیم. من تمامی دولت‌ها را ترغیب كردم تا در این مورد فكر كنند و هیاتی از مردان و زنان خردمند را تعیین كرده‌ام تا پیشنهاداتشان را ارائه دهند.

در پایان، این دولت‌ها خواهند بود كه تصمیم می‌گیرند. اما آنها تنها وقتی تلاش خواهند كرد كه به توافق برسند كه شما مردم به آنها بگویید مشخصا چه انتظاراتی دارید در چگونه جهانی می‌خواهید زندگی كنید. من به شما برای انجام این امر متكی هستم و معتقدم اگر شما صدای خود را به اندازه كافی محكم و رسا نمایید تا شنیده شود، ما می‌توانیم بر این بحران‌ها غلبه كرده و جهانی بهتر بر اساس حكومت قانون بنا نهیم.  اجازه دهید همگی ما در همیاری یكدیگر به منظور ایجاد آینده‌ای بهتر برای خودمان و كودكانمان ثابت قدم باشیم.

كوفی عنان:

سازمان ملل نوسازی و متحول می‌شود

تهران 2 آبان ماه 1383(مركز اطلاعات سازمان ملل متحد)- دبیر كل سازمان ملل متحد در پیامی به مناسبت روز ملل متحد  گفت به منظور ایجاد سازمان مللی بهتر مجموعه‌ای از تدابیر به منظور نوسازی این سازمان به رهبران جهان ارائه خواهد داد.

متن كامل این پیام مهم به شرح زیر است:

امروز روز ملل متحد است.

پنجاه و نه سال پیش، سازمان ملل متحد به عنوان ابزار صلح، حقوق بشر و توسعه تاسیس گردید. به دلیل وجود سازمان ملل، جهان مكانی بهتر است. اما امروزه مردم بسیاری قربانیان خشونت، ستم، فقر، گرسنگی، بی‌سوادی و بیماری هستند.

ما می‌توانیم و بایستی كه بهتر عمل كنیم. تمامی مردم سزاوار زندگی عاری از ترس و آسوده از فراهم بودن نیازهایشان هستند. آنان باید امید به فردای بهتر از امروز را در ل بپرواند. بشریت مشتركمان نیازمند این است و امنیت مشتركمان این را می‌طلبد.

هر ملت نیازمند دولتی است كه به راستی خدمتگزار مردمش باشد. و همگی ما نیازمند سازمان‌مللی كارا هستیم، سازمان مللی كه انعكاس دهنده جهانی كه امروز در آن به سر می‌بریم و حل كننده چالش‌هایی كه فردا در رو در روی ما است.

معتقدم می توانیم سازمان ملل بهتری بسازیم. به همین دلیل به زودی مجموعه‌ای از تدابیر به منظور نوسازی این سازمان به رهبران جهان ارائه خواهم داد. این به عهده رهبران شما است تا به این تدابیر با بصیرت و حسن نیت پاسخ دهند. آنان باید زمینه‌ای مشترك برای اجلاس تاریخی سال آینده در همین هنگام بیابند.

از شما می‌خواهم رهبران خود را تشویق كنید تا به جهانمان سازمان مللی بدهند كه شایسته آن است. می‌دانم كه با كمك شما می‌توانیم به آن دست یابیم.

ما در دوره‌ای جدید به سر می‌بریم. ما نیازمند سازمان مللی نو هستیم. اجازه دهید آن را محقق كنیم.

پیام جناب كوفی عنان، دبیر سازمان ملل متحد خطاب به همایش بین المللی اصلاحات در سازمان ملل[1]

تهران 17-18 ژوئیه 2005 برابر با 26-27 تیرماه 1384

قرائت متن پیام به وسیله آقای ادوارد مورتیمر، مدیر بخش ارتباطات دفتر دبیر كل سازمان ملل متحد

اینجانب درودهای خود را به تمامی شركت كنندگان در این همایش كه بسیار به موقع برگزار می‌شود، تقدیم كرده و سپاس ویژه‌ام را از دفتر سیاسی و بین المللی كه میزبانی آن را بر عهده گرفته  است، ابراز می‌دارم. شما در لحظه‌ای مهم برای ملل متحد و در حقیقت برای جامعه جهانی گرد هم آمده‌اید. درست در ماه پیش شصتمین سال امضای  منشور ملل متحد را جشن گرفتیم . اما افكارمان متوجه آینده است و نه گذشته. ما عمیقا مشغول بحث و گفتگو درباره این هستیم كه چگونه پاسخ دسته‌جمعی خود و نهادهای مشتركمان را با نیازهای دنیایی كه به سرعت در حال دگرگونی است، هماهنگ سازیم.

تا چند لحظه بعد به این موضوعات حیاتی می‌پردازم. اما ابتدا اجازه دهید تاكید كنم هیچ پیشنهاد اصلاحاتی، به هر اندازه مهم نباید ما را از وظایف ضروری مشخصی كه بر عهده داریم دور سازد، به ویژه نیاز به حل درگیری‌هایی كه به دزارا كشیده و حصول اطمینان از اینكه كشورهایی كه در مرحله دشوار گذرا قرار دارند، حمایت مورد نیازشان را دریافت كنند. به همین دلیل است كه سازمان ملل متحد برای برقراری صلح و ثباتی كه بر مبنای دولتی مستقل و دموكرات در افغانستان و عراق بنا شده باشد، كماكان به تلاش خود ادامه خواهد داد، درست مانند  بسیاری كشورهای دیگر، همچنین  برای صلحی عادلانه و با دوام بین فلسطینیان و اسرائیلی‌ها، ایران سهم مهمی در پیدا كردن راه حل برای بسیاری از این مشكلات دارد. درست به مانند سهم این كشور در پافتن پاسخ دسته جمعی ما به چالش‌های جهانی، اینجانب مشتاقانه منتظر ادامه همكاری با مسئولان جمهوری اسلامی زیر نظر رئیس جمهور منتخب، عالیجناب محمود احمدی‌نژاد هستم. همانگونه كه با دولتی كه در آستانه پایان كار خود است، انجام داده‌ام و امیدوارم افتخار ملاقات ایشان را در اجلاس جهانی سران 2005كه در نیویورك در ماه سپتامبر برگزار خواهد شد را داشته باشیم.