درس مدل سازی

ج) مدلهای صفحه‌ای كه هر دو تكه مدل بر روی یك صفحه مونتاژ می شوند و كار قالبگیری را برای ما آسان می كنند .

قالبگیری مدلهای یك تكه و ساده :

ابتدا درجه ای متناسب با مدل برداشته و صفحه زیر درجه را روی میز قرار        می دهیم . برای قالبگیری باید ابتدا درجه زیری را به صورت برعكس بر روی صفحه زیر درجه قرار دهیم . مدل را درون درجه قرار می دهیم . اما چگونگی قرار دادن مدل در داخل درجه خیلی مهم است . برای این كار می توانیم از دو راه استفاده كنیم . یكی اینكه به شیب مدل نگاه كنیم . در اینصورت باید مدل را طوری در درجه قرار دهیم كه هنگامی كه می خواهیم مدل را از ماسه بیرون بیاوریم ، هر چه مدل بالاتر می آید ، شیب به طرف داخل باشد و ضای آزاد بین ماسه و مدل بیشتر شود . در غیر این صورت مدل به هنگام خروج از ماسه ، قالب را خراب می كند .

راه دوم تشخیص چگونگی قرار دادن مدل در داخل درجه این است كه مدل را طوری قرار دهیم كه هنگامی كه درجه زیری را در حالت عادی قرار می دهیم (180 درجه  می چرخانیم) سوراخ مدل به طرف بالا باشد تا بتوانیم به وسیله میخ كه در داخل سوراخ قرار می گیرد ، مدل را از ماسه خارج كنیم . هنگامی كه مدل را دردرجه زیری قرار دادیم ، پودر تالك روی مدل می پاشیم و بعد از آن ماسه الك شده را روی آن ریخته و می كوبیم . پس از یك مرحله كوبیدن دوباره ماسه ریخته و می كوبیم و برای بار سوم طوری ماسه می ریزیم ، كه از سطح درجه بالاتر رود . سپس به وسیله خط كش ماسه اضافه را از روی درجه برمی داریم و درجه زیری را به همراه زیر درجه به حالت عادی برمی گردانیم . بعد از اینكه درجه زیری كامل شد ، درجه رویی را روی آن قرار داده ، از یك چوب مخروطی به عنوان راهگاه استفاده می كنیم و سپس دوباره پودر تالك می زنیم تا ماسه دو درجه به هم نچسبد و مانند درجه زیری ماسه ریخته و می كوبیم . پس از اینكه هر دو درجه كامل شد ، چوبی را كه به عنوان راهگاه گذاشته بودیم ، در می آوریم و یك حوضچه قیفی شكل و یا گلابی شكل روی سر درجه بالایی بر روی ماسه ایجاد می كنیم درجه ها را از همدیگر جدا كرده و اطراف مدل را به وسیله قلم و آب می زنیم . مدل را لق می كنیم و سپس به وسیله یك عدد میخ كه آن را در داخل سوراخ مدل قرار می دهیم مدل را از ماسه خارج می كنیم . در درجه زیر حوضچه و كانال اصلی و كانالهای فرعی كه تعداد آنها بستگی به اندازه و حجم قطعه دارد ، درمی آوریم . با یك میله یا سیخ هواكش چند عدد سیخ هوا دردرجه بالایی ، جهت خروج گازها و بخارات آب می زنیم . بدین ترتیب كه سیخ هوا را از این طرف قالب وارد ماسه ها كرده و از طرف دیگر ماسه ها در   می آوریم تا یك سوراخ سرتاسری ایجاد شود . این عمل را در چند جای قالب تكرار می كنیم و سپس قالب و راهگاه را با شعله خشك می كنیم . در اینجا سوالی كه ممكن است برای هر فرد پیش بیاید این است كه دلیل خشك كردن قالب چیست ؟

به خاطر اینكه ماسه خیس است و مذاب داغ را می خواهیم داخل قالب بریزیم ، لذا امكان پاشیدن مذاب به اطراف وجود دارد . برای همین باید قالب را خشك كنم . خشك كردن با شعله به خشك كردن سطحی موسوم است زیرا ما فقط سطح قالب (تا ارتفاع 3-2 سانتیمتری) را خشك می كنیم و بقیه جاهایی را كه با مذاب در تماس نیست ، خیس است مذاب را آماده می كنم و بدون قالب        می ریزیم و پس از گذشت مدت زمان كافی قطعه را از داخل ماسه خارج           می كنیم و اگر سالم باشد آن را سوهانكاری و سمباده كاری می كنم . اما اگر قطعه معیوب باشد (دارای مك یا كشیدگی باشد یا مذاب به تمام قسمتهای آن نرسیده باشد) از آن به عنوان قراضه استفاده می شود و هر ذوب مجدد به كار گرفته می شود .

• قالبگیری مدلهای دو تكه با ماهیچه متحرك

این نوع قالبگیری همانند قالبگیری مدلهای یك تكه می باشد ولی با این تفاوت كه در اینجا مدل دارای دو تكه است و برای ایجاد حفره یا شیار باید به صورت دستی و با همان ماسه قالبگیری ، ماهیچه بسازیم . ماهیچه سازی در این نوع قالبگیری بدین صورت است كه باید جاهایی را كه حفره یا شیار دارد از ماسه خالی كنیم و شیب دهیم . سپس مدل رویی را روی مدل زیری قرار داده و ماهیچه را به صورت شیبدار و با دست ، طوری كه از ماسه قالبگیری جدا باشد (یعنی بین ماسه ماهیچه و ماسه قالبگیری پودر جدایش بریزیم) می سازیم . به دلیل اینكه ماهیچه قابلیت تحرك و جابه جایی را در هر دو لنگه درجه دارد به «ماهیچه متحرك» مشهور است . در ماهیچه سازی متحرك ، باید در داخل ماهیچه از قانجاق استفاده كنیم .

تعریف قانجاق : قانجاق عبارتست از میله مسی كه به شكل ماهیچه ساخته       می شود و در وسط آن قرار دارد و لاعث استحكام ماهیچه می شود ، تا هنگام جابه‌جا كردن ماهیچه نشكند .

تكثیر مدل و ساخت مدل صفحه‌ای

 ساخت مدل صفحه‌ای و همچنین تكثیر مدلهایی كه در كارگاه یه تعداد كمی یافت  می شود . تكثیر مدل بدین صورت است كه مدلهایی كه تعداد آنها در كارگاه كم است توسط مدلسازان انجام می شود و سپس مذاب آلومینیوم در آن می ریزیم . در این نوع قالبگیری سعی بر آن است كه تا حد ممكن قطعه ای سالم و بدون عیب تولید شود . پس از آنكه قطعه را از داخل قالب خارج كردیم وسرد شد جاهایی كه مذاب به صورت پوسته نفوذ كرده است را سوهانكاری می كنیم سپس جاهایی كه در قطعه كشیدگی (انقباض) ایجاد شده است را با بتونه پر     می كنیم و سپس با سمباده های آلومینیومی ساب بتونه اضافی را از بین می بریم . پس از آنكه كار سمباده كاری و پرداخت مدل تمام شد ، اگر مدل دو تكه است بر روی یك تكه آن پین و بر روی دیگری جاپین (سوراخ) ایجاد می كنیم . پس از همه این كارها كه مدل اماده شد نوبت به رنگ كاری این مدلها می رسد . بدین صورت مدلهای یك تكه و ساده را رنگ زرد و مدلهای دو تكه و ماهیچه متحرك را رنگ سبز و مدلهای با سطح جدایش غیر یكنواخت را رنگ قرمز     می زنیم .