واكنش های شیمیایی

سینتیك شیمیائی با سرعت انجام یك فرآیند شیمیائی و عوامل مؤثر بر سرعت سر و كار دارد.

اگر در محیط اطراف زندگی خود نگاه كنیم در اثر گذشت زمان، واكنش های شیمیائی در حال رخ دادن می باشند. برخی كند مانند زنگ زدن ، آهن و برخی تند مانند سوختن و یاخنثی شدن اسید و باز می باشند.

نكته: دقت شود در مورد سرعت خودبخودی بخودن معنا ندارد، به عبارتی خودبخودی بودن مفهوم سریع بودن را نمی رساند. بسیاری از واكنش های خودبخودی آنچنان كند می باشند كه شاید هفته ها و سالها در دمای معمولی رخ ندهند. مانند:

نكته: خودبخودی بودن واكنش بحثی است ترمودینامیكی و ترمودینامیك با تعیین سطح انرژی واكنش دهنده ها و فرآورده ها و تغییر آنتروپی است. وقوع واكنش را بررسی می كند، در حالی كه سینتیك دوباره چگونگی تبدیل آن‌ها به یك دیگر و شرایط بهینه برای انجام شدن واكنش را بررسی می كند.

نكته: سینتیك تابع مسیر است.

سرعت یا شتاب یك فرآیند عبارت است از تغییر یك كمیت معین در یك زمان معین. حال این كمیت معین می‌تواند غلظت –بو – زنگ و … باشد.

همچنان كه در علم فیزیك سرعت یك متحرك را با تغییرات جابه‌جائی متحرك در تغییرات واحد زمان. بیان می كنیم در علم شیمی نیز به دنبال یك كمیت مستقیم تا در واحد زمان تغییر كند. از آنجائی كه در حین یك واكنش شیمیائی تعداد مولها دستخوش تغییر می شوند بنابراین سرعت یك واكنش شیمیائی عبارت است از تغییر غلظت یك واكنش گر و یا یك فرآورده در واحد زمان.

مثلاً در واكنش  اگر بخواهیم سرعت را برحسب جزء A حساب كنیم. (در علم شیمی سرعت را با R نمایش می‌دهیم و از آنجائی كه سرعت یك واكنش ثابت نیست و با گذشت زمان تغییر می كند. همچون علم فیزیك به بیان سرعت متوسط واكنش می پردازیم یعنی  ) حرف R از كلمه Rate به معنای سرعت گرفته شده است.

توجه: [A] یعنی غلظت A بر پایه مول بر لیتر

حرف یونانی  (دلتا)‌به معنای تغییر یك كمیت اندازه گیری شده است.

نكته : سرعت در لحظه های مختلف واكنش با یكدیگر تفاوت دارد. به عبارتی سرعت یك واكنش در ابتدا زیاد و با گذشت زمان از آنجائی كه غلظت واكنشگرها رو به كاهش می‌گذارد كم می گردد.