كارآموزی در كشت و صنعت مغان

لایحه مزبور در اسفند ماه 1353 به تصویب مجلسین رسید و به دولت ابلاغ گردید . سهامداران شركت ، وزارت كشاورزی و منابع طبیعی ، برنامه و بودجه ، صنایع و معادن و وزارت امور اقتصادی و دارایی بودند . سرمایه اولیه این شركت 7 میلیارد ریال بوده و در 17 اسفند 1353 بنیانگذاری شده است .

اهداف این شركت عبارت بود از :

• گسترش و عمران اراضی كشاورزی
•  افزایش تولید پروتیئن حیوانی
•  افزایش تولید میوه
•  افزایش تولید شكر
•  كاهش اتكا به واردات فراورده های مزبور
•  ایجاد مشاغلی تازه و بهبود سطح زندگی در منطقه

مجتمع كشت و صنعت و دامپروری مغان در منتهی الیه شمال شرق آذربایجان قرار دارد . وسعت این مجتمع در زمان تاسیس و مطابق طرح 48400 هكتار بود ولی در حال حاضر سند رسمی شركت برای 63000 هكتار می باشد . در حال حاضرفعالیتهای آن شامل زراعت، دامپروری، باغداری و صنایع وابسته میباشد.

زراعتهای اصلی مجتمع گندم، جو، یونجه ، چغندر قند، پنبه و ذرت بذری،
دانه ای و علوفه ای است .

پروار بندی گوسفند ، گوساله ، شتر و همچنین پرورش گاوهای شیری ، تولید شیر و نگهداری زنبور عسل از عمده فعالیتهای دامپروری این شركت است .

مجتمع دارای كارخانجات قند ، پروسس میوه ، لبنیات ، سردخانه ، خوراك دام ، پروسس بذر و تصفیه پنبه می باشد ، باغداری نیز از عمده فعالیتهای دیگر این مجتمع بوده كه در حدود 2500 هكتار از اراضی را زیر گونه های مختلف سیب ، گلابی ، هلو ،‌شلیل ، گیلاس ، آلبالو ،‌فندق ، انار و گردو برده است .

این مجتمع آمادگی دارد تا فراروده های باغات خود را برای مصرف تازه كنسرو ، آب میوه و میوه خشك به بازارهای داخلی و بین المللی عرضه نماید . ناگفته نماند در شركت كشت و صنعت مغان حدود 100 كیلومتر راه ارتباطی وجود داشته و بیش از 5 هزار نفر در آن مشغول به كار می باشند .

بهره برداری از اراضی دشت مغان در حالت فعلی بوسیله زارعین خصوصی و بخش دولتی (عمدتاً كشت و صنعت و دامپروری مغان ) صورت می گیرد . مساحت اراضی زارعین بین 35-30 هزار هكتار و اراضی دولتی بیش از 63 هزار هكتار و محدوده قنات ، نهرها ، تاسیسات و كانالها 10 هزار هكتار است . شركت كشت و صنعت علاوه بر اراضی وسیع كشاورزی ، تاسیسات و كارخانجات بزرگی را نیز شامل می شود كه اكثراً در دست اجار می باشد . برآورد به هنگام سرمایه گذاری طرح كشت و صنعت و دامپروری مغان در سال 1357 حدود 38 میلیارد ریال و تا پایان سال 1359 كلاً مبلغ 38/22 میلیارد ریال از طرف سازامان برنامه و بودجه تامین و به هزینه رسیده اشت . به گفته دست اندركاران برای رفع نواقص و مسایل موجود در مجتمع كشت و صنعت مغان حدود 10تا 15 میلیارد تومان اعتبار لازم است . به گفته كارشناسان و دست اندر كاران مجموعه ای كه در حال حاضر تحت عنوان شركت كشت و صنعت و دامپروری مغان عمل می كند در دنیا منحصر به فرد و بی نظیر است ،‌به علت اینكه پیوستگی واحد های تولیدی ، وسعت ، تعدد فعالیتها و مدیریت واحد ، آن از كشت و صنعتهای دیگر جهان متمایز می كند . سالانه در این شركت حدود 150 تا 250 میلیون متر مكعب مصرف می شود و ارزش محصولات تولیدی آن 2 میلیارد تومان در سال برآورد می شود .

فعالیتهای صنعتی

در طرح اولیه شركت ایجاد كارخانجات قند و پروسس به منظور تبدیل محصولات تولیدی به فراورده های با ارزش افزوده و كارخانه خوراك دام پیش بینی نموده و تعدادی از این كارخانجات در طول زمان تاسیس و مورد بهره برداری قرار گرفت و تعدادی نیز در دست احداث بوده و برخی نیز در برنامه های سالهای آتی احداث خواهند شد . به علاوه برخی از كارخانجاتی كه در طرح اولیه منظور نشده بود (مانند كارخانه پنیر و كارخانه پروسس بذر) به دلیل ضرورت امر بر مجموعه فعالیتها اضافه شد .

اهم فعالیتهای صنعتی عبارتند از :

كارخانه قند

با ظرفیت اسمی 5000 تن در روز یكی از دو كارخانه معظم چغندر قند كشور می باشد كه از سال 62 به بعد فعالیت خود را آغاز كرده است .

برخلاف پیش بنی اولیه در توجیه لزوم تاسیس كارخانه ، متاسفانه شرایط اقلیمی منطقه برای حصول به عیارهای پیش بینی شده در طرح (5/16 تا 17 در صد) مناسب نبوده و عیار موجود در منطقه در سطح خیلی پایین تر (5/11 تا 5/10) می باشد . این امر بهره برداری كامل از ظرفیت كارخانه را از نظر فنی نا ممكن ساخته است . برای رفع مشكل و افزایش عیار چغندر قند طرح تحقیقاتی به هزینه شركت است . برای رفع مشكل و افزایش عیار چغندر را از نظر فنی نا ممكن ساخته است . برای رفع مشكل و افزایش عیار چغندر قند طرح تحقیقاتی به هزینه شركت است . برای رفع مشكل و افزایش عیار چغندر قند طرح تحقیقاتی به هزینه شركت كشت و صنعت در دست اجرا می باشد . عملكرد كارخانه در سالهای اولیه بندرت از صد هزار تن تجاوز نموده است ولی از سال 1371 با تمهیدات انجام شده هر ساله بیش از 200 هزار تن چغندر به كارخانه واصل گردیده است .

با توسعه روابط با جمهوری آذربایجان و با راهنمایی فنی كارشناسان مجرب شركت در سالهای اخیر سطح قابل توجهی از اراضی همجوار به زیر كشت این محصول رفته و چغندر تولیدی در كارخانه قند شركت مورد استحصال قرار گرفته است . ضمنا به منظور استفاده كامل از ظرفیت كارخانه و بهره برداری از آن در سالهای اخیر برنامه تصفیه شكر خام نیز بر فعالیتهای كارخانه افزوده شده است و سالانه حدود 20 هزار تن شكر زرد وارداتی به شكر سفید تبدیل و به بازار عرضه می شود . سطح كل كارخانه قند 299600 متر مربع و زیر بنای آن 82500 متر مربع است و توست یك شركت لهستانی ساخته شده است .