كاربرد عمده این قطعات در ارزیابی عملكرد سیستم و ارائه یك فیدبك با مقدار و وضعیت مناسب است كه بدین ترتیب كنتر از سیستم متوجه وضعیت كاركرد آن و چگونگی حالت خروجی خواهد شد.

یك سنسوربنا تعریف قطعه ای است كه به پارامترهای فیزیكی نظیر حركت، حرارت، نور ، فشار، الكتریسیته، مغناطیستی و دیگر حالات انرژی حساس است و در هنگام تحریك توسط آنها از خود عكس العمل نشان می دهد.

یك ترنسریوسر بنا به تعریف، قطعه ای است كه وظیفه تبدیل حالات انرژی به یكدیگر را بر عهده دارد، بدین معنی كه اگر یك سنسور فشار همراه یك برسنریوسی باشد سسنور فشار پارامتر را اندازه می گیرد و مقدار تعیین شده را به ترانسیوسر تحویل می دهد، سپس ترنسیوسر آن را به یك سیگنال الكتریكی قابل ارك برای كنترل و صد البته قابل ارسال توسط سیم های فلزی تبدیل می كند.بنا براین همراه خروجی یك ترنسرویوسر، سیگنال الكتریكی است كه در سمت دیگر خط می تواند مشخصه ها و پارامترهای الكتریكی نظیره ولتاژ جریان، فركانس را تغییردهد، البته به این نكته مهم نیز توجه داشته باشید كه سنور انتخاب شده باید از نوع سنسورهای مبدل پارامترهای فیزیكی به الكتریكی باشد.

سنسورها و ملحقات آنها مثل ترنسریوسرها در گروه بزرگی تحت عنوان ابزار دقیق قرار داده و آنها را بر اساس نوع كاركرد، موارد استفاده و سایر مشخصات دیگر تقسیم بندی می كنند

راواحه به معرفی ابزار دقیق بكاررفته در این پروژه می پردازیم

سنسورهای بكار رفته در این پروژه عبارتند از سنسوردها ، رطوبت و فشار و یك سری محرك های شیر برقی 

به همین علت به راحتی قابل تمیز كردن است و اغلب در محل هایی از ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد كه امكان رشد میكروب ها بیشتر بوده و در نتیجه احتیاج به نظافت بیشتر دارد مانند حمام ها،‌توالت ها و آشپزخانه ها و آبریزگاههای عمومی و غیره.

نخستین كاشی به مفهوم امروزی كه به دست بشر ساخته شد و باستان شناسان به آن دسترسی پیدا كرده اند مربوط به مصر می باشد كه باستان شناسان قدمت آن را مربوط به 4700 سال قبل از میلاد می دانند. در ناحیه بین النهرین در نزدیكی شهر نینوا در 700 سال قبل از میلاد نیز كاشی سازی رواج داشته است.

صنعت كاشی سازی در ایران سابقه طولانی دارد و حتی این صنعت در دوران قبل از اسلام و حتی قبل از میلاد نیز در ایران رواج داشته به طوریكه نمونه هایی از صنعت كاشی كاری ایران در شوش كه مربوط به كاخ هخامنشیان است پیدا شده كه قدمت آن مربوط به 400 سال قبل از میلاد می باشد كه به وسیله باستان شناسان فرانسوی به فرانسه برده شده و اكنون در موزه های فرانسه موجوداست. صنعت كاشی سازی بعد از اسلام نیز در ایران رواج داشت و كم و بیش راه ترقی خود را طی می نمود و در دوران صفوی این هنر به اوج ترقی خود رسید به طوریكه هنوز هم كاشی كاریهایی كه در زمان شاه عباس در اصفهان انجام شده از لحاظ زیبایی و ثبات رنگ بی نظیر می باشد نمونه این نوع كاشی كاری در مسجد شیخ لطف الله در اصفهان موجود است و زیباترین معرق كاری دنیا است. ولی این صنعت بعد از آن تاریخ رفته رفته سیر نزولی طی نمود مخصوصاً در دوران قاجاریه و همین طور تا حدود سالهای 1330 صنعت كاشی سازی به كلی در ایران از بین رفت و كاشی های ما منحصر شد به قطعه آجری لعاب دار نامرغوب كه كلفتی آن در حدود 12 تا 15 سانتیمتر و دارای ابعادی ناگونیا بود كه در اثر كوچكترین حرارت لعاب روی آن ترك خورده و منظره ای ناخوشایند داشت از این سال به بعد رفته رفته صنعت گران ایرانی به فكر احیاء این صنعت دیرینه افتادند و تا سال 1342 این صنعت با تشكیل اتحادیه های كاشی سازی رو به ترقی رفت و در این موقع كلفتی كاشی های ساخت ایران در حدود 7 میلیمتر و ابعاد آن قدری گونیاتر و محصولی به مراتب تمیزتر و قابل استفاده تر از سابق به بازار عرضه گردید و رفته رفته می رفت تا این صنعت در ایران پا گرفته و به عظمت دوران قبل برسد ولی در همین موقع با ورود چند كارخانه تمام اتوماتیك خارجی كه محصولی بهتر و تمیزتر و همچنین در ابتدا ارزانتر از محصولات قبلی ایرانی به بازار عرضه نمود و بدین طریق صنعت گران ما از لحاظ اقتصادی یارای مقاومت در مقابل این كارخانه ها را نداشته و به طور كلی از بین رفتند و صنعت كاشی ما منحصر شد به محصولات این كارخانه ها كه مواد اولیه و ماشین آلات آن كلاً از خارج به ایران وارد گردید.

دپوی مواد اولیه

دركارخانه ناز سرام میبد از فلدسپات مظفری – كائولن آباده و كائولن زیتون استفاده میشود.

به عنوان مثال برای شارژ مواد اولیه در اینجا فقط یك نمونه فلدسپات مظفری نام برده می‌شود و هدف آشنایی با خواص رئولوژیك تك خاك است.

دانسیته 62/1          ویسكوزیته 6 ثانیه         درصد رطوبت 39%

زمان چرخش َ30     نوع سایش راپید میل

وزن كاسه : 9/85       وزن دوغاب 7/26        مانده روی الك 6/5

وزن خشك 9/85- 2/102

برای فلدسپات TPP لازم نیست ولی برای كائولن و ؟؟ Tpp می زنیم. كه به ازای هر gr 100 خاك gr 3/0 Tpp لازم است.

كه برای فلدسپات مظفری برای بدنه دانسیته 60/1 تا 65/1 مناسب است.

و بهترین ویسكوزیته برای فلدسپات مظفری 9-6 ثانیه است

وزن خشك دوغاب gr 5/319 ، 5 درصد رطوبت اضافه كرده

cc 97/15 x=   x           5/319

5        100

بعد از پرس، عرض و ارتفاع و وزن را اندازه می گیریم.

مواد اولیه

كائولن (خاك چینی )

ابتدا در سرزمین چین شناخته شد. كائولن یكی از مهمترین رسهای رسوبی كشور انگلستان به شمار می رود كه بر اثر تأثیر عوامل اپی ژنیك و هیپوژنیك بر روی سنگهای گرانیتی ایجاد می‌شود. سنگهای گرانیتی در اثر فشار لایه های زیرین زمین به پوسته زمین راه یافته و در پایان دوره كربونیفر و همچنین در بین دوره های كربونیفر و كرتاسز، تغییر شكل یافته و به كائولن تبدیل شده اند. بیشترین عاملی كه در تبدیل سنگهای گرانیتی به كائولن دخالت دارد عامل هیپوژنیك می باشد.

یكی از مشخصه های كائولن این است كه از تجربه سنگهای گرانیتی ایجاد شده و همراه با سنگهای گرانیتی یافت می شود ذرات كائولن مانند بالكلی ها یك محدوده وسیع را در بر نمی‌گیرند.

میزان پلاستیته كائولن كمتر از بالكلی ها است.

در كائولن نسبت به بقیه رسها میزان تعویض كاتیونی كمتر است.

مقدار آب كارپذیری كه كائولن به آن نیاز دارد در مقایسه با بالكلی بسیار كمتر است.

بالكی :

یكی از مهمترین مواد اولیه ای می باشد كه در دنیا داد و ستد می شود. بالكلی ها محدوده بسیار وسیعی از اندازه و مواد مختلف با اندازه های مختلف را در بر می گیرد میزان انقباض تر به خشك بالكلی ها بالاست. بالكلی ها استحكام خشك بسیار بالایی دارند. میزان تعویض كاتیونی در بالكلی ها به شدت زیاد است. بالكلی ها از پلاستیك ترین رسها می‌باشد.

فلاكسی ها (كمك ذوب ها)

فلاكس ماده ای است كه به بدنه های سرامیكی اضافه می شود تا عملیات ذوب را راحت تر كند با استفاده از فلاكس ها می توان بدنه های چینی و سرامیك را به استحكام قابل قبولی در دمای بین 1100 الی 1300 رساند.

• بهرحال، تا دسامبر 2002 سرمایه گذاری صنعت با 2/8 درصد به 391 میلیارد دلار كاهش یافت، كه معمولا بخاطر بی ثباتی بازار در طول سال این اولین باری است از سال 1981 كه سرمایه گذاری در صنعت در مقایسه با سالهای قبل كاهش داشته است.
• سهم سرمایه گذاری های خارجی (ثابت) در طول دهه 1990 افزایش یافته، افزایش (رشد) از 17 درصد كل دارایی ها در سال 1990 به 34 درصد در سال 2001 . به هر حال، فروش كمتر و نرخ بازخرید بالاتر در سال 2002 بخصوص در سهام سرمایه گذاران خارجی سهم سرمایه گذاری را خارجی 30 درصد كاهش داده است.
• در دسامبر 2002 ، 75 شركت مدیریت سرمایه گذاری وجود داشت كه در كانادا متصدی بودند (مدیریت می كردند ) ، پایین تر و كمتر از 80 تا ی سال قبل. سهم بازار 10 شركت سرمایه گذاری دو طرفه (از سرمایه ) 7 درصد در بین (فاصله ) سال 1992 تا سال 2002 افزایش یافت، كه در پایان سال 2002 73 درصد كل سرمایه محاسبه شد. این صنعت همچنین شامل 111 شركت دلال مشغول فروش سرمایه گذاری دو طرفه بود. در كل، این صنعت در حدود 000/90 فرد را در سال 2001 استخدام كرده است.
• سه نوع اصلی دو طرفه عبارتند از : سرمایه گذاری در بازار پول سرمایه گذاری درآمد ، سرمایه گذاری در سهام در سال 2002، 956 و 1 سرمایه گذاری دو طرفه وجود داشت،‌در كانادا فروخته شدند، كه بر 53 میلیون حساب سهامداران شركت سرمایه گذاری نظارت داشتند.
• صنعت می تواند بطور كلی به تولید كنندة سرمایه گذرای و توزیع كننده تقسیم می شود، اگر چه بانكها ، اتحادیه های اعتباری و ادارات دولتی در هر دو بخش (جنبه) صنعت درگیر هستند.
• تولیدكنندگان و توزیع كنندگان از سه دسته و طبقه اصلی دستمزد (حق الزحمه) ، كسب درآمد می كنند: دستمزدهای (حق الزحمه های ) مدیریت (برای مدیریت سرمایه پرداخت می شود)، دستمزدهای (حق الزحمه های ) فروش (برای خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری پرداخت می شود) و دستمزدهای (حق الزحمه های) خاص (برای هزینه های اداری ویژه و خاص پرداخت می شود).
• قوانین اوراق بهادار (ایالتی و محلی بر صنعت سرمایه گذاری دو طرفه ناظر است. همچنین وجود دارد، یك خود تنظیمی وسیع (مقررات وسیع) توسط كمیسیون دلالان سرمایه گذاری كانادا IDA ) كمیسیون دلالان سرمایه گذاری دو طرفه كانادا و بازار خدمات قانونی و منظم. یك سازمان غیر انتفاعی و ملی كه مشتركاً به بورس تورنتو(ISX) و IDA تعلق دارد.

مقدمه

صنعت سرمایه گذاری دو طرفه، یكی از سریع ترین اجزای رشد یافته بخش خدمات مالی در دهه 1990 بود، با سرمایه تحت نظر مدیریت، از 25 میلیارد دلار در دسامبر 1990 به 426 میلیارد دلار در دسامبر 2001 بایت افزایش و رشد 1700 درصدی افزایش یافت. بهر حال در دسامبر 2002 ، سرمایه صنعت به 391 میلیارد دلار، پایین تر و كمتر از 2/8 درصد از سال گذشته كاهش یافت. این سرمایه در 1956 سرمایه دو طرفه مختلف و در بیش از 53 میلیون حساب سهامداران شركت سرمایه گذاری گذاشته شدند، اداره می شوند. (ببینید نمودار 1).

نمودار 1 . سرمایه تحت مدیریت و تعداد حسابهای سهامداران شركت سرمایه گذاری

تحلیل گران صنعت، رشد خارق العاده دردهه 1990 را به فاكتورهای مختلف نسبت داده اند. اول، ورود بانكها به بازار سرمایه گذاری دو طرفه، كه اینها محصولات سرمایه گذاری را در بین مشتریان معمولی دارای وجهه ملی كرده اند،‌بخصوص، چون آنها به آسانی توسط شعب بانك توزیع می شوند. دوم ، مسن شدن جمعیت مانند جمعیت انفجار زاد و ولد كه نزدیك می شود به بازنشستگی، تركیب شده با افزایش انتظارات زندگی كه این محبوبیت سرمایه گذاری دو طرفه را بعنوان یك وسیله خصوصی پس انداز كردن سرمایه كافی برای بازنشستگی افزایش داده است. سوم، دهه 1990 ، بطور كلی ، سالهای كمترین نرخ سود و بازارهای با ارزش خالص زیاد بود. كمترین نرخ سود بمعنی كمترین نرخ بازده پس انداز وسایل نقلیه سنتی مثل اسناد و پروانه های سرمایه گذاری گارانتی شده مقایسه می شود با بالاترین نرخ بازده موجود در بازار با ارزش خالص ویژه سرانجام، سرمایه گذاری دو طرفه، مدیریت حرفه ای و تنوع در هزینه كمی پیشنهاد می كند، یك سود ویژه (مزیت ویژه) را برای سرمایه گذاران كوچك.

ساختار صنعت

سرمایه دو طرفه یك شركت یا تراستی است كه ایجاد پول می كند از طریق فروش سهام یا واحدهای سرمایه گذاری دو طرفه به تعداد زیادی سرمایه گذار. در عوض، برای سرمایه گذاری كردن پولها، سرمایه گذاران سهام یا واحدهایی را دریافت می كنند كه نسبت سهم آنها را در طبقه بندی سرمایه ها سرمایه گذاری شده نشان می دهد. تراستها، كه تشكیل شدند از اكثریت (شركت های سرمایه گذاری دو طرفه، اهداف سرمایه گذاری ، سیاست سرمایه گذاری ،‌تیم مدیریت، توزیع كننده و نماینده را تدوین و تعیین می كند. سهامداران شركت سرمایه گذاری همچنین ممكن است حق رأی داشته باشند طبق موافقتنامه تراست و باید جلساتی را تشكیل داد تا چیزهایی مثل تغییرات در اهداف اساسی سرمایه گذاری یا تغییر مدیر یا حسابرس سرمایه گذاری را تصویب كنند. شركت های سرمایه گذای دو طرفه مدیران حرفه ای را استخدام می كنند تا پول را در چنین راهی سرمایه گذاری كنند بطوریكه به اهداف معین برسند،‌مانند اهداف و سودهای سرمایه گذاری، نقدینگی یا ریسك پایین. سرمایه گذاری دو طرفه، وسایل سرمایه گذاری نقدی بالا هستند، كه به معنی این است كه سرمایه گذاری جدید می توانند واحدها با سهام را در هر زمانی بخرند، و سرمایه گذاران كنونی می توانند واحدها یا سهام را در هر زمانی كه بر پایه ارزش جاری بازار سرمایه گذاری سهام (ارزش خالص سرمایه برای هر سهم) بازخرید كنند، به شرط محدودیت هایی صنعت سرمایه گذاری دو طرفه می توانند به ایجاد كنندة سرمایه گذاری و توزیع كنندگان تقسیم شود، اگر چه تعدادی شركت هستند كه درگیر بخش تجارت هستند مخصوصاً بانكها، اتحادیه های اعتباری و ادارات دولتی، عمومی، شركتها منحصراً در تولید سرمایه گذاری دو طرفه درگیر هستند، تمایل دارند به توزیع سرمایه خود از طریق مشاوران سرمایه گذاری ، برنامه ریزان مالی،‌دلالان سرمایه گذاری دو طرفه و نمایندگان بیمه زندگی، در حالیكه بانكها، اتحادیه های اعتباری و ادارات محصولات سرمایه گذاری خود را از طریق شبكه های خرده فروش خود مثل دلالان پست هوایی، توزیع می كنند.

همانند پزشكی، داروسازی نیز شاهد تحولات زیادی بوده است و بسیاری از روش‌های قدیمی آن منسوخ و كنار گذاشته شده‌اند و آموخته‌های نوینی به پیكره این رشته افزوده شده‌اند. داروسازان از جمله افشار دارای تحصیلات آكادمیك در جامعه می‌باشند در شاخه‌های مختلف شامل داروخانه، بیمارستان‌ها، آموزشی (در سطح دانشگاه)، تحقیقات، صنایع داروسازی (شامل تحقیق و توسعه تولید و غیره)، تدوین استانداردها و توزیع داروها فعالیت دارند. از دیدگاه تاریخی می‌توان گفت كه پیشرفت علم داروسازی همگام با تكامل بشر بوده است. انسان اولیه به طور ذاتی یا از طریق مشاهده حیوانات یا پرندگان معلومات خود را كسب نمود و دریافت كه آب سرد، برگ و گل دارای كاربردهای درمانی و التیام دهندگی هستند. ولی به طور تجربی دریافت كه كدامیك از دیگری بهتر است و بدین وسیله دانسته‌ها و آموخته‌های خود را در اختیار دیگران استفاده نمود. باید توجه داشت كه هر چند روش‌های انسان غارنشین ابتدایی بودند، و لیكن بسیاری از داروهای امروزی از همان منابعی كه در اختیار انسان اولیه بودند منشأ گرفته‌اند.

مجموعه حاضر شرحی است از برخی فرآورده‌های داروئی شركت ابوریحان و اشارات مختصری به دستة دارویی، مشكل دارویی، فارماكوكنیتیك، موارد مصرف، موارد منع مصرف، عوارض جانبی، مقدار و نحوه‌ی مصرف و نوع بسته‌بندی داروها و نوع تستی كه بر روی داروها رد قسمت آزمایشگاه تحقیقات و توسعه و همچنین آزمایشگاه شیمی (كنترل كیفی) انجام شده را دارا می‌باشد.

امید است مطالب این مجموعه مفید برای خواندگان واقع گردد.

فصل اول:

آشنایی با شركت داروسازی ابوریحان

 تاریخچه: شركت داروسازی ابوریحان با بیش از 20 سال تجربه در عرضه فرآوردههای هورمونی دارای نقشی ویژه در صنایع داروئی كشور می‌باشد. ابوریحان فعالیت خود را در زمینه ساخت داروهای هورمونی از سال 1348 (تحت نام شرینگ برلیمد) آغاز نمود و پس از پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی در سال 1359 با توجه به قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران كلیه سهام آن خریداری و با مدیریت دولتی تحت پوشش سازمان صنایع ملی ایران قرار گرفت.

فعالیت‌ها متعاقب انتخاب طرح ژنریك به عنوان سیستم نوین نظام داروئی كشور، ابوریحان با پشتوانه‌ای قوی از تكنولوژی داروسازی و بهره‌گیری از نیروهای متخصص و تلفیقی از تجربه و دانش نوین داروسازی وارد مرحله جدیدی از فعالیت خود گردید بطوری كه در حال حاضر بطور متوسط 38 میلیون جعبه محصول نهائی در پتج گروه آمپول تزریقی، قرص، دراژه، پماد و كرم و شیاف به بازار عرضه می‌نماید كه این مقدار نسبت به ده سال گذشته از رشدی معادل 400 درصد برخوردار است.

 شركت داروسازی ابوریحان علاوه بر ساخت داروهای انسانی از سال 1365 اقدام به برنامه‌ریزی در زمینه ساخت كیت‌های آزمایشگاهی و دیسك‌های آنتی‌بیوگرام نمود كه در این راستا با احداث واحد جدیدی تحت عنوان واحل تشخیص طبی و با برخورداری از متخصصین پزشك داروساز، فارماكولوژیست، میكروبیولوژیست و متخصصین دیگر از سال 1367 با عرضه بیش از 735، 103 كیت آزمایشگاهی و 184و 102 دیسك آنتی‌بیوگرام به مرحله بهره‌برداری رسید و گامی دیگر در راه نیل به خودكفائی ملی برداشت. همچنین در سالهای اخیر با توجه به اهمیت گسترش دامپروری و نیاز به استفاده از هورمونها در زمینه بیماریهای تولید مثل شركت ابوریحان را بر آن داشت تا با تاكید بر تكنولوژی بر تكنولوژی خود و با استفاده از نیروهای متخصص دامپزشك و همكاری سازمان دامپزشكی كشور طرح تولید هورمونهای دامی را در دست مطالعه قرار دهد. بطوریكه در سال 1367 با كسب مجوز از سازمان دامپزشكی كشور با فرمولاسیون و ارائه نمونه‌های آزمایشی سه نوع داروی هورمونی دامی فعالیت جدیدی را پی‌ریزی نمود. باشد كه در سالهای آینده شاهد تولید هورمونهای دامی در داخل كشور باشیم. لذا شركت ابوریحان را می‌توان اولین كارخانه تولید كیت‌های آزمایشگاهی و دیسك‌های آنتی‌‌بیوگرام و هورمونهای دامی دانست كه خود از افتخارات این واحد تولید محسوب می‌شود.

نگاهی به محصولات ابوریحان مؤید این واقعیت است كه كلیه محصولات تولیدی این شركت با رعایت آخرین استانداردهای داروسازی و رعایت كامل اصول GMP تولید و عرضه می‌شود.

آزمایشگاه‌های كنترل و تحقیقات

آزمایشگاه‌های مجهز كنترل  ابوریحان ضمن نظارت دقیق در مراحل مختلف تولید از مرحله انبارداری مواد اولیه و بسته‌بندی تا خروج كالای ساخته شده از شركت، الزام در اجرای كامل مقررات GMP را نیز بطور جدی در دستور كار خود قرار داده است.

تكیه بر تحقیقات و پژوهش در ابوریحان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد بطوری كه علاوه بر فعالیت آزمایشگاه‌های كنترل، واحد مستقل و جدیدی نیز تحت عنوان آزمایشگاه تحقیقات در ابوریحان مشغول فعالیت می‌باشد این واحد با مشاركت فكری منابع دانشگاهی در سال 1367 آغاز به كار نمود و اولین اقدام آن طرح تبدیل پروژسترون به دیدروژسترون می‌باشد كه صرفه جویی ارزی معادل یك میلیون دلار در سال را به خود اختصاص می‌دهد از سوی دیگر واحد تحقیقات ابوریحان اقدام به فرموله كردن یازده قلم داروی جدید تحت عناوین:

1- شیاف دیكلوفناك

2- پماد لیدوكائین اچ

3- شیاف استامینوفن

4- كنتراسپتیو تری فاز یك

5- قرص پرودنیزولون 50 میلی گرم

6- آمپول متیل پردنیزولون استات

7- قرص استروژن كونژوگه 625/0 میلی گرم

8- قرص استروژن كونژوگه 25/1 میلی گرم

9- آمپول تتراكوزاكترین

10- آمپول اوروگرافین 65 درصد

11- آمپول اورگرافین 75 درصد

نموده كه مجوز ساخت آنها از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی (اداره كل امور دارو) صادر گردیده است.

پروژه‌های طرح و توسعه ـ مشاركت و سرمایه‌گذاری:

به منظور قطعه وابستگی به منابع خارجی كه جزء اهداف دراز مدت سیاست حاكم بر نظام داروئی  كشور می‌باشد و همچنین استفاده از تجربیات نیروهای متخصص در جهت تولید مواد اولیه داروهای مورد تعهد در داخل كشور، این شركت اقدام به مشاركت و سرمایه‌گذاری در چند شركت داروئی تحت عناوین شركت شیمی داروئی امین و داروسازی شهید مدرس نموده است كه هر یك از این پروژه‌ها سالیانه میلیونها دلار صرفه‌جوئی ارزی به دنبال خواهند داشت.

صادرات:

به منظور تحقق بخشیدن به توسعة صادرات غیر نفتی كه از رئوس مهم برنا‌مه‌های توسعة اقتصادی دولت جمهوری اسلامی ایران است و با توجه به كیفیت بسیار مطلوب محصولات تولید شده، شركت ابوریحان در طی پنج سال گذشته با همكاری شركت صادراتی سازمان صنایع ملی ایران (فارمیكو) مبادرت به بازاریابی و شركت در مناقصه‌های بین‌المللی نموده كه با توجه به كیفیت و نوع محصولات ارائه شده این شركت موفق به صدور چندین محصول به كشورهای الجزایر، لبنان، یمن، … گردیده است.

كامپیوتر: همگام با مدرنیزه كردن ماشین آلات بخش‌های مختلف تولید و آزمایشگاه‌های كنترل و تحقیقات، شركت ابوریحان اقدام به كامپیوترایز نمودن كلیه صورت‌حسابهای مالی شركت اعم از فاكتورهای خرید، فروش، صورت موجودی مواد اولیه و بسته‌بندی و همچنین فرمولاسیون و پروداكشن اوردر داروها نموده است.

خودرو از جمله محصولاتی است كه از تعداد نسبتاً زیاد مجموعه های میانی، قطعات و مواد اولیه تشكیل می شود، در نتیجه صنایع مرتبط با ساخت این اجزاء طیف بسیار گسترده ای (از جمله صنایع فلزی، نساجی، مواد شیمیایی و رنگ، برق و الكترونیك و…) را در بر می گیرد.

یك خودرو مجموعه ای از هزاران قطعه كوچك و بزرگ است كه تولیدهر یك از آنها نیاز به دانش فنی مهارت و سخت افزار لازم خود را دارد. جمع آوری و مونتاژ این قطعات در زمان لازم با قیمت و كمیت مناسب هنر بزرگی است كه علاوه بر نیاز به دانش فنی و توان مدیریتی به یك برنامه بلند مدت و تعیین استراتژی مناسب نیاز دارد. صنعت خودرو در دنیا یك صنعت مونتاژ است كه كارخانه خودرو ساز اكثر قطعات مورد نیاز خود را خریداری و محصول نهایی را در كارخانه مونتاژ می نماید. هرچه قطعات خودرو بیشتر و میزان نفر/ ساعت لازم برای مونتاژ بیشتر باشد (مانند خودروهای سنگین) ارزش افزوده بیشتری به بار می آورد.

كیفیت خودرو ارتباط تنگاتنگ و رابطه مستقیمی با سطح كیفیت این مجموعه ها، قطعات و مواد اولیه دارد، كه غالباً توسط پیمانكاران فرعی و تامین كنندگان قطعات به تولید كنندگان خودرو عرضه می شود. در نتیجه توان عمكردی تامین كنندگان كه شامل تواناییهای فنی، تواناییهای ساخت و تولید، تواناییهای تحویل مواد، تواناییهای كیفیتی و تواناییهای مدیریتی می باشد، به طور مستقیم و غیر مستقیم بر روی كیفیت خودروها تاثیر می گذارد.

در دهه 90 میلادی بخاطر پیشرفتهای تكنولوژی، فرهنگ صنعتی بالاتر، اطلاعات تعریف شده تر و اطلاعات مدرن تر (دانش فنی)، روشهای ساخت و تولید بهبود چشمگیری یافتند.

با آغاز قرن 21، چالش عظیمی كه سازمانها با آن مواجه اند، افزایش پیچیدگی در فرایند تولید و كسب و كار می باشد در رقابتهای جهانی توسعه یافته، باید محصولات متنوع رابا توجه به در خواست مشتری در دسترس وی قرار دهیم.

شركتهای خودروساز به منظور رقابت موثر در بازارهای جهانی می بایستی شبكه‌ای از تامین كنندگان لایق و شایسته را برای تهیه مواد اولیه و قطعات مورد نیاز خود ایجاد كنند. اداره‌كردن منابع تهیه مواد اولیه، قطعات و خدمات، امری حیاتی برای شركت‌های خودروسازی است. راهبردهای تهیه و تدارك مواد، تاثیر بسیار زیادی بر مزیت های رقابتی شركت ها دارد.

مدیران صنایع خودروساز دریافته اند كه به منظور عملكرد بهتر، نیازمند سیستم‌های یكپارچه ای هستند كه مدیریت و نظارت بر تمامی منابع شامل تداركات، ساخت، تولید، توزیع، نگهداری و پشتیبانی فنی بصورت سامانمند توسط مدیریت زنجیره تامین (Supply Chain Manaegment) صورت گیرد. در نتیجه بسیاری از شركت های خودروساز داخلی و خارجی برای پاسخگویی به رقابت فزاینده، كوتاه شدن چرخه عمر محصول و تغییرات تقاضای مشتریان به سوی بهبود و ارتقای تواناییهای كوتاه مدت و بلند مدت تامین كنندگان خود حركت كرده اند.

در نگرش مدیریت زنجیره تامین، تمامی مسائل مرتبط با مشتریان، تولید/ ساخت و تامین كنندگان مواد اولیه بصورت یكپارچه و موثر بر یكدیگر دیده می شوند. SCM یك دیدگاه مدیریت تولید/ اقتصادی است كه در آن برای دست یافتن به نیازهای مشتریان، بر تمامی حلقه های این زنجیره به قسمی مدیریت و نظارت اعمال می گردد كه بیشترین مطلوبیت از نظر چگونگی و كیفیت محصول و زمان ارسال آن و سایر موارد با هزینه بهینه برای مشتریان ایجاد شود. در مواردی كه تامین مواد اولیه از منابع گوناگون صورت می گیرد و یا برای تولید محصولات شركای مختلفی وجود دارد، نظارت كلی و یكپارچه وكنترل زمانبندی های مهم در اجرای تعهدات بسیار ضروری خواهد بود.

با توجه به پیشرفت تكنولوژی و تغییر و تحولات كه در بازار عرضه محصولات و خدمات بوجود آمده است، شاهد حركتی آرام ولی پیوسته در افزایش روز افزون رقابت بین عرضه كنندگان كالاها و خدمات هستیم و از آنجائیكه بخش اعظمی از توان رقابتی یك موسسه در عرضه خدمات و محصولات توسط منابع بیرونی، تامین و گاهاً پشتیبانی می شود، لذا پایه تامین و منابع آن بسته به شرایط رقابتی حاكم بر عملكرد موسسه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهند شد. در این راستا موسسات و شركت‌های فراوانی با مسئله انتخاب، ارزیابی و ارتقای تامین كنندگان خویش روبرو هستند تا بتوانند بخشی از توان رقابتی لازم را كسب نمایند.

اكثر شركت های تولید كننده، تامین كنندگان را به دقت انتخاب می كنند و در مرحله بعد اقدام به ایجاد روابط طولانی مدت و نزدیك با آنها می نمایند تا به این ترتیب ریسك تامین را كاهش دهند.

شركت خودروساز برای بهبود درجه كیفیت تامین كنندگان، سیستم عملكرد آنها را با معیارهای مناسب ارزیابی و باز خورهایی را به منظور اصلاح و بهبود به آنها ارائه كند. بدیهی است به منظور قابلیت اطمینان از كیفیت قطعات خودرو تامین كنندگان نیازمند سیستم های تضمین كیفیت می باشند.

در این زمینه، سیستم های كیفی نظیر ISO 9000، چك لیست ارزیابی سال 79 شركت ساپكو، QS 9000 و هم چنین چك لیست ارزیابی سایر خودروسازها (ایران خودرو دیزل، دسكو، سازه گستر و ایدم و…) تدوین شده كه در همه آنها سازمان ملزم به پیاده سازی و اجرای اینگونه سیستم هاست.

ارتقای رتبه تامین كنندگان قطعات خودرو، كاهش قطعات برگشتی، افزایش كیفیت خودروهای داخلی، كاهش هزینه های تولید و كاهش چرخه زمانی تحویل قطعات را می توان از جمله اهداف استقرار سیستم ارزیابی و ارتقاء تامین كنندگان در شركتهای خودروسازی داخلی دانست.

در كشورمان ایران نیز بنا به ضرورت عدم اتكاء صنایع كشور و بویژه صنعت خودرو به درآمدهای نفتی، صنعت خودرو و بخصوص صنعت قطعه سازی كشور باید صادرات را در كانون توجه و برنامه ریزیهای توسعه ای قرار دهد. صنعت قطعه سازی ایران باید ورود به بازارهای جهانی را از قوه به فعل در آورد و در برابر رقابت سخت و پیچیده جهانی آمادگی لازم با برنامه ریزی های استراتژیك كسب نماید.

در این راستا مقوله مدیریت زنجیره تامین در صنعت خودروسازی در ایران در سال 1375، هنگامیكه سیستم ارزیابی و ارتقاء تامین كنندگان در شركت ساپكو (تامین كننده قطعات ایران خودرو) شكل گرفت پا به عرصه وجود گذاشت.

از سوی دیگر عمده مشكلات تامین كنندگان داخلی عدم دستیابی به فناوریهای جدید، ناتوانی آنها در ارائه سفارشات در زمان تعیین شده، ناتوانی آنها در ارائه سفارشات بر مبنای مشخصات فنی مورد نظر، ناتواناییهای مالی و هم چنین عدم وجود برنامه های تضمین كیفیت، سیستم های حمل و نقل، سیستم موجودی و انبوهی از این قبیل مشكلات می باشد، كه در طرحهای ارتقاء تامین كنندگان باید به آنها توجه نمود.

بخشی از صنعت خودرو به تولید خودروهای سنگین(كامیون، اتوبوس و مینی‌بوس) اختصاص دارد. كشور ما در این بخش از صنعت خودروسازی به علت سرعت رشد كم این بخش از صنعت، هزینه های بالای نصب قطعات در كشورهای پیشرفته به علت نرخ بالای كارگر، زمان بر بودن پروسه مونتاژ در مقایسه با خودروهای سبك و سایر هزینه های مرتبط می تواند جایگاه مناسبی را در جهان كسب نماید، كه البته این مهم نیازمند توجه خاص، سرمایه و برنامه ریزی در این بخش از صنعت می باشد.

در میان صنایع مختلف صنعت خودرو با توجه به وسعت عمل و اشتغالزایی كه می‌‌تواند ایجاد كند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. صنعت خودروی سنگین با توجه به توان بالقوه كشور برای پیشرفت و حضور در بازارهای جهانی اهمیت بسزایی دارد. این توان بالقوه ناشی از توان سازندگان در ساخت بدنه و به صرفه نبودن صادرات كامل خورو برای تولید كنندگان بزرگ، هم چنین زمان بر بودن فرایند تولید و مونتاژ و در نتیجه هزینه بر بودن آن برای تولید كنندگان اصلی می باشد. از طرف دیگر با توجه به پیچیده شدن روز افزون فعالیت ها، متغیر و متلاطم بودن محیط در جهان امروز كوچكترین غفلت شركت های بزرگ آنها را دچار مشكلات عدیده ای كرده است ولی متاسفانه تا كنون جایگاه و جهت گیری مشخص، مدرن و علمی برای صنعت خودروی سنگین در كشورمان در نظر گرفته نشده است.

به منظور درك محیط نوین جهانگردی و درك مسئله ها و چالش هایی كه پیش روی دست اندركاران این صنعت قرار دارد مروری گذار بر روند تاریخی این صنعت از اهمیت خاصی برخوردار است .

عهد باستان :

مردم متعلق به تمدنهای ماقبل تاریخ با این انگیزه مسافرت میكردند كه بتوانند غذا به دست آورنده ، از خطر دوری جویند یا به مناطقی كه دارای آب و هوای مساعدتری نقل مكان كنند . با افزایش مهارت و كسب فنون ، نیاز انسان به زندگی بدوی و خانه بدوشی كاهش یافت و در دوره های بعد انسان با انگیزه تجارت و تهاتر كالا مسافرت میكرد . درحالیكه امپراتوری های عهدباستان در قاره های آفریقا ، آسیا و خاورمیانه رشد میكردند ، ساختار زیربنایی ایجاب میكرد كه جاده سازی شود و راههای آبی بوجود آید و برای ساده تر شدن مسافرت و سایل نقلیه تهیه گردد. آغاز مسافرت های رسمی و دولت خود نتیجه مستقیم اقدامات حكام مناطق مختلف بود كه نمایندگان خود را به مكانهای دوردست اعزام مینمودند تا جنگلهای قبیله ای را اداره كنند و از شهروندان مالیات بگیرند .

در دوره های حكومت خانواده های سلطنتی در مصر مسافرت بیشتر با قصد تجارت و تفریح انجام میگرفت و اینگونه مسافرت ها رونق زیادی یافت . در آن زمان دولتها اقدام به جاده سازی كردند و در نقاط مختلف علامتهایی نصب گردید كه نشان دهنده فاصله نقاط بود . یونانیان باستان در امر پیشبرد و توسعه مسافرت و جهانگردی در دو زمینه خاص فعالیتهای چشمگیری كردند . نخست با ضرب سكه و جایگزین كردن آن به جای كالا مشكل مسافران را در امر حمل كالا برای انجام معاملات حل كردند و دوم زبان یونانی در سراسر حوزه مدیترانه رواج یافت و ارتباطات به صورت راحت تری برقرار میشود . فردی به نام پوسانیاس كه اهل یونان بود درسال 170 میلادی كتابی به نام راهنمای یونان منتشركرد كه این كتاب مشتمل بر 10 جلد بود و مسافران را راهنمایی میكرد .

امپراطور روم زمانی كه به اوج خود رسید مقامات دولتی و طبقه حاكم روزهای صلح و آرامش را در تفریح بسر میبردند و كسانی كه از امپراطوری روم باستان به خارج میرفتند به خرید كالا علاقه نشان میدادند. مسئله پنهان كردن كالاهای گمركی در آن زمان رواج یافت زیرا 25% واردات به عنوان عوارض گمركی ضبط میگردید .

تمدنهای آسیایی هم تاریخ بلند بالایی از سیاحت دارند كه نمونه های بارز آن وجود تفریحگاههایی در مناطق خوش آب و هوای چین و ژاپن در مناطق تابستانی میباشد .

قرون وسطی :

سده پنجم تا چهاردهم میلادی را قرون وسطی مینامند . در این دوره مسافرت و تجارت رونق خود را از دست داد زیرا جاده ها تقریبا از بین رفته و شرایط مسافرت بسیار مشكل و حتی خطرناك شده بودم . در سده چهاردهم مسافرت به قصد زیارت به صورت یك پدیده انبوه درآمده بود و مسیحیان به بیت المقدس و روم مسافرت میكردند. مسئول كاروان در ازای مبلغ مشخصی كه دریافت میكرد همه هزینه های مربطو به رفت و برگشت را میپرداخت : كارت عبور ، غذا ، خوابگاه و استراحتگاه حیوان . برای حمل مسافران و رهایی از دیوان سالاری این اشخاص رشوه پرداخت میكردند . از مشهورترین جهانگردان میتوان به ماركوپولو و سرجان مندویل اشاره كرد.⁽¹⁾

رنسانس :

از سده چهارده تا هفده بیشتر مسافرتها با هدف كسب دانش و تجربه آموزی انجام میشد . اروپاییان در قرن 15 و 16 میلادی به اكتشاف دریایی مهمی دست یافتند و پس از عبور از مغرب و جنوب آفریقا سرانجام به جنوب شرقی آسیا راه یافتند . در انگلستان ملكه الیزابت اول برای تربیت نمایندگان خارجی برای گروهی از اشراف گذرنامه صادر میگرد و این افراد برای كسب دانش و تجربه های جدید معمولا به چین مسافرت میكردند . نجبا و اشراف زادگان فرانسوی نیز برای تكمیل تحصیلات و كسب تجربه اقدم به مسافرت میكردند و آنها را توریست میخواندند .⁽²⁾

انقلاب صنعتی :

انقلاب صنعتی كه از سال 1750 تا 1850 ادامه یافت پایه و اساس گردش های دسته جمعی را بوجود آورد . در این دوره كارگران ساده كشاورزی كه در مناطق روستایی وجود داشتند رهسپار شهرها و كارخانه های تولیدی شدند وهمین مسئله باعث تغییرات ژرف اقتصادی و اجتماعی شد . بروز انقلاب در امرحمل ونقل ابتدا در راههای آهن و كشتی های نجار اتفاق افتاد وسپس با ساخت اتومبیل ادامه یافت و در نهایت باعث استفاده جهانگردان از هواپیما و مسافرت بقاط دوردست دنیا شد  . این تحولات منجر به پیدایش اولین تشكیلات سازمان یافته جهانگردی شد . تدوین قوانین و مقررات در زمینه حق مرخصی برای كارمندان و از طرف دیگر بالارفتن سطح زندگی مردم وعلاقه مندی به بهبود وضع زندگی و كنجكاوی نسبت به وضع زندگی و پیشرفت سایر ملل كممك شایانی به توسعه جهانگردی نمود[1].

جهانگردی انبوه پیامد منطقی تغییرات كلیدی اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و تكنولوژیكی پس از جنگ جهانی دوم بود . مسافرت باجت در سال 1958 نقطه عطف سفرهای انبوه به شمار میرود . جهانگردی انبوه تا اواسط سالهای 1970 موضوع روز بود و از آن پس به تدریج جهانگردی نوین جایگزین آن شد . باید اذعان كرد كه جهانگردی انبوه یكباره ناپدید نمیشود و یا جهانگردی نوین كاملا جایگزین نمیشود ، معهذا نرخ رشد جهانگردی نوین از این زمان از جهانگردی قدیم پیشی میگیرد .[2]

در حال حاضر با توجه به پایین بودن قیمت انرژی در ایران، هزینه مصرف انرژی در صنعت سرامیك كشور حدود 48/11 درصد از كل هزینه تمام شده محصول است.

فرآیند تولید:

در فرآیند تولید با حذف فرآیندهای زاید و كاهش تلفات مواد و انرژی می توان بهره وری سیستم تولید را افزایش داد كه موجب پائین آمدن هزینه های تولید، افزایش راندمان تولیدی و بالا رفتن كیفیت محصول می گردد. این امر با بهبود راندمان مصرف انرژی در فرآیندها، سیستم ها و تجهیزات مصرف كننده انرژی و بازیافت انرژی در صنایع امكان پذیر می باشد.

در صنایع كاشی بخش پخت بیشترین مصرف انرژی الكتریكی را به خود اختصاص می دهند كه با توجه به نمودارهای شاخص انرژی در صنعت سرامیك كشور به طور میانگین به ازاء تولید یك متر مربع كاشی دیوار 3/173 كیلو وات ساعت انرژی الكتریكی 62/133 مگاژول انرژی فسیلی مصرف می شود.

شاخص پایین تر از خط متوسط مصرف ویژه انرژی در بعضی كارخانه ها به مفهوم مصرف بهینه انرژی در آن كارخانه نیست بلكه میتوان گفت كه نسبت به سایر كارخانه ها وضعیت بهتری دارد و ممكن است. با انجام بررسی وضعیت انرژی كارخانه پتانسیل صرفه جویی داشته باشد و بایستی با استانداردهای جهانی مصرف انرژی این صنعت مقایسه گردد.

راهكارهای بهینه سازی مصرف انرژی:

1- راهكارهای عمومی:

- استفاده از كنترل كننده های توان و سرعت در كمپرسورهایی كه به طور متناسب
بی بار می شوند.

- تفكیك مصارف بخش های مختلف كارخانه  از طریق نصب كنتورهای دائم در مسیر تغذیه الكتریكی هر بخش.

- نصب خازن در كنار مصرف كننده های عمده جهت اطلاع ضریب قدرت

- كاهش ضریب همزمانی مصرف كننده های عمده برق به منظور كاهش دیماند و افزایش ضریب بار كارخانه

- كاهش نشتی در سیستم تولید و توزیع هوای فشرده

- كاهش دمای هوای ورودی به كمپرسور ( جهت افزایش راندمان كمپرسور)

- اجرای برنامه منظم تعمیر و نگهداری تأسیسات و تجهیزات

- نصب درب های اتوماتیك و یا سیستم پرده هوا

- ( Air Curtain System ) به منظور جلوگیری از اتلاف حرارت و انرژی در ورودی سالن های تولید

- اجرای برنامه های مدیریت روشنایی در كارخانه

- عایق كاری لوله های بخار آب گرم در طول مسیر انتقال و توزیع

- بارگذاری مناسب موتورهای AC و ترانسفورماتورها

2- فرآیند تولید:

* بخش آماده سازی مواد و شكل دهی

- كاهش مصرف انرژی الكتریكی در ساعات اوج بار در بخش سنگ شكن، بالمیل های تهیه بدنه و لعاب.

- بكارگیری كنترل كننده های توان و راه اندازهای نرم در الكترو موتورهای بالمیل ها

- جایگزین كردن الكترو موتورهای كوچكتر متناسب با بار در همزن های دوغاب

* بخش كوره های پخت:

بازیافت حرارت اتلافی گازهای خروجی حاصل از احتراق ( با استفاده از یك مبدل حرارتی) و هوای داغ خروجی از قسمت های خنك كن كوره ( به طور مستقیم) كه كاربرد آن به صورت موارد زیر می باشد:

1- تغذیه هوای مورد نیاز مشعل ها

2- خشك كردن بیسكویت های خروجی از پرس ( قبل از ورود به كوره پخت لعاب)

3- خشك كردن كاشی های لعاب كاری شده ( قبل از ورود به كوره پخت لعاب)

- جایگزینی كوره های تونلی به جای كوره های غلتكی

- تنظیم هوای اضافی در مشعل و كوره

- كنترل فرآیند و سیكل پخت كوره ها

- تنظیم و كالیبره كردن ترموكوپل های كوره

- درزبندی و پر كردن منافذ بین دیوار كوره و ریل و واگن در كوره های تونلی

- استفاده از الكترو موتورهای راندمان بالا در فن كوره ها

مواد اولیه:

مواد اولیه مورد نیاز برای تهیه كاشی از منافع مختلف تهیه می شود. این مواد كه بدنه كاشی را شكل می دهند به شرح زیر می باشند:

1- فلداسپات مظفری از اردكان

2- كائولن SP300 از آباده شیراز

3- كائولن SPk از آباده شیراز

4- كائولن رسی- آهكی از كازرون

5- كائولن فردوس

پوشش الكیدی یا اپوكسی برای همه آشناست ولی كسی تا به حال نام پوشش دی اكسید تیتانیم یا متیل اتیل كتون به گوشش نخورده است . در این فصل ، انواع رزین یا پلیمرهای مورد استفاده در پوشش بهمراه نقاط ضعف و قوت آنها بحث می شود . حتی در یك خانواده پوشش ، ممكن است پوششهای با خواص فیزیكی و شیمیایی كاملاً متفاوت وجود داشته باشد . یكی از جذابیتهای علم پلیمر ، گسترده بودن آن است مثلاً تغییرات جزئی در ساختار مونومر یك اكریلیك ، پلیمری با خواص كاملاً متفاوت ایجاد خواهد كرد. اپوكسی ممكن است سخت و شكننده یا نسبتاً نرم و انعطاف پذیر باشد . در این بحث های كلی بایستی مواظب استثناها بود .

رزین ها  و روغن های طبیعی :

قرنها است كه از این مواد برای ساخت پوشش تزئینی و محافظ استفاده  می شود . این مواد از منابع طبیعی نظیر باقیمانده گیاهان ، حیوانات و فسیلها بدست می آیند . هر چند روغنهایی مثل روغن بزرك یا روغن ماهی ، رزینهای طبیعی هستند ولی به صورت جداگانه توضیح داده می شوند .

رزین های طبیعی :

بسیاری از رزینها طبیعی از شیره درختان حاصل می شوند كه برای حفاظت درخت در برابر بریدگیها و زخمها از آن تراوش می نماید . بسیاری از آنها دارای گروه عامل كربوكسیل و اسیدی هستند كه اسیدی بودن آن برحسب عدد اسید بیان می شود (میلیگرم هیدروكسید پتاسیم لازم برای خنثی كردن اسید یك گرم رزین). رزین های طبیعی معمولاً وزن ملكولی نسبتاً بالا و در حالت خالص در دمای اطاق ، جامدند ، اغلب برای تولید روغن جلا ، آنها را با مقادیر مختلف روغن نباتی ، حرارت می دهند. رزین طبیعی باعث سختی ، جلا ، مقاومت در برابر رطوبت و بهبود زمان خشك شدن می شود در حالیكه روغن نباتی باعث انعطاف پذیری و دوام می شود .

المی ، كوپال ، دامار و روسین نمونه هایی از رزین های طبیعی هستند كه از درختان ، گیاهان و فسیلها بدست می آیند .

المی رزین نرم دارای محدوده ذوب C 120 – 80 و عدد اسید پایین  (35 - 20) است كه از درختی در فیلیپین بدست می آید . با بسیاری از رزینها و حلالها سازگار است و به لعاب و جلا ، انعطاف پذیری می بخشد .

بر خلاف المی ،كوپال ماده سخت دارای وزن ملكولی بالا و دمای ذوب بالا  (C 149) است و عدد اسید آن در انواع نیوزیلندی 50 و در انواع آفریقای مركزی 140 است . دارای مواد فسیل شده كه از درختان مختلف TROPICAL بدست می آید می باشد كه اگر تحت دما و فشار ، تقطیر نشود كاربرد كمی خواهد داشت . پس از تقطیر ، جلاهای با دوام و مقاومت اتمسفری عالی تولید می نماید . كوپال مانیلی كه در فیلیپین یا هند شرقی بدست می آید فسیل نیست بلكه از Tapping درختان زنده بدست       می آید كه تا حدی نرمتر از كوپال فسیلی و در الكل قابل حل است . انواع فسیلی    سخت تر نیز در دسترس می باشد .

دامار رزین نسبتاً نرمی با محدوده ذوب C113 – 70 و عدد اسید پایین (30 - 20) است . دامار از درختان خاصی در هند شرقی بدست می آید و حتی در حلالهای هیدروكربنی ضعیف نیز قابل حل است .

این ماده برای جلاها ، لعاب های نیتروسلولزی و حتی به عنوان اصلاح كننده در پوشش های الكیدی خاصی استفاده می شود . دامار براقیت و دوام رنگ را بهبود  می بخشد.

روسین كه به كولوفونی نیز معروف است یكی از كاربردی ترین رزین های طبیعی است كه دارای نقطه ذوب حدود C80 است . بسیار اسیدی( دارای عدد اسید 180 - 150) و در الكل و هیدروكربنها قابل حل است . از Pine درختان تراوش می شود و بصورت DOMESTICALLY می تواند بدست آید . از نظرشیمیایی دارای مشتقات فنان ترین (هیدروكربن آروماتیك چند   هسته ای) نظیر اسید ابتیك (شكل 5-1)است.

روسین معمولاً مقاومت ضعیفی در برابر آب و قلیاها دارد ، با گذشت زمان اكسید   می شود تا حدی TACKY است . بخاطر این نواقص ، اغلب از روسین بعنوان PRECURSOR در ساخت دیگر رزین ها استفاده می شود . وقتی روسین با گلیسرول یا دیگر الكل های پلی هیدریك واكنش بدهد به محصولی بنام GUM استری تبدیل می شود كه ماده ای سخت و برای تولید جلا از آن استفاده می شود . واكنش ، بین گروه اسیدكربوكسیلیك (- COOH) روسین و گروه هیدروكسیل گلیسرول برای تولید استر با وزن ملكولی بالاتر ، انجام می پذیرد.

وقتی روسین با ایندریك مالئیك (شكل 5-2) و سپس با گلیسرول (شكل5-3) واكنش بدهد استرهای مالئیك روسینی ایجاد می شود . عدم اشباع CONJUGATED روسین اولیه حذف می گردد بنابراین دوام رنگ بیشتر می شود و محصول كه دارای وزن ملكولی بالاتر است  TACKINESS روسین را ندارد . استرهای مالئیك روسین همراه با روغن های نباتی برای تولید چسب هایی كه به مرور زرد نخواهد شد ، برای بهبود براقیت و سختی الكیدها و در ساخت جلاها استفاده می شوند . شلاك یك رزین طبیعی است كه نسبت به موادی كه تاكنون توضیح داده شد دارای منشاء كاملاً متفاوت می باشد . شلاك EXCRETION حشره LAC است كه بومی هند و تایلند  می باشد.

برای تغذیه چهارگروه از جوجه ها (شامل دو گروه شاهد و دو گروه واكسینه شده) از جیره غذایی فاقد داروهای ضد كوكسیدی استفاده گردید. در جیره غذایی دو گروه دیگر به میزان 2/0 درصد داروی كلوپیدول به غذا اضافه گردید. در سن 26 روزگی از هر یك از گروههای شاهد، واكسینه شده دریافت كننده دارو، یك گروه از طریق خوراندن سوسپانسیون حاوی مخلوط چهار گونه ایمریا، مورد چالش قرار گرفته و آلوده گردید.

جهت بررسی میزان ااسیست دفع شده از طریق مدفوع، از روز هفتم پس از ایجاد آلودگی تجربی، نمونه های فضولات جمع آوری از نظر میزان OPG مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین نسبت به اندازه گیری شاخص های تولیدی در سنین 21، 42 و 49 روزگی اقدام شد. نتایج بدست آمده نشان دادند كه استفاده از دارو (كلوپیدول) یا واكسن (ایراكوك) موجب كاهش معنی دار میزان دفع ااسیست در مقایسه با گروه شاهد گردید (05/0)، در حالی كه بین دو گروه تحت درمان با دارو یا واكسن تفاوت معنی دار وجود نداشت (05/0P>).

ایجاد آلودگی تجربی موجب كاهش معنی دار میانگین وزن بدن و بازدهی غذا جوجه‌های آلوده در مقایسه با جوجه های غیر آلوده گردید (05/0). در ارتباط با اثر روش كنترل، نتایج حاصل بیانگر آن می باشند كه تجویز دارو یا واكسن ضد كوكسیدی برای جوجه های آلوده سبب افزایش معنی دار وزن بدن (05/0) و بهبود نسبی بازدهی غذا گردید، اما اختلاف بین گروه تحت درمان با دارو (كلوپیدول) و گروه دریافت كننده واكسن (ایراكوك) از نظر شاخص های تولید معنی دار نبود (05/0P>).

به منظور بررسی اثر ویتامین A بر افزایش كارآیی واكسن ضد كوكسیدیوز در جوجه‌های گوشتی، تعداد 480 قطعه جوجه گوشتی نو یكروزه از سویه تجاری Ross براساس طرح آماری كاملاً تصادفی و با آرایش فاكتوریل 2*2 به چها گروه مساوی تقسیم گردید. بطوریكه هر گروه شامل سه زیر گروه و هر زیر گروه مشتمل بر 40 قطعه جوجه بود. شرایط نگهداری برای تمامی گروهها یكنواخت و استاندارد بود. برای تغذیه دو گروه اول و سوم از مكمل ویتامین A استفاده گردید و نیز دو گروه سوم و چهارم در برابر عفونت تجربی كوكسیدیوز واكسینه گردیدند و گروه دوم بدون دریافت ویتامین A و واكسن به عنوان شاهد انتخاب شد.

جوجه های هر چهار گروه آزمایشی در سن 26 روزگی (سه هفته بعد از تجویز واكسن ضد كوكسیدیوز) با دریافت 100 میكرولیتر از سوسپانسیونه حاوی مخلوطی از چهار گونه ایمدیا بطور تجربی آلوده شدند.

در نهایت، میزان OPG در روزهای 7-13 و شاخصهای تولید در سنین 3، 6و7 هفتگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج بدست آمده، نقش واكسیناسیون در كاهش میزان OPG معنی‌دار بود لیكن با افزایش ویتامین A تأثیر مشخص و معنی‌داری بر كفایت و كارآیی واكسن مشاهده نگردید. مكمل ویتامین A میزان تلفات را در حد قابل قبولی كاهش داد. تجویز واكسن همراه با مكمل ویتامین A تا حدودی شاخصهای تولید را بهبود بخشید.

مقدمه

مسئله كمبود مواد غذایی و بخصوص پروتئین حیوانی یكی از بزرگترین مشكلات كشورهای در حال توسعه می‌باشد. عوامل مختلفی از جمله ارزش غذایی، سلامت گوشت، سرعت رشد، بازده بالای لاشه و سهولت تغذیه باعث گردیده است كه از نظر تأمین پروتئین، گوشت طیور نسبت به گوشت سایر حیوانات حائز اهمیت و برتری باشد. بنابراین باید گامهای موثرتری جهت پیشبرد صنعت طیور برداشته شود. یكی از مهمترین اقدامات، پیشگیری از بروز بیماریهای عفونی مانند بیماری كوكسیدیوز است.

كوكسیدیوز بیماری مهمی از لحاظ اقتصادی در صنعت طیور می‌باشد كه باعث كاهش جذب غذا و به دنبال آن كاهش راندمان تولید می‌گردد. بطور معمول از داروهای مختلفی همراه با غذا یا آب برای مهار بیماری و افزایش میزان تولید استفاده می‌شود، لیكن گران بودن داروهای شیمیایی، بروز مقاومت دارویی و ایجاد گونه های مقاوم در مقابل داروهای شیمیایی، تضعیف سیستم ایمنی، مسمومیت های سلولی همراه با كاهش بازدهی در گله و نیز آثار سوء زیست محیطی ناشی از ورود مستمر داروهای شیمیایی در طبیعت و عواقب نامطلوب حاصل از حضور بقایای دارویی در فرآورده های غذایی از جمله مهمترین عوامل محدود كننده مصرف این تركیبات می‌باشند. از طرف دیگر پیچیدگی چرخه حیات ارگانیسم و پاسخ ایمنی، توسعه واكسیناسیون را با مشكل مواجه كرده است. لذا با توجه به مشكلات فوق، اتخاذ یك روش كنترل نوین بدون عوارض سوء كه مبتنی بر ایمنی، تغذیه و ژنتیك باشد، ضروری به نظر می رسد. در این طرح، اثرات استفاده از ویتامین A در خوراك همراه با انجام واكسیناسیون جهت پیشگیری از وقوع كوكسیدیوز مورد مطالعه قرار گرفته است.

این مواد انسان را قادر می ساخت تا در وهلة نخست نیازهای ضروری از قبیل دفاع، غذا، پوشاك و سپس وسایل آسایش خود را فراهم سازد.

بدین منظور، ابتدا سنگ آتشزنه.‌چوب شاخ، و عاج را، كه به ترتیب از منابع معدنی،‌نباتی، حیوانی فراهم می شدند. به كار گرفت. استفاده از فلزات اولیه و در رأس آنها طلا، مس، آهن، و سپس فلزات مختلف دیگر، كه انسان می توانست به طور پیاپی از منابع زیرزمینی معدنی به دست آورد، در مراحل بعد قرار گرفت.

حدود سالهای 1870، مادة جدیدی به نام سلولویید در بازار تجارت ظاهر شد. این ماده می توانست نرم شود،  حالت بخ خود گیرد، وپیچیده ترین شكلها را براحتی به دست آورد. سلولویید محصول آزمایشگاههای شیمیدانها بود و از سنتز دو مادة طبیعی سلولوز و كافور به دست آمد.

طی سی سال، سلولویید تنها نمایندة محصولات سنتزی بود كه به عنوان مادة اولیه برای ساخت وسایل به كار گرفته می شد. البته وقتی به عقب بر می گردیم، این امر تا اندازه ای عجیب به نظر می رسد. حدود سالهای 1900، تولید صنعتی گالالیت از كازیین و فرمالدهید پدیدار شد. بهای تما شدة این ماده تا حدود سالهای 1922 بالا بود و بدین ترتیب كاربرد آن را محدود می ساخت.

در سال 1907، باكلند[1] از فنون و فرمالدهید رزین تراكمی به نام باكلیت، (مأخوذ از نام سازندة آن) با خواص مشابه خواص صمغ لاكی، تهیه كرد و با ابهام پیش بینی كرد كه سلولویید و گالالیت تنها موادی نیستند كه شیمیدان میتواند در آزمایشگاه خود آنها را بسازد و سپس با استفاده از چنین مواد اولیه ای، درمقیاس صنعتی، به مجموعة مواد مناسب برای ساخت محصولا كاملا منتفاوت برسد.

آینده چنین امیدی را تأیید كرد سالهای مدیدی كه از پیدایش باكلیت تاكنون گذشته است شاهد به وجود آمدن شمار بسیاری از محصولات جدیدی بوده ایم كه از آزمایشگاه بیرون آمده است و كم كم.  و گاهی به طور چشمگیر، با مواد طبیعی قدیمی به رقابت برخاسته است و موجب به وجود آمدن عملیات كاملا جدیدی شده است.

در حال حاضر این مواد سنتزی بنا به خواص فیزیكی و مكانیكی و طبعاً بنا به ماهیت كاربرد شان، كه ناشی از خواص آنها می باشد، به سه دسته تقسیم می شوند:

1- مواد پلاستیكی، كه معمولا با عبارت سادة پلاستیكها مشخص می شوند. یكی از خواص اساسی پلاستیكها سخت و صلب بودن آنها در دمای اتقا است این ماده وقتی به اندازة كافی گرم شود صلابت خود را از دست می دهد و بدین ترتیب برای قالبگیری آماده می شود. همة ما با توسعة شگرفی كه تاكنون در زمینة صنعت پلاستیك انجام گرفته است و نیز با عملیات شگفت آن آشنایی داریم. ما در این كتاب چنین مواد پلاستیكی را بررسی نخواهم كرد و خوانندگان علاقه مند به این مواد را به مطالعة كتابی كه به این موضوع اختصاص دارد دعوت می كنیم.[2]

2- لاستیكهای سنتزی( به نام كشپارها نیز معروفند ) این مواد كشسان می باشند یعنی، دارای این خصایت هستند كه پس از رفع فشار یا انقباضی كه بر آنها اعمال شده است مجدداً شكل اولیة خود را به دست آورند.

3- الیاف سنتزی موادی هستند كه می توان به آسانی آنها را به صورت نخ قابل ریسیدن در آورد.

در این كتاب تنها دو دستة آخر مواد سنتزی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

برای اینكه خوانندگان بهتر بتوانند مشكلاتی را كه هنگام اجرا و به كار بستن این مواد مطرح می شود و نیز راه حلهایی را كه برای آنها آورده ایم متوجه شوند به نظر می رسد در ابتدا لازم باشد به صورت فشرده برخی تعریفهای اساسی مربوط به تهیة چنین مواد سنتزی را در اختیار ایشان قرار دهیم.

دو نوع تغییر و تبدیل ضروری كه در شكل مولكول یك مادة سنتزی دخالت دارند عبارتد از: بسپارش افزایشی و بسپارش مرحله ای،‌بسپارش را هنگامی افزایشی ( یا زنجیری) می نامیم كه ازیك مولكول پایه به نام تكپار، ماده ای با جرم مولكولی بیشتر به نام بسپار به دست آید و نتیجة آن رشد مناسب مولكول تكپار بدون حذف مادة سوم باشد.

غلات از اولین غذاهای شناخته شده بشر بوده كه از زمانهای بسیار كهن تاكنون همواره نقش مهمی در اقتصاد و تغذیه مردم دنیا به ویژه كشورهای در حال توسعه داشته است به همین جهت سمبل غلات یعنی گندم ونان حاصل از آن، همواره در میان مذاهب و فرهنگهای كشورهای دنیا مقام والا و ارزنده ای داشته و خواهد داشت.

گنـدم یكی از بزرگترین نشانه های عظمت خلقت و نان یكی از مطبوع ترین و لذت‌بخش ترین مواد غذائی مصرفی انسان در بسیاری از جوامع متمدن و سنتی امروز است.

نزد ما مسلمانان گندم و نان از حرمت و منزلت خاصی برخوردار است و در بیشتر مراسم مذهبی و اعیاد و حتی سفره روزانه مردم از نان به عنوان نشانه ای از یمن و بركت الهی استفاده می شود.

مسیحیان نان را مقدس می شمردند و هنوز هم در مراسم مذهبی خود قرصهای كوچك نان را به نشانه جزئی از پیكر عیسی مسیح (ع) به شركت كنندگان می دهند و در دعای سفره خود از خداوند بزرگ می خواهند كه نان روزانه آنان را عطا كند و در واقع از نان به عنوان سمبل رزق و روزی یاد می كنند.

كلیمیان نیز نان را مقدس می دانند و معتقدند كه در مهاجرت بزرگ قوم یهود به صحرای سینا در زمان فرعون هنگامی كه در بیابان بدون غذا مانده بودند و از خدای بزرگ طلب روزی كردند، یك روز صبح وقتی سر از خواب برداشتند بیابان را پر از قرصهای كوچك نان یافتند كه خداوند از آسمان برایشان فرو فرستاده بود تا از گرسنگی نجات یابند.

پیشینیان ما، غلات را به طرق مختلفی در زیر سنگهای آسیاب خرد می كردند و سپس آن را با آب مخلوط كرده و به صورت حریره مانند مصرف می كردند.

با گذشت زمان این حریره ها را برروی سنگها یا خاكسترهای داغ پخته تا به صورت نان‌های امروزی در آمدند.

در كشور ما نان به تنهائی 80% از غذای مردم را تشكیل می دهد و حدود 65ـ60% پروتئین و كالری و حدود 3ـ2 گرم املاح معدنی و قسمت اعظم نمك طعام مورد نیاز روزانه از خوردن نان تأمین می شود.

در چند سال اخیر مصرف نان به دلایل متعدد از جمله بالارفتن هزینه سایر مواد غذایی افزایش قابل ملاحظه ای یافته است.

بدیهی است باتوجه به محدودیت منابع و عدم امكانات تأمین مواد غذائی، می بایست جهت رفع نیازهای تغذیه ای مردم به ویژه اقشار كم درآمد از ساده ترین روش جهت تأمین مواد مورد نیاز آنها استفاده گردد. یكی از این راه ها، تهیه نان های مخصوص و غنی شده با پروتئین و املاح و ویتامینهای گوناگون می باشد.تهیه نان خوب و ماكول نیاز به اطلاعات دقیق در شناخت آرد و روشهای تهیه خمیر و عمل آوری آن و سیستمهای پخت دارد.

علاوه بر این بسته بندی و نگهداری صحیح نان می تواند زمینه های لازم را جهت تقلیل ضایعات فراهم آورده و در نتیجه حركت به سوی خودكفائی در تولید و صرفه جوئی در مصرف گندم را تسهیل و از خروج مقادیر قابل توجه ارز از كشور جلوگیری به عمل آورد.

«فصل اول»

معرفی انواع نانهای صنعتی

معرفی انواع نان های صنعتی

در آئین نامه اجرائی مصوب هیئت محترم وزیران مورخ 15/2/1378 منظور از نان های صنعتی و مرغوب، انواع نان های حجیم و نیمه حجیم است. به طور كلی نان های قابل تولید صنعتی شامل سه گروه زیر می باشد:

1ـ نان حجیم (مانند انواع نان های اروپائی)

2ـ نان های نیمه حجیم (مانند نان بربری و انواع مشابه)

3ـ نان های غیرحجیم یا مسطح (مانند نان های لواش، تافتون، عربی و غیره)

از نظر كارشناسی تعریف زیر برای نان حجیم و نیمه حجیم ارائه شده است.

نان حجیم

نان حجیم نانی است كه دارای بافتی متخلخل، اسفنجی و یكنواخت بوده و ضخامت آن از 3 سانتی متر بیشتر باشد.

نان نیمه حجیم

نان نیمه حجیم نانی است كه دارای بافتی متخلخل، اسفنجی و یكنواخت بوده و ضخامت آن بین 2 تا 3 سانتیمتر باشد.

در صفحات بعد تصاویر برخی از انواع نان حجیم و نیمه حجیم آلمانی و فرانسوی نشان داده شده است.

ویژگی های گندم و آرد مناسب جهت تولید انواع نان های صنعتی

در زمینه انتخاب و تأمین گندم و آرد مناسب نان صنعتی دو حالت مختلف زیر در نظر گرفته می شود.

1ـ حالتی كه كارخانه های نان آزادی عمل داشته باشد تا برای تولید هر یك از انواع نان‌های تولیدی خود بهترین شرایط لازم را برای تأمین مرغوبیت و كیفیت در نظر بگیرند كه در آن صورت یكی از مهمترین عوامل، انتخاب آردهائی با مشخصات دقیق كیفی از نظر كمیت و كیفیت پروتئین و گلوتن، دانه بندی، مقدار خاكستر و غیره است كه كارخانه های آرد طرف قرارداد برای تولید چنان آردهائی در شرایط آزاد و رقابتی ناگزیر به استفاده از تجهیزات و ماشین آلات لازم، نیروی انسانی متخصص و روشهای تولید مناسب و ماده اولیه یعنی گندم- های مناسب و مشخص خواهند بود.

2ـ حالت فعلی و تأمین آرد برای نانوائی ها و واحدهای صنعتی و صنفی.

در این شرایط تعیین هرگونه مشخصاتی برای آرد و گندم به علت عدم امكان اجرای آن منتفی به نظر می رسد زیرا كارخانه های آرد به صورت دستمزدی گندم های تحویلی سازمان غله كشور را به 4ـ3 نوع آرد مشخص برای انواع مصارف تبدیل می نمایند.

از آنجا كه نوع گندم های تحویلی به كارخانه های آرد تابع نوسانات پیش بینی نشده است لذا تهیه آرد از چنین گندم هائی نیز نمی تواند تابع نظم و استاندارد خاصی باشد. در هر حال استاندارد ویژگی ها و روش آزمون گندم كه توسط مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی تدوین گردیده كارخانجات آرد سازی را ملزم به تولید آرد با مشخصات مورد نیاز خواهد نمود. هسته خودكفائی صنایع همگن آرد و نان مشخصات تقریبی آردهای مورد مصرف برای تهیه انواع نان های صنعتی را به شرح زیر ارائه نموده است.[1]

به منظور بهبود كیفیت نان كارخانجات پس از آزمایش آرد تحویلی مواد افزودنی مناسب و مورد نیاز را اضافه می كنند به طور مثال آرد مورد نیاز نان لواش صنعتی با تركیب 1/0 درصد نمك، 1/0 درصد شكر، 5/0 درصد مخمر و 300 گرم روغن تهیه می گردد.

اینها رخدادهای جدا افتاده نیستند. صنعتی شدن یك جامعه، پیامدهای برای بسیاری از جوامع دیگر دارد. ما فقط باید به منشأ پوشاك، لوازم مصرفی باداوام، اجزاء قطعات اتومبیل نگاه كنیم، تا ماهیت پیچیده و پراكند ة تولید صنعتی را تشخیص دهیم. این رشد صنعت در سراسر جهان ممكن است تصورات متضاد بسیار ایجاد كند:

رایس جنكینز[1]

نگاهی گذار به گونگی توزیع صنایع جهان، بی درنگ شكاف بین جهان توسعه یافته و جهان سوم را آشكار می سازد. كشورهای سرمایه داری توسعه یافته جمعیت جهان، بوجود آورنده 64 درصد از صنایع كارخانه ای جهانند و بیش از نیمی از نرژی جهان را مصرف می كنند. جهان سوم، با زنزدیك به  جمعیت جهان، فقط 14 درصد از كالاهای صنعتی جهان را تولید و تنها  انرژی جهان را مصرف می كند.

(بانك جهانی[2]، 1990؛ یونیوز[3]، 1990)

برخی از نویسندگان، این امر را به منزلة رابطه ای متقابلا سود بخش تلقی می كردند. كه به موجب آن، كشورهای مختلف در تولید آن كالاهایی كه در آن نستبا بهتر بودند، بكوشند.

5.  مصرف گرایی غرب
5.  نقش نیروی كار ارزان قیمت جهان سوم در تولید صادرات برای بازراهای جهان اول
5. شهرگرایی و رشد زاغه نشینی در بسیاری از شهرهای جهان سوم
5. اشتغال همراه با شرایط بدكار
6. بیكاری وبیكاری پنهان
5.  دسترسی نابرابر به تكنولوژی و دانش فن آوری
5. آلودگی محیط زیست

اما هیچكس. با هر نظری در مورئ صنعتی شدن و اثرات جانبی آن، نخواهد گفت كه صنعت با مطالعات توسته غیر مرتبط است. این تحقیق به بررسی اهمیت صنعتی شدن برای كشورهای درحال توسعه امروز می پردازد.

آیا تولید برای توسعه اهمیت دارد؟

درست همانطور كه انقلاب انگلیس و انقلابهای بعدی ‘ برای اولین بار امكان پایان دادن به فقر و كمبودهای مادی و  رنج و درد آنها انسان را فراهم كرد”

(كی چینگ[4] ، 1982)، صنعتی شدن نیز اغلب مهترین وسیله توسعه جهان سوم تلقی شده است. این نظر مورد بحثهای بسیار داغی قرار گرفته است.

تولید 3600 هزارتن در سال 7/14% از تولید را در اختیار دارد. Rusky با توجه جهان را در اختیار دارد، در حال حاضر این سه گروه تولیدی جهان براساس منابع و سودآوری میزان تولی خود را كنترل میكنند.

در حوزه خلیج‌فارس دو كشور امارات متحهده عربی و بحرین با مجموع تولید یك میلیون و 50هزارتون تقریباً 5% كل تولید جهان را به خود اختصاص داده‌اند. موفقیت گذشته شركتهای Alba بحرین و Dubal  امارات متحده عربی و طرحهای توسعه‌ای این صنعت در كشورهای مذكور، كشورهای دیگر این منطقه را تشویق به سرمایه‌گذاری در این میدان صنعتی كرده است.

امارات متحده عربی درحالی حاضر 33/2% تولید جهانی را در اختیار دارد و درحال بررسی افزایش سهم خود به میزان دوبرابر مقدار فعلی یعنی رساندن ظرفیت تولیدی به 936 هزارتن در سال می‌باشد. همینطور آلومینیوم بحرین كه سهم آن از تولید جهان در حال حاضر 18/2% می‌باشد، افزایش ظرفیت خود از 500 هزارتن فعلی به 750 هزارتن در سال 2004 و یك میلیون تن در سال 2008 میلادی را دربرنامه دارد.

تمام موارد فوق اهمیت روزافزون جهانی در دستیابی و توسعه استراتژیك این فلز گرانبها را نشان می‌دهد. كشور ایران بادارا بودن معادن بوكسیتی آلومینا، منابع گازی فراوان به منظور تولید برق ارزان قیمت و نیروی كار نسبتا ارزان‌، تولید رقابتی فلز آلومینویم را داراست. اهمیت این فلز در ایجاد اشتغال مستقیم و توسعه صنایع زیردستی مرتبط برای كشوری با نیروی جوان جویای كار و تحصیل كرده امری اجتناب ناپذیر است.

مزیتهای نسبی ایران در توسعه صنعت آلومینیوم را می‌توان در عناوین زیر خلاصه نمود:

1. انرژی ارزان و قابل دسترس
2.  نیروی كار ماهر، ارزان و قابل دسترسی
3.  وجود بازار مصرف داخلی
4.  ظرفیت خالی صنایع پایین دستی
5.  هماهنگی با تقسیم‌كار جهانی بازار

در این صنعت در ایران تنها دو تولید كننده به نامهای ایرالكو و المهدی فعالیت می‌كنند كه سهم هر كدام از‌آنها در تولید داخلی به صورت زیر است:

• ایرالكو باتولید 120 هزارتن در سال (67%)
•  المهدی با ظرفیت اسمی 110 هزار تن و تولید فعلی حدود 55هزارتن درسال (33%)در اسل 1972 میلادی ایران با تولید 45 هزارتن، 30درصد تولید منطقه را در اختیار داشت. سهم ایران از تولید آلومینیوم منطقه در سال 1993 به 2/16  درصد كاهش یافت . (120 هزارتن از 740 هزارتن تولید منطقه)

سهم ایران در تولید منطقه در سال 2002 بازهم كمتر و به 2/13 درصد رسیده است. (160 هزارتن از 1210 هزارتن) رسیدن به موقعیت برتر در تولید آلومینیوم در خلیج‌فارس نیازمند تلاش بیشتری است.

با توجه به اهمیت این صنعت واین فلز در جهان در این پایان نامه طرح آلومینیوم المهدی به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. مجتمع آلومینیوم المهدی در سال 1369 تاسسیس در سال 1376 با 6 دیگ (3% ظرفیت اسمی) مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. هدف از تاسیس موسسه ساخت كارخانه تولید شمش آلومینیوم با ظرفیت سالانه 220 هزارتن قابل توسعه به 330 هزارتن در سه فاز بوده است.

پایان نامه با بكارگیری قیمتهای بازار و همچنین قیمتهای محاسباتی، ارزیابی مالی و اقتصادی باری طرح انتخابی در این انجام می‌شود و نتایج مورد بررسی قرار می‌گیرد.

واقعیت در مورد تاكید در این پایان نامه این است كه نشان دهد نرخ بازدهی داخلی (IRR) طرحها (طرحهایی كه متولی انجام آن دولت است) در بسیاری از مواقع غیر واقعی است و نظام قیمتهای بازار به دلایلی كه در پایان نامه مطرح خواهد شد پاسخگوی نیاز ارزشیابی طرحهای صنعتی نمی‌باشد و می‌ بایستی تحریف‌های موجود در بازار رفع شود.

ضرورت و اهداف تحقیق

تصمیم‌های سرمایه‌گذاری بخش اساسی فراگرد توسعه را تشكیل می‌دهد. تصمیم‌گیری منطقی درباره طرحهای سرمایه‌‌گذاری بدون تردید موجب موفقیت و تحقق اهداف توسعه اقتصادی است.

محدود بودن منابع ایجاد می‌‌كند تا از منابع محدود بصورت بهینه استفاده شده و سرمایه‌ها در مناسب ترین راه به كارگرفته شوند. عدم استفاده از سرمایه نه تنها سرمایه‌گذار را دچار فرصتهای از دست رفته می‌نماید، بلكه ممكن است او را بازیان غیرقابل جبران مواجه سازد. به منظور جلوگیری از این زیانها و استفاده بهینه از سرمایه لازم است هر طرح سرمایه‌گذاری قبل از اجرا با كمك ضوابط و معیارهای منطقی مورد ارزیابی گیرد.

مساله كمبود منابع در اقتصاد و انتخاب درست طرحهای صنعتی محتاج تحلیل علمی دراین مهم است و در اینجا است كه اهمیت ارزیابی و نقش طرحهای صنعتی در اقتصاد ملی مطرح می‌گردد. بدین جهت استفاده از یكی از روش‌های تحلیل هزینه – فایده كه برای این منظور طراحی شده است در اقتصاد ما ضروری است.

با توجه به اینكه شركت آلومینیوم المهدی در سال 1369 تاسیس شده است و در سال 1376 با 6 دیگ (3% ظرفیت اسمی) مورد بهر‌ه‌برداری قرارگرفته است و هدف از تاسیس این مجتمع ساخت كارخانه تولید شمش آلومینیوم با ظرفیت سالانه 220 هزارتن و قابل توسعه به 330 هزارتن در سال در سه فاز بوده است ولی اكنون تولید آن 55هزارتن درسال است و در ضمن با توجه به این امر كه ارز اختصاصی به این صنعت به قیمت واقعی نمی‌باشد و با توجه به اینكه تولید آلومینیوم انرژی تخصیصی به این صنعت جهت تولید برق زیر 60 هزارتن در سال تولید داشته باشد از نظر اقتصادی به صرفه نخواهد بود، هدف از این پایان نامه تحلیل عملكرد این شركت بوسیله شاخصهای مالی و اقتصادی می‌باشد، كه مشخص می‌شود آیا با وجود ارز واقعی و انرژی به قیمت واقعی و … باز هم این طرح از نظر مالی و اقتصادی مقرون به صرفه هست یا خیر.